"သမၼဳတိသစၥာ ႏွင့္ ပရမတၳသစၥာ”
★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★
ဤေလာက၌ လူဟူသမွ်သည္ တစ္ဦးခ်င္း တစ္ေယာက္ခ်င္း ေန၍ ရသည္မဟုတ္။ အစုႏွင့္ အေပါင္းႏွင့္ ေနမွရ၏။
အစုႏွင့္ အေပါင္းႏွင့္ ေနမွရသည္ ဆိုလွ်င္ပင္ လူတစ္ဦးခ်င္း တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ အၾကား၌ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး သည္ မလြဲမေသြ ေပၚေပါက္လာရ၏။
ေရာင္းသူ ႏွင့္ ၀ယ္သူ ၊ အလုပ္ရွင္ႏွင့္ အလုပ္သမား ၊
ေက်ာင္းဆရာႏွင့္ ေက်ာင္းသား ၊ မိဘႏွင့္ သားသမီး၊ ဆရာႏွင့္တပည့္ ၊
အုပ္ခ်ဳပ္သူ ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခံရရသူ၊ မင္းႏွင့္ တိုင္းသူျပည္သား၊
ဆရာႏွင့္ဒါယကာ -
ဤသို႔ စသည္အားျဖင့္ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံၾကရာ၌ ျငိမ္းခ်မ္းေျပျပစ္စြာ ဆက္ဆံႏိုင္ၾကေစရန္ သတ္မွတ္ ထားေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ရွိၾက၏။
ထိုသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားဟူသည္ ျပည္သူ႔ တရားဥပေဒမ်ား၊
လူမ်ိဳးစုအလိုက္ လိုက္နာက်င့္သံုး ေနၾကေသာ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား၊
လူ႔ေလာက၌ လူတန္းစားအလိုက္ လိုက္နာက်င့္သံုးရန္ ျပ႒ာန္းထားေသာ
ဘာသာေရးဆိုင္ရာ က်င့္၀တ္မ်ား
စသည္တို႔သည္ သမၼဳတိသစၥာသေဘာရွိ၏။
“မွန္ကန္ေသာ ကြဲျပားျခင္း”
သမၼဳတိသစၥာ ဆိုကတည္းက အျပင္ပန္းသေဘာသာျဖစ္၏။
ယင္းအျပင္ပန္းအတြင္း၌ အႏွစ္သာရရွိေသး၏။
အႏွစ္သာရဟူသည္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ စိတ္ေနစိတ္ထားျဖစ္၏။
ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းစီ၏ စိတ္ေနစိတ္ထားကိုလိုက္၍
ျမင့္ျမတ္သူ ႏွင့္ ယုတ္ညံ့သူ ဟူ၍ ပုဂၢိဳလ္ ၂ မ်ိဳး ကြျပားသြား၏။
ဤသို႔ေသာ ကြဲျပားသြားျခင္းသာ တကယ္မွန္ကန္ေသာ ကြဲျပားသြားျခင္းမ်ိဳးျဖစ္၏။
ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကို လိုက္ ၍ ကြဲျပားသြားျခင္းကို
“သမၼဳတိသစၥာ” အရ ကြဲျပားျခင္းဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
စိတ္ေနစိတ္ထားဟူေသာ ကိုယ္က်င့္သိကၡာအရ ကြဲျပားသြားျခင္းမ်ိဳးကိုသာ
“ပရမတၳသစၥာ” အရ ကြဲျပားျခင္း ဟူ၍ ဆိုအပ္၏။
“ပရမတၳသစၥာ ၃ မ်ိဳး”
“ပရမတၳသစၥာ” ကိုေနာက္ထပ္ ၃ မ်ိဳးခြဲ၍ ရေသး၏။
မိမိ၏ ကိုယ္က်င့္သိကၡကို အေပၚယံ သေဘာမွ်သာ
လူျမင္ေကာင္းေအာင္ လူၾကားေကာင္းေအာင္ ဟန္ေဆာင္ျပီး
“မာယာ” သေဘာအရ မိမိ၏ ယုတ္မာမႈကို ဖံုးကြယ္၍
“သာေဌယ်“ သေဘာအရ မိမိ၌ မရွိေသာ ျမင့္ျမတ္မႈကို လူမၾကားလွ်င္ ၾကားေအာင္၊ လူမသိလွ်င္ သိေအာင္ ေၾကြးေၾကာ္ကာ ကိုယ္က်ိဳး တစ္ခုတည္းကို သာ ေရွး႐ူ၍ ေဆာင္ရြက္တတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးလည္းရွိ၏။
ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ိဳး၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို သူႏွင့္ စရိုက္တူ ဉာဥ္တူ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက အားက်ၾက၏။ ခ်ီးမြမ္းၾက၏။ မွန္သည္ဟု လက္ခံၾက၏။
ပါဠိေ၀ါဟာရျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ထိုအမွန္မ်ိဳးကို “ပါရိဘာသိကသစၥာ” ဟူ၍ ဆိုရ၏။
ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ိဳး၍ ကုိယ္က်င့္သိကၡာဟူ၍ မည္မည္ရရ ဘာမွ်မရွိ။
သို႔ရာတြင္ သူ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ၊ သူ၏ခံယူခ်က္၊ သူ၏အျမင္တို႔သည္
သူႏွင့္ စရိုက္တူ ဉာဥ္တူ နယ္ပယ္၍ “သစၥာ” အျဖစ္ ခံယူထားျခင္း ရွိေသာေၾကာင့္ ယင္းကို “သစၥာ” စာရင္း၌ ထည့္သြင္းထားျခင္းျဖစ္၏။
၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္လည္း ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ၊ ဆိုရွယ္လစ္၀ါဒ၊
အရွင္းရွင္၀ါဒ ျဖစ္ေစ၊ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒ ျဖစ္ေစ၊
ထို၀ါဒမ်ားကို သက္၀င္ယံုၾကည္ၾကသူမ်ားသည္ --
မိမိ၏ ကိုယ္က်ိဳးတစ္ခုတည္းကိုသာ ေရွး႐ူ၍
မိမိထင္ေပၚေရး၊ မိမိေက်ာ္ၾကားေရးတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ျဖစ့္ ေဆာင္ရြက္လွ်င္--
သူ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ႏွင့္ သူ၏အျမင္သည္ “ပါရိဘာသိကသစၥာ” အုပ္စု၀င္ အမွန္မ်ိဳးသာျဖစ္၏။
ေကာင္းေသာကံကိုလုပ္လွ်င္ ေကာင္းက်ိဳးခံစားရ၏။ မေကာင္းေသာကံကိုလုပ္လွ်င္ မေကာင္းက်ိဳးကို ခံစားရ၏ ဟူေသာ နိယာမအရ
လိမ္ညာ၍ျဖစ္ေစ ၊ ေကာက္က်စ္၍ျဖစ္ေစ၊ အထက္အရာရွိကို ကပ္ပါးရပ္ပါးလုပ္၍ ျဖစ္ေစ၊
မေတာ္မတရား လာဘ္စား၍ ျဖစ္ေစ၊ ဓားျပတိုက္၍ျဖစ္ေစ၊ ယုတ္စြအဆံုး ဖခင္ကိုပင္ သတ္၍ ျဖစ္ေစ
ရာထူးဂုဏ္သိန္တိုး၍ ပစၥည္းဥစၥာတို႔ ျပည့္ျဖိဳးျပီး လူတစ္လံုး သူတစ္လံုး ျဖစ္လာပါက
ထိုလူမ်ိဳးကို “ကံ” ေကာင္းသူမ်ားအျဖစ္ ျမင္ၾက၏။
ထိုသူမ်ား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္၊ ထိုသူမ်ား၏ ခံယူခ်က္ ၊ ထိုသူမ်ား၏ အျမင္တို႔ကို “အမွန္” အျဖစ္ ျမင္ၾက၏။
ထိုအျမင္သည္လည္း မွန္ေသာအျမင္ပင္ျဖစ္၏။
ေဒသနာေတာ္အရ အျပစ္ႏွင့္ယွဥ္တြဲ၍ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာဒါနကုသိုလ္ “သာ၀ဇၨဒါနကုသိုလ္” ကံသည္ အကုသိုလ္ လုပ္ငန္းႏွင့္ အက်ိဳးေပး၏။
အကုသိုလ္လုပ္ငန္းကို စြန္႔လြတ္ လိုက္သည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳနက္ ၾကီးပြားခ်မ္းသာမႈလည္း ေလ်ာ့ပါးသြား၏။
အကုသိုလ္ကလည္း ကုသုိလ္ကို သင့္ေလ်ာ္သလို ေထာက္ပံ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းကို “သစၥာ” စာရင္း၌ ထည့္သြင္းျခင္းျဖစ္၏။
ယင္းသစၥာမ်ိဳးကို “သဘာ၀သစၥာ” ဟူ၍ ေခၚ၏။
ယင္းသို႔ေသာ သဘာ၀သစၥာအရ က်င့္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ကိုယ္က်င့္သိကၡာႏွင့္ မျပည့္စံုသူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
အမွန္အားျဖင့္ အကုသိုလ္၌လည္း ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရွိ၏။ ကုသိုလ္၌လည္း ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရွိ၏။ အဘိဓမၼာ ေဒသနာ ေတာ္အရ “ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္” ဟူသည္ “သုခေ၀ဒနာ” ၏ အမည္တည္း။
“သန္႔စင္ေသာဒါနကုသိုလ္”
အျပစ္ႏွင့္ လံုး၀မယွဥ္တြဲဘဲ သန္႔စင္ေသာ ဒါနကုသိုလ္ “အန၀ဇၨဒါနကုသိုလ္” ၏ အက်ိဳးေပးကား အထူးဆိုဖြယ္ရာမရွိ။ ေကာင္းက်ိဳးေပးမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ထိုသူတို႔၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ထိုသူတို႔၏ ခံယူခ်က္ ထိုသူတို႔၏ အျမင္တို႔သည္ အမွန္ “သစၥာ” တရားမ်ား ျဖစ္ၾက၏။
ထိုသစၥာတရားကို “သဘာ၀သစၥာ“ အုပ္စုတြင္ ထည့္သြင္း၏။
ထိုသစၥာတရားအရ လိုက္နာက်င့္သံုးေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔တြင္ ပါရမီေျမာက္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရားႏွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ား လည္း ပါ၀င္ႏိုင္၏။ ပါရမီ မေျမာက္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရားနွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ားလည္း ပါ၀င္ႏိုင္၏။
သို႔ရာတြင္ ဤသဘာ၀သစၥာကား “သာ၀ဇၨဒါနကုသိုလ္” (အျပစ္ႏွင့္ယွဥ္တြဲ၍ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာဒါနကုသိုလ္) ကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ “သစၥာ” မ်ိဳးမဟုတ္၊ “အန၀ဇၨဒါနကုသိုလ္ကို” (အျပစ္ႏွင့္ လံုး၀မယွဥ္တြဲဘဲ သန္႔စင္ေသာ ဒါနကုသိုလ)္ အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သစၥာမ်ိဳးသာ ျဖစ္သျဖင့္ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု အခ်င္းခ်င္း မတူၾကေခ်။ ေနာက္သစၥာက ပို၍ျမင့္၏။
“အရိယသစၥာ”
ေနာက္ဆံုးပိတ္သစၥာကား “အရိယသစၥာ” ျဖစ္၏။
ဤသစၥာအရက်င့္လွ်င္ ၾသကာသေလာကျဖစ္ေစ၊ သတၱေလာကျဖစ္ေစ၊ သခၤါရေလာကျဖစ္ေစ ၊ ဤေလာက သံုးပါး၌ ျဖစ္သမွ် သက္ရွိသက္မဲ့ အရာ၀တၱဳအားလံုးတို႔သည္ အမွန္တကယ္တမ္း အားျဖင့္ ႏွစ္သက္စရာ၊ သာယာစရာ ဟူ၍ ဘာတစ္ခုမွ် မရွိ၊ ဒုကၡ အစုအေ၀းမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ျမင္လာမည့္ျဖစ္၏။
ခႏၶ၀ဂၢသံယုတ္ပါဠိေတာ္၌--
“အၾကင္သူသည္ ရုပ္ကိုေတာင့္တ၏။ ေ၀ဒနာကို ေတာင့္တ၏။ သညာကို ေတာင့္တ၏။ သခၤါရကို ေတာင့္တ၏။ ၀ိညာဥ္ကိုေတာင့္တ၏။ ထိုသူသည္ ဒုကၡကို ေတာင့္တသည္မည္၏။”
ဟူ၍ ေဟာေတာ္မူထားရာ ေလာကႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာအားလံုးတုိ႔ကို ေတာင့္တျခင္းသည္ ဒုကၡကို ေတာင့္တျခင္း မည္၏ ဟူ၍ အဘိဓဇမဟာရ႒ဂုုရု ေတာင္ေလးလံုး ဆရာေတာ္ၾကီးက ေဟာေတာ္မူ၏။
“ အမွန္အားျဖင့္ အရိယသစၥာအရ တကယ္တမ္း စစ္မွန္ေသာ ခ်မ္းသာဟူသည္ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပစၥည္း၀တၱဳမ်ား ၌မတည္၊ မွန္ကန္ေသာ ႏွလံုးသြင္းႏွင့္ မွန္ကန္ေသာအသိ၊ မွန္ကန္ေသာသစၥာ၊ မွန္ကန္ေသာအျမင္၌သာ တည္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ တကယ္တမ္း မွန္ကန္ေသာ ခ်မ္းသာကို ရလိုပါဘွ်င္ မွန္ကန္ေသာအသိ၊ မွန္ကန္ေသာသစၥာ၊ မွန္ကန္ေသာအျမင္ကို ရႏိုင္ေအာင္ၾကိဳးစားအပ္ပါသည္။”
ထို႔ေၾကာင့္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔သည္ သမၼဳတိသစၥာအရ လူလူခ်င္းဆက္ဆံၾကရာတြင္ ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ သတ္မွန္ျပ႒ာန္း ထားေသာ တရားဥပေဒမ်ား၊ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား၊ က်င့္၀တ္မ်ားႏွင့္အညီ လိုက္နာက်င့္သံုးၾကရာ၌ တကယ့္ကို စိတ္ပါ လက္ပါ ေစတာပါေသာ သေဘာျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူထားသည့္အတိုင္း--
“ျမင့္ျမတ္၍ ရခဲလွေသာ လူ႔ဘ၀” ကို တန္းတူရည္တူ ရၾကသူမ်ား အခ်င္းခ်င္းအေပၚ ”အရိယသစၥာ” ဘက္သို႔ ဦးတည္ေသာ ”ဒုတိယသဘာ၀သစၥာ” အျမင္ျဖင့္ --
တကယ္ခ်စ္ေသာ ေမတၱာ၊
တကယ္ၾကင္နာေသာ ကရုဏာ၊
တကယ္ၾကီးပြားေစလိုေသာ မုဒိတာ၊
ဘက္မလိုက္ဘဲ တကယ္မွန္မွန္ကန္ကန္ က်င့္ၾကံေစလိုေသာ ဥေပကၡာ
တို႔အေပၚအေျခခံ၍ ဆက္ဆံၾကရမည္ျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ ဆက္ဆံႏုိင္ေအာင္လည္း ၀ိုင္း၀န္းအားေပးရမည္ ျဖစ္၏။
”အရိယသစၥာ” ဘက္သို႔ ဦးတည္ထားပါက ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ တပ္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အာရံုမ်ားကိုလည္း သည္းခံလာႏိုင္၏။ ထိုအခါ ေကာင္း-မေကာင္း အာရံုမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ူနိုင္လာ၏။
ဤသေဘာမ်ားကိုပင္ ပါဠိေ၀ါဟာရျဖင့္ ေနကၡမၼပါရမီ၊ ခႏၱီပါရမီ၊ ဥေပကၡပါရမီ ဟူ၍ ေခၚရ၏။
ဤအျမင္ျဖင့္ ေလာကကို ၾကည့္ေသာအခါ တကယ္စစ္မွန္ေသာ ခ်မ္းသာဟူသည္ ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ပစၥည္းမ်ား ျပည့္စံုမႈအေပၚ၌ မတည္ဘဲ မွန္ကန္ေသာသစၥာ၊ မွန္ကန္ေသာအျမင္၊ မွန္ကန္ေသာ ႏွလံုးသြင္းေပၚ၌သာ တည္ေၾကာင္း လက္ေတြ႔ျမင္လာ၏။ လက္ေတြ႔သိလာ၏။ သာသနာေတာ္၌လည္း “မွန္ကန္ေသာအသိ” သည္ လူမင္းခ်မ္းသာ၊ နတ္မင္းခ်မ္းသာတို႔ထက္ သာလြန္ေသာ ခ်မ္းသာျဖစ္ေၾကာင္းလာရွိပါ၏။
ဆရာဦးေရႊေအာင္ (မဟာ၀ိဇၨာ (သကၠတ) ၀ဋံသကာ ႏွင့္ သိေရာမဏိ “ဓမၼပဒ - မမက၀ဂ္” မွ
Monday, March 14, 2016
အ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသ
သတၱိယာ ယႆ ဇီဝႆ,ေလာေကာ ဝတၱတိ မညိေတာ၊
ကာရေကာ ေဝဒေကာ သာမီ,နိဝါသီ
ေသာ သယံ ဝသီ။
ယႆ ဇီဝႆ - ပုဂၢိဳလ္ သတၱ၀ါ
မွတ္ရာမ်ားေျမာင္ လိပ္ျပာဟုေခၚဆို
အပ္ေသာ အၾကင္ အသက္ေကာင္၏၊ သတၱိယာ - စြမ္းရည္ သတၱိ မျပတ္႐ွိျခင္းေၾကာင့္၊ ေလာေကာ-
ယခုမ်က္ျမင္ မ်ားျဖင္ေသာင္းေသာင္း သတၱ၀ါ အေပါင္းသည္ ၊ ဝတၱတိ- ထိုဤ အမႈ ကိုယ္စီျပဳလ်က္ ယခုအေန တည္ႏိုင္ၾကေပ၏။ ဣတိ မညိေတာ- ဤကဲ့သို႔ပင္ ပုထုဇဥ္တို႔ အစဥ္မျပား အထင္မွားအပ္ေသာ၊
ေသာ ဇီေဝါ - ထိုအသက္ေကာင္သည္၊ ကာရေကာ - ျပဳေရးျပဳရာ ေပၚေပါက္လာလ်ွင္ ေလ်ာ္စြာ တစ္ခုခုျဖင့္ ျပဳလည္း ျပဳတတ္ပါေပ၏။
ေဝဒေကာ - ေကာင္းေကာင္းဆိုးဆိုး
အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အက်ိဳးေလ်ွာ္ကန္ ေပၚလာျပန္လ်ွင္ ခံစံလည္း ခံစံတတ္ေပ၏။ သာမီ - ခႏၶာအိမ္ ဆိုင္သမ်ွ၌ ပိုင္သအုပ္စီး အ႐ွင္သခင္ႀကီးေပတည္း။ နိဝါသီ - ေဟာင္းခႏၶာအိမ္ ပ်က္သည့္ခ်ိန္ဝယ္ ခႏၶာအိမ္ အသစ္လဲ၍ အျမဲတည္ေနႏိုင္ေပ၏။ သယံဝသီ - ခႏၶာအိမ္မႈ အစုစု၌ တစ္ခုမက်န္ စီမံခြဲေဝ မိမိအလိုသို႔ လိုက္ပါေစႏိုင္ေသာ သေဘာေပတည္း။
အ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသ
သၿဂိဳဟ္ဘာသာဋီကာ ။
ကာရေကာ ေဝဒေကာ သာမီ,နိဝါသီ
ေသာ သယံ ဝသီ။
ယႆ ဇီဝႆ - ပုဂၢိဳလ္ သတၱ၀ါ
မွတ္ရာမ်ားေျမာင္ လိပ္ျပာဟုေခၚဆို
အပ္ေသာ အၾကင္ အသက္ေကာင္၏၊ သတၱိယာ - စြမ္းရည္ သတၱိ မျပတ္႐ွိျခင္းေၾကာင့္၊ ေလာေကာ-
ယခုမ်က္ျမင္ မ်ားျဖင္ေသာင္းေသာင္း သတၱ၀ါ အေပါင္းသည္ ၊ ဝတၱတိ- ထိုဤ အမႈ ကိုယ္စီျပဳလ်က္ ယခုအေန တည္ႏိုင္ၾကေပ၏။ ဣတိ မညိေတာ- ဤကဲ့သို႔ပင္ ပုထုဇဥ္တို႔ အစဥ္မျပား အထင္မွားအပ္ေသာ၊
ေသာ ဇီေဝါ - ထိုအသက္ေကာင္သည္၊ ကာရေကာ - ျပဳေရးျပဳရာ ေပၚေပါက္လာလ်ွင္ ေလ်ာ္စြာ တစ္ခုခုျဖင့္ ျပဳလည္း ျပဳတတ္ပါေပ၏။
ေဝဒေကာ - ေကာင္းေကာင္းဆိုးဆိုး
အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အက်ိဳးေလ်ွာ္ကန္ ေပၚလာျပန္လ်ွင္ ခံစံလည္း ခံစံတတ္ေပ၏။ သာမီ - ခႏၶာအိမ္ ဆိုင္သမ်ွ၌ ပိုင္သအုပ္စီး အ႐ွင္သခင္ႀကီးေပတည္း။ နိဝါသီ - ေဟာင္းခႏၶာအိမ္ ပ်က္သည့္ခ်ိန္ဝယ္ ခႏၶာအိမ္ အသစ္လဲ၍ အျမဲတည္ေနႏိုင္ေပ၏။ သယံဝသီ - ခႏၶာအိမ္မႈ အစုစု၌ တစ္ခုမက်န္ စီမံခြဲေဝ မိမိအလိုသို႔ လိုက္ပါေစႏိုင္ေသာ သေဘာေပတည္း။
အ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသ
သၿဂိဳဟ္ဘာသာဋီကာ ။
ပညတၱိ အတၳ
#ပညတၳိအတၳ
*********
လူ နတ္ ျဗဟၼာ စေသာ သက္႐ွိသတြ အေကာင္အထည္ ျဒပ္ ႏွင့္ ေရေျမေတာေတာင္ အိမ္ ေက်ာင္း စေသာ
သက္မဲ့ အရာဝတၳဳ ဟူသမ်ွသည္ ပညတၱိ
အတၳမည္၏။ ေ႐ွးလူႀကီး သူမ တို႔ သမုတ္ထား အပ္ေသာ အနက္ျဒပ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုပညတၱိ အတၳကို သမၼဳတိ အတၳဟုလည္း ဆိုအပ္၏။
[ပညပီယတိ - ဤကဲ့သို႔ အေကာင္အထည္ျဒပ္ ကို လူဟုလည္းေကာင္း
ဤကဲ့သို႔သစ္ပင္ေတြစုေပါင္း ေနေသာအရာကို ေတာဟုလည္းေကာင္း
ေခၚေဝၚအပ္ ပညတ္အပ္၏။ ဣတိ- ထို႔ေၾကာင့္ ပညတၱိ - ပညတ္မည္၏။ ပညတၱိစ - ပညတ္လည္းဟုတ္၏။
သာ- ထိုပညတ္ဟူသည္ အေတၳာစ-
အနက္ျဒပ္လည္းဟုတ္၏။ ဣတိ - ထို႔ေၾကာင့္ ပညတၱိအေတၳာ - ပညတၱိအတၳမည္၏။ သမၼနိယေတ- အထင္အ႐ွားမ႐ွိ ပါပဲ (ေ႐ွးလူႀကီးတို႔)သမုတ္ထားအပ္ပါ၏။
ဣတိ- ထို႔ေၾကာင့္ သမၼဳတိ- သမၼဳတိမည္၏။
မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသ
သၿဂိဳဟ္ ဘာသာဋီကာ
*********
လူ နတ္ ျဗဟၼာ စေသာ သက္႐ွိသတြ အေကာင္အထည္ ျဒပ္ ႏွင့္ ေရေျမေတာေတာင္ အိမ္ ေက်ာင္း စေသာ
သက္မဲ့ အရာဝတၳဳ ဟူသမ်ွသည္ ပညတၱိ
အတၳမည္၏။ ေ႐ွးလူႀကီး သူမ တို႔ သမုတ္ထား အပ္ေသာ အနက္ျဒပ္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုပညတၱိ အတၳကို သမၼဳတိ အတၳဟုလည္း ဆိုအပ္၏။
[ပညပီယတိ - ဤကဲ့သို႔ အေကာင္အထည္ျဒပ္ ကို လူဟုလည္းေကာင္း
ဤကဲ့သို႔သစ္ပင္ေတြစုေပါင္း ေနေသာအရာကို ေတာဟုလည္းေကာင္း
ေခၚေဝၚအပ္ ပညတ္အပ္၏။ ဣတိ- ထို႔ေၾကာင့္ ပညတၱိ - ပညတ္မည္၏။ ပညတၱိစ - ပညတ္လည္းဟုတ္၏။
သာ- ထိုပညတ္ဟူသည္ အေတၳာစ-
အနက္ျဒပ္လည္းဟုတ္၏။ ဣတိ - ထို႔ေၾကာင့္ ပညတၱိအေတၳာ - ပညတၱိအတၳမည္၏။ သမၼနိယေတ- အထင္အ႐ွားမ႐ွိ ပါပဲ (ေ႐ွးလူႀကီးတို႔)သမုတ္ထားအပ္ပါ၏။
ဣတိ- ထို႔ေၾကာင့္ သမၼဳတိ- သမၼဳတိမည္၏။
မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္ အ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသ
သၿဂိဳဟ္ ဘာသာဋီကာ
ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္ အပိုင္း (၄)
🔆 ပရမတ္ႏွင့္ ပညတ္ - (၄)
******************
ထင္႐ွားေစဦးအံ့ - ႐ူပါရမၼဏ ဟူေသာ ပါဠိအမည္, ႐ူပါ႐ုံ ဟူေသာ ပါဠိပ်က္ ျမန္မာအမည္, အဆင္း ဟူေသာ
ျမန္မာအမည္စစ္-ဤသို႔ေသာ အမည္ ဟူသမွ်သည္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေသာ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္ကာမွ်အာ႐ုံသာတည္း၊ အဇၩတၱ,ဗဟိဒၶသႏၲာန္တုိ႔၌ ျဖစ္ဘူးသည္လဲမဟုတ္၊ ျဖစ္ဆဲလဲမဟုတ္၊ ျဖစ္လတံ့လဲ မဟုတ္သည္သာတည္း။ ထုိ႔ျပင္ ''မည္သည့္ေနရာ၌
ထင္႐ွား တည္ေနသည္'' ဟူ၍ မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္လဲ မသိအပ္သည္သာတည္း။ ထို႔ေၾကာင့္, အမည္ပညတ္သာမည္၏၊
ပရမတ္မမည္။
ထိုအမည္တုိ႔ျဖင့္ သိေစအပ္ေသာ အနက္သည္ကား မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ေကာင္းေသာ သေဘာေပတည္း။ ထုိသေဘာကို ျမင္ဆဲကာလ, ျမင္ၿပီးသည္ကို ဝိပႆနာ႐ႈမွတ္ေသာ ကာလ, ျမင္ခဲ့ဘူးသည့္ အေနအားျဖင့္ ဆင္ျခင္ေသာ ကာလ ---
ဤသို႔ေသာ ကာလတုိ႔၌ မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္ သိအပ္၏။ ဤသို႔ မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ ထိုအဆင္းသည္ ပရမတ္တရား
အစစ္ေပတည္း။ ဤကဲ့သို႔ တကယ္ျမင္ၿပီး, ျမင္ဆဲကို အာ႐ုံမျပဳမိပါဘဲ အလြတ္သက္သက္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေသာ စိတ္ကူးထဲ၌
ထင္လာေသာ အဆင္းသည္ကား အမည္ပညတ္, အာကာရပညတ္, သဏၭာနပညတ္တုိ႔တြင္ တမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ပညတ္သာတည္း၊
ပရမတ္အစစ္ကား မဟုတ္ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-ထိုသို႔ေသာ အာ႐ုံသည္ အဇၩတၱ, ဗဟိဒၶ သႏၲာန္ ၂-ပါး၌ တကယ္ျဖစ္ၿပီးျဖစ္ဆဲ, ျဖစ္လတံ့မဟုတ္၍ ''မည္သည့္ေနရာတြင္ ထင္႐ွား႐ွိသည္''ဟု မ်က္ေမွာက္ မသိအပ္ေသာေၾကာင့္ ေပတည္း။
ဥပမာ-တေစၧ ေၾကာက္တတ္ေသာသူ အား တေစၧ မေခ်ာက္ပါဘဲလ်က္ အနီးအပါးတြင္ ေၾကာက္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ အေကာင္
အထည္ႀကီး ႐ွိေနသကဲ့သို႔ ထင္တတ္၏။ အိမ္မက္ကို ျမင္မက္ေသာသူအား မၾကံဳဘူးေသာ အာ႐ုံတုိ႔ကို တကယ္ေတြ႔ေနသကဲ႔သုိ႔ ထင္တတ္၏။ သို႔ေသာ္လဲ, ထုိသူတုိ႔အား ထင္ေပၚေသာ ထိုအာ႐ုံတုိ႔သည္ ဘာမွ်အလွ်င္း မ႐ွိဘဲ စိတ္ကူးထဲ၌ ေပၚ႐ုံမွ်သာျဖစ္ကုန္သကဲ့သို႔ ပင္တည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္ျဖင့္ ဖန္တီး၍ ေပၚလာေသာ အာ႐ုံဟူသမွ်ကို ပညတ္ဟူ၍သာ မွတ္ရာ၏။
စကၡဳပသာဒ=မ်က္စိၾကည္လင္မႈ၊ စကၡဳဝိညာဏ္=ျမင္မႈ၊ သဒၵါ႐ုံ=အသံ၊ ေသာတပသာဒ=နားၾကည္လင္မႈ၊
ေသာတဝိညာဏ္=ၾကားမႈ ဤသို႔ စသည္တုိ႔၌လဲ အမည္ဟူသမွ်ကို ပညတ္၊ မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ သေဘာဟူသမွ်ကို
နိဗၺတၴိတပရမတၴ=ပရမတ္အစစ္၊ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္႐ုံမွ်ကို တပါးပါးေသာ ပညတ္ဟူ၍ နည္းတူပင္ ခ်ဲ႔၍ သိပါေလ။
သြားျခင္း-ရပ္ျခင္း-ထုိင္ျခင္း-အိပ္ျခင္း-ေကြးျခင္း-ဆန္႔ျခင္း စေသာအမူအရာ ႀကိယာတို႔၏ အမည္မ်ားသည္လည္း
ပညတ္တုိ႔သာတည္း။ ထုိအမည္တုိ႔သည္ သြားလုိေသာစိတ္စသည္ႏွင့္ ထိုစိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္တို႔ကို ျပတတ္ေသာေၾကာင့္
ဝိဇၨာမာန ပညတ္, တဇၨာပညတ္ မည္ကုန္၏။ ဤအရာ၌ ဓာတြတၴႀကိယာ ဟူသည္မွာ ဉသ္ေကာက္နည္းအားျဖင့္ စိတ္,ေစတသိက္, ႐ုပ္တရားတုိ႔သာ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ပညာ႐ွိတုိ႔ သတိမူမိၾကပါေစ။ သို႔ေသာ္လဲ, ထုိပညတ္တုိ႔ျဖင့္ သိအပ္ေသာ
အနက္တုိ႔သည္ကား သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔ သိအပ္ေသာ အနက္, ဝိပႆနာ ေယာဂီတုိ႔ သိအပ္ေသာအနက္ အားျဖင့္ ၂-မ်ဳိး ျပားကုန္၏။
သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ သိပံု။ ။သာမန္ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ''ငါသြားသည္, ငါရပ္သည္, ငါထိုင္သည္, ငါအိပ္သည္,
ငါေကြးသည္, လက္ေျခေကြးသည္'' ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ ငါေကာင္, လက္, ေျခ, ပံုသဏၭာန္တုိ႔ႏွင့္တကြ သိၾက၏။ ဤသို႔သိအပ္ေသာ
အနက္သည္ကား ပုဂၢိဳလ္ပညတ္, သဏၭာန္ပညတ္သာတည္း၊ပရမတ္မဟုတ္။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-သြားလိုေသာ စိတ္
စသည္ႏွင့္သြားေသာ ႐ုပ္စသည္တုိ႔မွ တပါးအေကာင္အထည္ ပုံသဏၭာန္မ်ား အသီးအျခား မ႐ွိေသာေၾကာင့္ ဝိပႆနာဉဏ္
စသည္ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္မေတြ႔ရေခ်၊ ဤသို႔ ထင္႐ွားမ႐ွိ၍ မ်က္ေမွာက္ မသိအပ္ေသာအနက္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။
ဤအရာ၌ ဝိဇၨမာနပညတ္, တဇၨာပညတ္ျဖင့္ သိအပ္ေသာ အနက္သည္ ပရမတ္သာျဖစ္သင့္ပါလ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ပညတ္
ျဖစ္ပါသနည္းဟူမူ-သိမႈသည္ ႏွလံုးသြင္းအားေလ်ာ္စြာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ေပတည္း၊ ႐ူပ, ေဝဒနာ, ပထဝီ, စေသာ ဝိဇၨမာန
ပညတ္မ်ားကို ဘုရားမပြင့္မီကပင္ သံုးစြဲလ်က္႐ွိ၏။ ထုိအခါက ၄င္းပညတ္မ်ားျဖင့္ ပရမတ္အစစ္ကို သိႏိုင္ၾကမည္မဟုတ္၊
အမ်ားအားျဖင့္ သဏၭာန္ပညတ္စသည္ကိုသာ သိႏိုင္ၾကေပမည္။ ယခုအခါ၌ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ပညာ႐ွင္တုိ႔သည္လည္း၄င္းပညတ္မ်ားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းအားေလ်ာ္စြာ သဏၭာန္ပညတ္စသည္တုိ႔ကိုလဲ သိၾကေသးသည္သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ဝိဇၨမာန
ပညတ္ျဖင့္ ပရမတ္ ကိုသာ သိႏိုင္သည္''ဟု မုခ်ကိန္းေသ မမွတ္အပ္သည္သာတည္း။
ဝိပႆနာေယာဂီတုိ႔၏သိပံု။ ။ျဖစ္ခိုက္ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကို မျပတ္ ႐ႈမွတ္ေသာ သူတုိ႔သည္ကား ဉဏ္ရင့္ေသာအခါ၌ သြားလုိ
ေသာ စိတ္ကိုလဲ သိၾက၏၊ ထုိစိတ္ေၾကာင့္ တေ႐ြ႔တေ႐ြ႔ခ်င္း ေ႐ြ႔႐ွားေသာ႐ုပ္ကိုလဲ သိၾက၏။ ေ႐ွးေ႐ွး ေ႐ြ႔႐ွားမႈတုို႔သည္
ေနာက္ေနာက္ ေ႐ြ႔႐ွားမႈသို႔ မေရာက္ဘဲ ကုန္ဆံုးသြားၾကသည္ဟူ၍လဲ အစဥ္အတိုင္းသိၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ငါသြားသည္
ဟူေသာစကားမွာ ေခၚေဝၚ႐ုံမွ်သာတည္း၊ သြားတတ္ေသာ ငါေကာင္ကား မ႐ွိၿပီ၊ သြားလိုေသာစိတ္ႏွင့္, ေ႐ြ႔႐ွားမႈ ႐ုပ္အဆင့္
ဆင့္သာ ႐ွိၾကသည္''ဟု ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္ ဆံုးျဖတ္လ်က္သိၾက၏။ ရပ္ခိုက္၌ ရပ္လိုေသာစိတ္ကိုလဲ သိၾက၏။ ထိုစိတ္
ေၾကာင့္ ေတာင့္၍ ေတာင့္၍ ခံေသာ႐ုပ္အဆင့္ဆင့္ကိုလဲ သိၾက၏၊ တႀကိမ္မွ တႀကိမ္သုိ႔မေရာက္ဘဲ ထို႐ုပ္ အဆင့္ဆင့္ကုန္
ဆံုးသြားၾကသည္ကိုလဲသိၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ငါရပ္သည္ဟူေသာ စကားမွာ ေခၚေဝၚ႐ုံမွ်သာတည္း၊ ရပ္တတ္ေသာ ငါေကာင္
ကား မ႐ွိၿပီ၊ ရပ္လိုမႈႏွင့္, ေတာင့္တေနမႈ အဆင့္ဆင့္မ်ားသာ ႐ွိၾကသည္''ဟု ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္ ဆံုးျဖတ္လ်က္ သိၾက၏။
ေကြးခိုက္၌ ေကြးခ်င္ေသာ စိတ္ကိုလဲ သိၾက၏။ ထုိစိတ္ေၾကာင့္, အတြင္းဘက္သို႔ တေ႐ြ႔ တေ႐ြ႔ႏွင့္ ေ႐ြ႔႐ွားေဖာက္ျပန္သည္
ကိုလဲသိၾက၏။ တေ႐ြ႔မွ တေ႐ြ႔သို႔မေရာက္ဘဲ ကုန္ဆံုးသြားၾကသည္ကိုလဲ သိၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''လက္ေကြးသည္, ေျခေကြး
သည္, ငါေကြးသည္, ဟူေသာစကားမ်ားမွာ ေခၚေဝၚ႐ုံမွ်သာတည္း၊ ေကြးတတ္ေသာ လက္, ေျခ, ငါေကာင္တုိ႔ကား မ႐ွိၾကၿပီ၊
ေကြးခ်င္မႈႏွင့္, တေ႐ြ႔တေ႐ြ႔လႈပ္႐ွားမႈ အဆင့္ဆင့္မ်ားသာ ႐ွိၾကသည္''ဟု ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္ ဆံုးျဖတ္လ်က္သိၾက၏။
ထိုင္ခိုက္, အိပ္ခိုက္, ဆန္႔ခိုက္, စသည္၌ သိပံုကိုလဲ ထိုက္သည္အားေလ်ာ္စြာ နည္းမွီး၍ ခ်ဲ႔ပါေလ။ ဤသို႔ သိအပ္
ေသာ အနက္သည္ကား ႐ုပ္အစစ္, နာမ္အစစ္, နိဗၺတၱိတ ပရမတၴ ပရမတ္အစစ္ခ်ည္း သာတည္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း ဟူမူ
-ပစၥကၡ ဝိပႆနာဉဏ္ျဖင့္ အမွန္႐ွိသည့္အတိုင္း မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာမ်ားသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ေပတည္း။ ဤသည္ကား တဇၨာပညတ္ အရာ၌ ပရမတ္ ပညတ္ခြဲပံုတည္း။
ဣတၴိ, ပုရိသ, ဟတၴ, ပါဒ, ဃဋ, ပဋ စေသာ ပါဠိအမည္၊ မိန္းမ, ေယာက်္ား, လက္, ေျခ, အိုး, ပုဆိုးစေသာ ျမန္မာ
အမည္ ဤသို႔ေသာ အမည္ဟူသမွ်သည္ အမည္ပညတ္ခ်ည္းသာတည္း၊ အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွားမ႐ွိေသာ မိန္းမပံုသဏၭာန္
စသည္ကိုသာ ျပတတ္ေသာေၾကာင့္ အဝိဇၨမာနပညတ္လဲ မည္၏။ ၄င္းပညတ္တုိ႔ျဖင့္ သိအပ္ေသာ မိန္းမ, ေယာက်္ား
အေကာင္အထည္ျဒဗ္၊ လက္, ေျခ, အိုး, ပုဆိုး ပံုသဏၭာန္ျဒဗ္ စသည္တို႔သည္လည္း အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွားမ႐ွိေသာေၾကာင့္
မ်က္ေမွာက္ မေတြ႔အပ္ မသိအပ္ေသာအနက္တုိ႔ သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အနက္ပညတ္ သေဘာတုိ႔သာတည္း။ မ်က္ေမွာက္
မသိႏိုင္ပံုကား-မိန္းမေယာက်္ား စသည္ဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ ဝတၴဳတုိ႔သည္ ႐ုပ္, နာမ္ အစစ္တုိ႔၏ အစဥ္အေပါင္း အစုမွ်
သာတည္း။ ထို႐ုပ္နာမ္ တုိ႔တြင္ ျမင္ေသာအခါ၌ အဆင္း႐ုပ္ကိုသာ ျမင္၍ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏၊ မိန္းမ, ေယာက်္ား,
စသည္ကိုကား မ်က္ေမွာက္ မသိႏိုင္ေခ်။ ထုိ႔အတူ ၾကားေသာအခါစသည္၌ အသံ႐ုပ္ကိုသာ ၾကား၍, အနံ႔႐ုပ္ကိုသာနံ၍,
အရသာ ႐ုပ္ကိုသာ စားသိ၍ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏။ ေတြ႔ထိေသာ အခါ၌ ၾကမ္းတမ္းႏူးည့ံေသာ ပထဝီ႐ုပ္, ပူေႏြးေအးေသာ
ေတေဇာ႐ုပ္, ေတာင့္တင္း ေျပာ့ေလ်ာ့ေသာ ဝါေယာ႐ုပ္ တုိ႔ကိုသာ ေတြ႔ထိ၍ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏၊ မိန္းမ, ေယာက်္ား စေသာ
ပံုသဏၭာန္ အထည္ျဒဗ္ တုိ႔ကိုကား မ်က္ေမွာက္မသိႏိုင္ေခ်။ ၄င္းမိန္းမစသည္ တုိ႔ကိုကား ျမင္မႈ စသည္တုိ႔ ျဖစ္ေပၚၿပီးေနာက္
စဥ္းစား ဆင္ျခင္ေသာ တတိယဝီထိသုိ႔ ေရာက္မွ သိႏိုင္ေပသည္။ ထုိသုိ႔ သိေသာ္လဲ မ်က္ေမွာက္သိကား မဟုတ္ၿပီ။ ေတြ႔ဘူး
မွတ္ဘူးသည္ အားေလ်ာ္စြာ ဆ၍သိျခင္းမွ်သာတည္း။ ထုိ႔ျပင္-မိမိသႏၲာန္၌ ျဖစ္ပါမူ, ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကို ျဖစ္ခဲ့
သည့္အေနအားျဖင့္ ဆင္ျခင္ေသာ ပဋိသခၤါနဉဏ္ျဖင့္လဲ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏။ ႐ႈမွတ္ေသာ ဝိပႆနာဉဏ္ျဖင့္လဲ မ်က္
ေမွာက္သိႏိုင္၏။ ထုိပဋိသခၤါနဉဏ္, ဝိပႆနာဉဏ္ တုိ႔ျဖင့္ကား မိန္းမစေသာ အနက္ကို မ်က္ေမွာက္ မေတြ႔ရေသာေၾကာင့္
ထိုအနက္ ပညတ္မ်ားကို ထင္႐ွားမ႐ွိဟူ၍ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေလ၏။ သို႔ျဖစ္၍, ထက္သန္ေသာ ဝိပႆနာဉဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ
ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ 'ပရမတ္ေပၚလွ်င္, ပညတ္ငုပ္သည္' ဟူေသာ ပညာ႐ွိတုိ႔၏ စကားႏွင့္အညီ၊ ပရမတ္ ႐ုပ္နာမ္ အစစ္တုိ႔ကို
သာလွ်င္ ေပၚလြင္ထင္႐ွားစြာ သိျမင္ၾက၏။ ပညတ္တုိ႔ကိုကား ထင္႐ွားမ႐ွိေသာ တရားအေနအားျဖင့္သာ သိျမင္ၾကေလ
သည္။ ထိုသို႔ေသာ ဝိပႆနာဉဏ္ မျဖစ္ဘူးေသးေသာ သူတုိ႔မွာကား 'ပညတ္ေပၚလွ်င္, ပရမတ္ငုပ္သည္' ဟူေသာ ထိ
ုပညာ႐ွိတို႔၏ စကားႏွင့္အညီ, ပညတ္တုိ႔သည္သာလွ်င္ ေပၚလြင္ထင္႐ွားကုန္၏။ ပရမတ္ ႐ုပ္နာမ္ အစစ္တုိ႔သည္ကား
ûမပ္ကြယ္လ်က္သာ ႐ွိေလကုန္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ''မိန္းမ ေယာက်္ား စေသာ အထည္ျဒဗ္ ဝတၴဳတုိ႔ကိုသာ
ထင္႐ွား႐ွိ၍ မ်က္ေမွာက္ သိရသကဲ့သို႔၄င္း, အဆင္းျမင္မႈ စေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကိုကား တမင္ႀကံစည္၍ ယူမွသိရသကဲ့သို႔၄င္း
ထင္မွတ္ၾကေပကုန္သည္။ ေ႐ွးစိတ္, ေနာက္စိတ္တုိ႔၏ အထူးကို မသိေသးေသာေၾကာင့္ ထုိသို႔ ထင္မွတ္ေၾကာင္းကို ေ႐ွး၌
ျပဆိုခဲ့ေလၿပီ။ ဤသည္ကား အဝိဇၨမာန ပညတ္ အရာ၌ ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္တုိ႔ကို ခြဲပံုတည္း။
ပရမတ္ႏွင့္ပညတ္ခြဲပံု ၿပီး၏။
မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး
ဝိပႆနာ ႐ႈနည္းက်မ္း
Credit by wai Soe Thein
******************
ထင္႐ွားေစဦးအံ့ - ႐ူပါရမၼဏ ဟူေသာ ပါဠိအမည္, ႐ူပါ႐ုံ ဟူေသာ ပါဠိပ်က္ ျမန္မာအမည္, အဆင္း ဟူေသာ
ျမန္မာအမည္စစ္-ဤသို႔ေသာ အမည္ ဟူသမွ်သည္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေသာ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္ကာမွ်အာ႐ုံသာတည္း၊ အဇၩတၱ,ဗဟိဒၶသႏၲာန္တုိ႔၌ ျဖစ္ဘူးသည္လဲမဟုတ္၊ ျဖစ္ဆဲလဲမဟုတ္၊ ျဖစ္လတံ့လဲ မဟုတ္သည္သာတည္း။ ထုိ႔ျပင္ ''မည္သည့္ေနရာ၌
ထင္႐ွား တည္ေနသည္'' ဟူ၍ မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္လဲ မသိအပ္သည္သာတည္း။ ထို႔ေၾကာင့္, အမည္ပညတ္သာမည္၏၊
ပရမတ္မမည္။
ထိုအမည္တုိ႔ျဖင့္ သိေစအပ္ေသာ အနက္သည္ကား မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ႏိုင္ေကာင္းေသာ သေဘာေပတည္း။ ထုိသေဘာကို ျမင္ဆဲကာလ, ျမင္ၿပီးသည္ကို ဝိပႆနာ႐ႈမွတ္ေသာ ကာလ, ျမင္ခဲ့ဘူးသည့္ အေနအားျဖင့္ ဆင္ျခင္ေသာ ကာလ ---
ဤသို႔ေသာ ကာလတုိ႔၌ မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္ သိအပ္၏။ ဤသို႔ မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ ထိုအဆင္းသည္ ပရမတ္တရား
အစစ္ေပတည္း။ ဤကဲ့သို႔ တကယ္ျမင္ၿပီး, ျမင္ဆဲကို အာ႐ုံမျပဳမိပါဘဲ အလြတ္သက္သက္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ေသာ စိတ္ကူးထဲ၌
ထင္လာေသာ အဆင္းသည္ကား အမည္ပညတ္, အာကာရပညတ္, သဏၭာနပညတ္တုိ႔တြင္ တမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ပညတ္သာတည္း၊
ပရမတ္အစစ္ကား မဟုတ္ေပ။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-ထိုသို႔ေသာ အာ႐ုံသည္ အဇၩတၱ, ဗဟိဒၶ သႏၲာန္ ၂-ပါး၌ တကယ္ျဖစ္ၿပီးျဖစ္ဆဲ, ျဖစ္လတံ့မဟုတ္၍ ''မည္သည့္ေနရာတြင္ ထင္႐ွား႐ွိသည္''ဟု မ်က္ေမွာက္ မသိအပ္ေသာေၾကာင့္ ေပတည္း။
ဥပမာ-တေစၧ ေၾကာက္တတ္ေသာသူ အား တေစၧ မေခ်ာက္ပါဘဲလ်က္ အနီးအပါးတြင္ ေၾကာက္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ အေကာင္
အထည္ႀကီး ႐ွိေနသကဲ့သို႔ ထင္တတ္၏။ အိမ္မက္ကို ျမင္မက္ေသာသူအား မၾကံဳဘူးေသာ အာ႐ုံတုိ႔ကို တကယ္ေတြ႔ေနသကဲ႔သုိ႔ ထင္တတ္၏။ သို႔ေသာ္လဲ, ထုိသူတုိ႔အား ထင္ေပၚေသာ ထိုအာ႐ုံတုိ႔သည္ ဘာမွ်အလွ်င္း မ႐ွိဘဲ စိတ္ကူးထဲ၌ ေပၚ႐ုံမွ်သာျဖစ္ကုန္သကဲ့သို႔ ပင္တည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ စိတ္ျဖင့္ ဖန္တီး၍ ေပၚလာေသာ အာ႐ုံဟူသမွ်ကို ပညတ္ဟူ၍သာ မွတ္ရာ၏။
စကၡဳပသာဒ=မ်က္စိၾကည္လင္မႈ၊ စကၡဳဝိညာဏ္=ျမင္မႈ၊ သဒၵါ႐ုံ=အသံ၊ ေသာတပသာဒ=နားၾကည္လင္မႈ၊
ေသာတဝိညာဏ္=ၾကားမႈ ဤသို႔ စသည္တုိ႔၌လဲ အမည္ဟူသမွ်ကို ပညတ္၊ မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ သေဘာဟူသမွ်ကို
နိဗၺတၴိတပရမတၴ=ပရမတ္အစစ္၊ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္႐ုံမွ်ကို တပါးပါးေသာ ပညတ္ဟူ၍ နည္းတူပင္ ခ်ဲ႔၍ သိပါေလ။
သြားျခင္း-ရပ္ျခင္း-ထုိင္ျခင္း-အိပ္ျခင္း-ေကြးျခင္း-ဆန္႔ျခင္း စေသာအမူအရာ ႀကိယာတို႔၏ အမည္မ်ားသည္လည္း
ပညတ္တုိ႔သာတည္း။ ထုိအမည္တုိ႔သည္ သြားလုိေသာစိတ္စသည္ႏွင့္ ထိုစိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္တို႔ကို ျပတတ္ေသာေၾကာင့္
ဝိဇၨာမာန ပညတ္, တဇၨာပညတ္ မည္ကုန္၏။ ဤအရာ၌ ဓာတြတၴႀကိယာ ဟူသည္မွာ ဉသ္ေကာက္နည္းအားျဖင့္ စိတ္,ေစတသိက္, ႐ုပ္တရားတုိ႔သာ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ပညာ႐ွိတုိ႔ သတိမူမိၾကပါေစ။ သို႔ေသာ္လဲ, ထုိပညတ္တုိ႔ျဖင့္ သိအပ္ေသာ
အနက္တုိ႔သည္ကား သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔ သိအပ္ေသာ အနက္, ဝိပႆနာ ေယာဂီတုိ႔ သိအပ္ေသာအနက္ အားျဖင့္ ၂-မ်ဳိး ျပားကုန္၏။
သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ သိပံု။ ။သာမန္ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ''ငါသြားသည္, ငါရပ္သည္, ငါထိုင္သည္, ငါအိပ္သည္,
ငါေကြးသည္, လက္ေျခေကြးသည္'' ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ ငါေကာင္, လက္, ေျခ, ပံုသဏၭာန္တုိ႔ႏွင့္တကြ သိၾက၏။ ဤသို႔သိအပ္ေသာ
အနက္သည္ကား ပုဂၢိဳလ္ပညတ္, သဏၭာန္ပညတ္သာတည္း၊ပရမတ္မဟုတ္။ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-သြားလိုေသာ စိတ္
စသည္ႏွင့္သြားေသာ ႐ုပ္စသည္တုိ႔မွ တပါးအေကာင္အထည္ ပုံသဏၭာန္မ်ား အသီးအျခား မ႐ွိေသာေၾကာင့္ ဝိပႆနာဉဏ္
စသည္ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္မေတြ႔ရေခ်၊ ဤသို႔ ထင္႐ွားမ႐ွိ၍ မ်က္ေမွာက္ မသိအပ္ေသာအနက္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။
ဤအရာ၌ ဝိဇၨမာနပညတ္, တဇၨာပညတ္ျဖင့္ သိအပ္ေသာ အနက္သည္ ပရမတ္သာျဖစ္သင့္ပါလ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ပညတ္
ျဖစ္ပါသနည္းဟူမူ-သိမႈသည္ ႏွလံုးသြင္းအားေလ်ာ္စြာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ေပတည္း၊ ႐ူပ, ေဝဒနာ, ပထဝီ, စေသာ ဝိဇၨမာန
ပညတ္မ်ားကို ဘုရားမပြင့္မီကပင္ သံုးစြဲလ်က္႐ွိ၏။ ထုိအခါက ၄င္းပညတ္မ်ားျဖင့္ ပရမတ္အစစ္ကို သိႏိုင္ၾကမည္မဟုတ္၊
အမ်ားအားျဖင့္ သဏၭာန္ပညတ္စသည္ကိုသာ သိႏိုင္ၾကေပမည္။ ယခုအခါ၌ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ပညာ႐ွင္တုိ႔သည္လည္း၄င္းပညတ္မ်ားျဖင့္ ႏွလံုးသြင္းအားေလ်ာ္စြာ သဏၭာန္ပညတ္စသည္တုိ႔ကိုလဲ သိၾကေသးသည္သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ဝိဇၨမာန
ပညတ္ျဖင့္ ပရမတ္ ကိုသာ သိႏိုင္သည္''ဟု မုခ်ကိန္းေသ မမွတ္အပ္သည္သာတည္း။
ဝိပႆနာေယာဂီတုိ႔၏သိပံု။ ။ျဖစ္ခိုက္ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကို မျပတ္ ႐ႈမွတ္ေသာ သူတုိ႔သည္ကား ဉဏ္ရင့္ေသာအခါ၌ သြားလုိ
ေသာ စိတ္ကိုလဲ သိၾက၏၊ ထုိစိတ္ေၾကာင့္ တေ႐ြ႔တေ႐ြ႔ခ်င္း ေ႐ြ႔႐ွားေသာ႐ုပ္ကိုလဲ သိၾက၏။ ေ႐ွးေ႐ွး ေ႐ြ႔႐ွားမႈတုို႔သည္
ေနာက္ေနာက္ ေ႐ြ႔႐ွားမႈသို႔ မေရာက္ဘဲ ကုန္ဆံုးသြားၾကသည္ဟူ၍လဲ အစဥ္အတိုင္းသိၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ငါသြားသည္
ဟူေသာစကားမွာ ေခၚေဝၚ႐ုံမွ်သာတည္း၊ သြားတတ္ေသာ ငါေကာင္ကား မ႐ွိၿပီ၊ သြားလိုေသာစိတ္ႏွင့္, ေ႐ြ႔႐ွားမႈ ႐ုပ္အဆင့္
ဆင့္သာ ႐ွိၾကသည္''ဟု ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္ ဆံုးျဖတ္လ်က္သိၾက၏။ ရပ္ခိုက္၌ ရပ္လိုေသာစိတ္ကိုလဲ သိၾက၏။ ထိုစိတ္
ေၾကာင့္ ေတာင့္၍ ေတာင့္၍ ခံေသာ႐ုပ္အဆင့္ဆင့္ကိုလဲ သိၾက၏၊ တႀကိမ္မွ တႀကိမ္သုိ႔မေရာက္ဘဲ ထို႐ုပ္ အဆင့္ဆင့္ကုန္
ဆံုးသြားၾကသည္ကိုလဲသိၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ငါရပ္သည္ဟူေသာ စကားမွာ ေခၚေဝၚ႐ုံမွ်သာတည္း၊ ရပ္တတ္ေသာ ငါေကာင္
ကား မ႐ွိၿပီ၊ ရပ္လိုမႈႏွင့္, ေတာင့္တေနမႈ အဆင့္ဆင့္မ်ားသာ ႐ွိၾကသည္''ဟု ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္ ဆံုးျဖတ္လ်က္ သိၾက၏။
ေကြးခိုက္၌ ေကြးခ်င္ေသာ စိတ္ကိုလဲ သိၾက၏။ ထုိစိတ္ေၾကာင့္, အတြင္းဘက္သို႔ တေ႐ြ႔ တေ႐ြ႔ႏွင့္ ေ႐ြ႔႐ွားေဖာက္ျပန္သည္
ကိုလဲသိၾက၏။ တေ႐ြ႔မွ တေ႐ြ႔သို႔မေရာက္ဘဲ ကုန္ဆံုးသြားၾကသည္ကိုလဲ သိၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''လက္ေကြးသည္, ေျခေကြး
သည္, ငါေကြးသည္, ဟူေသာစကားမ်ားမွာ ေခၚေဝၚ႐ုံမွ်သာတည္း၊ ေကြးတတ္ေသာ လက္, ေျခ, ငါေကာင္တုိ႔ကား မ႐ွိၾကၿပီ၊
ေကြးခ်င္မႈႏွင့္, တေ႐ြ႔တေ႐ြ႔လႈပ္႐ွားမႈ အဆင့္ဆင့္မ်ားသာ ႐ွိၾကသည္''ဟု ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္ ဆံုးျဖတ္လ်က္သိၾက၏။
ထိုင္ခိုက္, အိပ္ခိုက္, ဆန္႔ခိုက္, စသည္၌ သိပံုကိုလဲ ထိုက္သည္အားေလ်ာ္စြာ နည္းမွီး၍ ခ်ဲ႔ပါေလ။ ဤသို႔ သိအပ္
ေသာ အနက္သည္ကား ႐ုပ္အစစ္, နာမ္အစစ္, နိဗၺတၱိတ ပရမတၴ ပရမတ္အစစ္ခ်ည္း သာတည္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း ဟူမူ
-ပစၥကၡ ဝိပႆနာဉဏ္ျဖင့္ အမွန္႐ွိသည့္အတိုင္း မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာမ်ားသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္
ေပတည္း။ ဤသည္ကား တဇၨာပညတ္ အရာ၌ ပရမတ္ ပညတ္ခြဲပံုတည္း။
ဣတၴိ, ပုရိသ, ဟတၴ, ပါဒ, ဃဋ, ပဋ စေသာ ပါဠိအမည္၊ မိန္းမ, ေယာက်္ား, လက္, ေျခ, အိုး, ပုဆိုးစေသာ ျမန္မာ
အမည္ ဤသို႔ေသာ အမည္ဟူသမွ်သည္ အမည္ပညတ္ခ်ည္းသာတည္း၊ အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွားမ႐ွိေသာ မိန္းမပံုသဏၭာန္
စသည္ကိုသာ ျပတတ္ေသာေၾကာင့္ အဝိဇၨမာနပညတ္လဲ မည္၏။ ၄င္းပညတ္တုိ႔ျဖင့္ သိအပ္ေသာ မိန္းမ, ေယာက်္ား
အေကာင္အထည္ျဒဗ္၊ လက္, ေျခ, အိုး, ပုဆိုး ပံုသဏၭာန္ျဒဗ္ စသည္တို႔သည္လည္း အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွားမ႐ွိေသာေၾကာင့္
မ်က္ေမွာက္ မေတြ႔အပ္ မသိအပ္ေသာအနက္တုိ႔ သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အနက္ပညတ္ သေဘာတုိ႔သာတည္း။ မ်က္ေမွာက္
မသိႏိုင္ပံုကား-မိန္းမေယာက်္ား စသည္ဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ ဝတၴဳတုိ႔သည္ ႐ုပ္, နာမ္ အစစ္တုိ႔၏ အစဥ္အေပါင္း အစုမွ်
သာတည္း။ ထို႐ုပ္နာမ္ တုိ႔တြင္ ျမင္ေသာအခါ၌ အဆင္း႐ုပ္ကိုသာ ျမင္၍ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏၊ မိန္းမ, ေယာက်္ား,
စသည္ကိုကား မ်က္ေမွာက္ မသိႏိုင္ေခ်။ ထုိ႔အတူ ၾကားေသာအခါစသည္၌ အသံ႐ုပ္ကိုသာ ၾကား၍, အနံ႔႐ုပ္ကိုသာနံ၍,
အရသာ ႐ုပ္ကိုသာ စားသိ၍ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏။ ေတြ႔ထိေသာ အခါ၌ ၾကမ္းတမ္းႏူးည့ံေသာ ပထဝီ႐ုပ္, ပူေႏြးေအးေသာ
ေတေဇာ႐ုပ္, ေတာင့္တင္း ေျပာ့ေလ်ာ့ေသာ ဝါေယာ႐ုပ္ တုိ႔ကိုသာ ေတြ႔ထိ၍ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏၊ မိန္းမ, ေယာက်္ား စေသာ
ပံုသဏၭာန္ အထည္ျဒဗ္ တုိ႔ကိုကား မ်က္ေမွာက္မသိႏိုင္ေခ်။ ၄င္းမိန္းမစသည္ တုိ႔ကိုကား ျမင္မႈ စသည္တုိ႔ ျဖစ္ေပၚၿပီးေနာက္
စဥ္းစား ဆင္ျခင္ေသာ တတိယဝီထိသုိ႔ ေရာက္မွ သိႏိုင္ေပသည္။ ထုိသုိ႔ သိေသာ္လဲ မ်က္ေမွာက္သိကား မဟုတ္ၿပီ။ ေတြ႔ဘူး
မွတ္ဘူးသည္ အားေလ်ာ္စြာ ဆ၍သိျခင္းမွ်သာတည္း။ ထုိ႔ျပင္-မိမိသႏၲာန္၌ ျဖစ္ပါမူ, ျဖစ္ေပၚၿပီးေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကို ျဖစ္ခဲ့
သည့္အေနအားျဖင့္ ဆင္ျခင္ေသာ ပဋိသခၤါနဉဏ္ျဖင့္လဲ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏။ ႐ႈမွတ္ေသာ ဝိပႆနာဉဏ္ျဖင့္လဲ မ်က္
ေမွာက္သိႏိုင္၏။ ထုိပဋိသခၤါနဉဏ္, ဝိပႆနာဉဏ္ တုိ႔ျဖင့္ကား မိန္းမစေသာ အနက္ကို မ်က္ေမွာက္ မေတြ႔ရေသာေၾကာင့္
ထိုအနက္ ပညတ္မ်ားကို ထင္႐ွားမ႐ွိဟူ၍ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေလ၏။ သို႔ျဖစ္၍, ထက္သန္ေသာ ဝိပႆနာဉဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ
ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ 'ပရမတ္ေပၚလွ်င္, ပညတ္ငုပ္သည္' ဟူေသာ ပညာ႐ွိတုိ႔၏ စကားႏွင့္အညီ၊ ပရမတ္ ႐ုပ္နာမ္ အစစ္တုိ႔ကို
သာလွ်င္ ေပၚလြင္ထင္႐ွားစြာ သိျမင္ၾက၏။ ပညတ္တုိ႔ကိုကား ထင္႐ွားမ႐ွိေသာ တရားအေနအားျဖင့္သာ သိျမင္ၾကေလ
သည္။ ထိုသို႔ေသာ ဝိပႆနာဉဏ္ မျဖစ္ဘူးေသးေသာ သူတုိ႔မွာကား 'ပညတ္ေပၚလွ်င္, ပရမတ္ငုပ္သည္' ဟူေသာ ထိ
ုပညာ႐ွိတို႔၏ စကားႏွင့္အညီ, ပညတ္တုိ႔သည္သာလွ်င္ ေပၚလြင္ထင္႐ွားကုန္၏။ ပရမတ္ ႐ုပ္နာမ္ အစစ္တုိ႔သည္ကား
ûမပ္ကြယ္လ်က္သာ ႐ွိေလကုန္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ''မိန္းမ ေယာက်္ား စေသာ အထည္ျဒဗ္ ဝတၴဳတုိ႔ကိုသာ
ထင္႐ွား႐ွိ၍ မ်က္ေမွာက္ သိရသကဲ့သို႔၄င္း, အဆင္းျမင္မႈ စေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကိုကား တမင္ႀကံစည္၍ ယူမွသိရသကဲ့သို႔၄င္း
ထင္မွတ္ၾကေပကုန္သည္။ ေ႐ွးစိတ္, ေနာက္စိတ္တုိ႔၏ အထူးကို မသိေသးေသာေၾကာင့္ ထုိသို႔ ထင္မွတ္ေၾကာင္းကို ေ႐ွး၌
ျပဆိုခဲ့ေလၿပီ။ ဤသည္ကား အဝိဇၨမာန ပညတ္ အရာ၌ ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္တုိ႔ကို ခြဲပံုတည္း။
ပရမတ္ႏွင့္ပညတ္ခြဲပံု ၿပီး၏။
မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး
ဝိပႆနာ ႐ႈနည္းက်မ္း
Credit by wai Soe Thein
ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္ ......အပိုင္း.(၃)
🎆 ပရမတ္ႏွင့္ပညတ္ - (၃)
******************
ျပခဲ့ၿပီးေသာ ပရေမာ ဥတၱေမာ အဝိပရီေတာ အေတၴာ ဟူေသာ ဋီကာေက်ာ္ ဝစနတၴသည္ ဤကထာဝတၴဳ ပါဠိ,
အ႒ကထာ, ဋီကာတုိ႔ႏွင့္အညီ ဆုိအပ္ေသာ ဝစနတၴေပတည္း။
ညီၫြတ္ပံုကား။ ။ပရေမာပုဒ္ကို၊ ဥတၱေမာဟုဖြင့္ျခင္းသည္ သဒၵါနက္တူ၍ ဖြင့္ျခင္းေပတည္း။
ဥတၱမေတၴာကား
''အဝိပရီတ ဘာဝေတာ ဧဝ ပရေမာ ပဓာေနာ အေတၴာ'' ဟူေသာ အႏုဋီကာႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ညီၫြတ္၏။ ပရေမာ ဟူေသာပုဒ္ႏွင့္ အဘိေဓ ယ်တၴအားျဖင့္ တူေသာေၾကာင့္ ထုိသို႔ ဖြင့္သည္ဟူ၍လဲ မွတ္အပ္၏။ တူပံုကား-
သစၥိကတၴပုဒ္ႏွင့္ ပရမတၴပုဒ္
တုိ႔သည္ သဒၵါ နက္မွ်သာ ကြဲကုန္၏။ အဘိေဓယ်တၴ ေဟာအပ္ေသာ တရားကိုယ္ အနက္အားျဖင့္ကား တူကုန္၏။ ထုိ ၂-ပုဒ္လံုးပင္ ခႏၶာ, အာယတန, ဓာတ္, ဣေႁႏၵဟူေသာ ၅၇-ပါး တုိ႔ကိုသာ ေဟာကုန္၏။ ၄င္းတို႔ကို သစၥိက+အတၴ, ပရမ+အတၴ
ဟု ပုဒ္ခြဲ၍ ၾကည့္လွ်င္, အတၴသဒၵါ ၂-ခုမွာ အခ်င္းခပ္သိမ္း တူေန၍ အထူးျပရန္မလိုၿပီ။
သစၥိကႏွင့္ ပရမ ပုဒ္တုိ႔ကိုသာ
အဘိေဓယ်တၴအားျဖင့္ တူသည္ဟု ျပလိုရင္းေပတည္း။ မွန္ေသာတရား ဟူသည္မွာလဲ ၅၇-ပါးပင္ျဖစ္၏။ ျမတ္ေသာတရား
ဟူသည္မွာလဲ ထို ၅၇-ပါးပင္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရားကိုယ္ အနက္အားျဖင့္ ထို ၂-ပုဒ္တုိ႔ တူၾကေပသည္။
ဤသို႔ အဘိေဓယ်တၴအားျဖင့္ တူေသာေၾကာင့္ ပရေမာပုဒ္ကို သစၥိေကာ ဟူ၍လဲ ဖြင့္ႏိုင္ေပ၏။
သစၥေမဝ သစၥိကံ
ဟူေသာ အႏုဋီကာႏွင့္အညီ, သစၥိကပုဒ္ႏွင့္ သစၥပုဒ္တုိ႔အနက္တူေသာေၾကာင့္, သေစၥာ ဟူ၍လဲ ဖြင့္ႏိုင္ေပ၏။ ထုိ႔ျပင္မွန္သည္ဟူေသာ
ူအနက္ကို ေဟာေသာအားျဖင့္ သစၥိက, သစၥပုဒ္တုိ႔ႏွင့္ အနက္တူေသာ ဘူတ, ယထာဘူတ, တထ, တစၧ,
အဝိတထ, အဝိပရီတ, အစ႐ွိေသာ ပုဒ္တို႔ျဖင့္လဲ ဖြင့္ျပႏိုင္သည္သာတည္း။
သို႔ျဖစ္၍, သစၥိက သဒၵါႏွင့္ အနက္တူေသာ
အဝိပရီတ သဒၵါျဖင့္ ပရေမာ ပုဒ္ကို အ-ဝိပရီေတာဟု ထပ္ဆင့္၍ ဋီကာေက်ာ္ဆရာ ဖြင့္ျပေတာ္မူေပသည္။
ပရမတၴပုဒ္၌ အနက္မွန္။ ။ျပခဲ့ၿပီးေသာ အ႒ကထာ, ဋီကာအဖြင့္အလံုးစံုကို ေပါင္းစပ္၍ ပရမတၴ ပုဒ္၏ အနက္မွန္ကို
ဤသို႔သိအပ္၏။ မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ဟူေသာ အနက္သေဘာ ၄-ပါးသည္ မေဖာက္မျပန္
မူလ႐ွိရင္းအတိုင္း မွန္ကန္ေသာေၾကာင့္ ျမတ္ေသာသေဘာ မည္၏၊ ပရမတၴ မည္၏။ ဤအနက္မွန္ကို ႏွလံုးထဲ၌ ၿမဲၿမံစြာသိုမွီးထားၾကပါကုန္။
ဤပရမတၴပုဒ္အရာ၌ ''ပရမတ္ဟူသည္မွာ မေဖာက္ျပန္ မေျပာင္းလဲ မပ်က္စီးေကာင္း, ပညတ္သာလွ်င္ ေဖာက္ျပန္
ေျပာင္းလဲ ပ်က္စီးသည္''ဟု အေျခတည္ၿပီးလွ်င္ ပရမတ္ဟူက လကၡဏာအားျဖင့္မေဖာက္ျပန္ဟူ၍၄င္း၊ အက်ဳိးေပးအားျဖင့္မေဖာက္ျပန္ဟူ၍၄င္း၊ ႐ုပ္ကိုေဖာက္ျပန္သည္ဟု ဆုိေသာ္လဲ, လကၡဏာအားျဖင့္ မေဖာက္ျပန္ ဟူ၍၄င္း ဤသို႔စသည္ျဖင့္
မ်ားစြာေသာ ဆရာျမတ္တို႔သည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအေထြေထြ ႀကံစည္၍ ေျပာဆိုေရးသား ၾကေလကုန္၏။
ထို ေျပာဆိုေရးသားခ်က္
မ်ားသည္ ကထာဝတၴဳ အ႒ကထာ, ဋီကာတုိ႔ႏွင့္ မႏွီးေႏွာမိျခင္း၊ အ-ဝိပရီတပုဒ္ႏွင့္ အဝိပရိဏတပုဒ္တုိ႔၏ အနက္အဓိပၸါယ္
ထူးပံုကို သတိမမူမိျခင္း၊ ေဖာက္ျပန္ဟူေသာ ျမန္မာစကား၌ မွားယြင္း, ေျပာင္းလဲဟူေသာ အဓိပၸါယ္ ၂-မ်ဳိး ရႏိုင္သည္ကို
မစဥ္းစားမိျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ဋီကာေက်ာ္၏ အာေဘာ္ကို မမိသည့္အတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ႀကံစည္၍ ေျပာဆိုေရးသားခ်က္
တို႔မွ်သာတည္း။
အနည္းငယ္ေဖာ္ျပဦးအံ့၊ ေဖာက္ျပန္ ဟူေသာ ျမန္မာစကား၌ ေျပာင္းလဲပ်က္စီးသည္ဟူ၍၄င္း၊ မွားယြင္းသည္ဟူ၍
၄င္း၊ အနက္ အဓိပၸါယ္ ၂-မ်ဳိး႐ွိ၏။ ထုိ႔အတူပင္, မေဖာက္ျပန္ ဟူေသာ စကား၌လဲ မေျပာင္းလဲ မပ်က္စီးဟူ၍၄င္း၊မမွားယြင္း
မွန္ကန္သည္ဟူ၍၄င္း, အနက္အဓိပၸါယ္ ၂-မ်ဳိး႐ွိ၏။
သမၼာသမၺဳေဒၶါပုဒ္ကို ျမန္မာျပန္ဆိုၾကည့္ပါ။ သမၼာ မေဖာက္မျပန္+သံကိုယ္တိုင္+ ဗုေဒၶါ-သိေသာဘုရား၊ သမၼာသမၺဳေဒၶါ-မေဖာက္မျပန္ ကိုယ္တိုင္သိေသာဘုရား။ ဤသို႔ အသီးအသီးစပ္၍ ၾကည့္
လွ်င္, မေဖာက္မျပန္သိေသာဘုရား, ကိုယ္တုိင္သိေသာဘုရား-ဤသို႔ျဖစ္၏။ သို႔ျဖစ္ရာတြင္ မေဖာက္မျပန္သိသည္ ဟူရာ၌
ဘာကိုဆိုလိုပါသနည္း? ဆရာ့နည္းမခံဘဲ ကိုယ္တုိင္ပင္ သိျငားေသာ္လဲ, မွားယြင္းလ်က္ သိသည္မဟုတ္၊ မမွားမယြင္း
အမွန္အတိုင္းပင္ သိသည္ဟု ဆိုလိုသည္မဟုတ္ပါေလာ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤသို႔ေသာအရာ၌ မေဖာက္မျပန္ဟူသည္မွာ မမွား
မယြင္း မမွန္ကန္သည္ကိုသာ ဆိုလိုသည္ဟု သိအပ္၏။
ပါဠိဘာသာ၌ -
ဝိ+ပရိ+နမု ဓာတ္ျဖင့္ ၿပီးေသာ ဝိပရိဏတ ပုဒ္ႏွင့္,
ဝိ+ပရိ+ဣ ဓာတ္ျဖင့္ၿပီးေသာ ဝိပရိတ ပုဒ္တုိ႔သည္ ခပ္ဆင္ဆင္ ႐ွိၾက၏။ ထုိ ၂-ပုဒ္လံုးကိုပင္ ေဖာက္ျပန္သည္
ဟူ၍ခ်ည္း ျမန္မာျပန္ဆိုၾက၏၊ သို႔ေသာ္လဲ, အဓိပၸါယ္အားျဖင့္ကား -
ဝိပရိဏတ-ေဖာက္ျပန္ ေျပာင္းလဲ ပ်က္စီးသည္၊
ဝိပရီတ-ေဖာက္ျပန္ မွားယြင္းသည္ = မူလ ႐ွိရင္းမွ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သည္၊ ဤသို႔ ကြဲျပားထူးျခား၏။ ထို ၂-ပုဒ္တုိ႔
၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေသာ အဝိပရိဏတ, အဝိပရီတ ပုဒ္တုိ႔ကိုလဲ မေဖာက္မျပန္ ဟူ၍ခ်ည္း ျမန္မာျပန္ဆိုၾက၏၊ သို႔ေသာ္
လဲ, အဓိပၸါယ္အားျဖင့္မူကား -
အဝိပရိဏတ-မေဖာက္ျပန္ မေျပာင္းလဲ ပင္ကိုယ္အတိုင္းၿမဲသည္။
အဝိပရိတ-မေဖာက္ျပန္ မမွားယြင္းမူလ႐ွိရင္းအတိုင္း မွန္ကန္သည္=ေျပာင္းျပန္မဟုတ္=ဤသို႔ ကြဲျပားထူးျခားသည္
သာတည္း။
သို႔ျဖစ္၍, ဋီကာေက်ာ္၌-အဝိပရီေတာ=မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာ=ဟူေသာ ဤအနက္မွန္ကို ၿမဲၿမံစြာ မွတ္သားၾကပါေလ။
ဤမွ်ျဖင့္ မေက်နပ္ေသးလွ်င္, သညာဝိပလႅာသစေသာပုဒ္တုိ႔၏ အနက္ကို၄င္း, ဋီကာေက်ာ္ သမုစၥည္းပိုင္း၌ သမၼာ
အဝိပရီတေတာ ပႆတီတိ သမၼာဒိ႒ိဟု ဆိုရာတြင္ သမၼာပုဒ္ကို အ-ဝိပရီတေတာဟု ဖြင့္သည္ကို၄င္း, အ႒ကထာ ဋီကာ ဌာန
ေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔၌ ဤ အဝိပရီတပုဒ္ သံုးထားပံုကို၄င္း ၾကည့္႐ႈစဥ္းစား ၾကပါေလ။
ျပခဲ့ၿပီးေသာ ဆရာျမတ္တုိ႔၏ စကားထဲ၌ ''#ပညတ္သာလွ်င္ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲပ်က္စီးသည္''ဟု ဆိုေသာ စကား
သည္လည္း ေျပာင္းျပန္မွားယြင္းေသာ စကားသာတည္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-#ပညတ္ဟူသည္မွာ ဥပါဒ္ဌီဘင္လဲမ႐ွိ၊
တရားကိုယ္အားျဖင့္လဲ ထင္႐ွားမ႐ွိသည္သာျဖစ္၍၊ မေဖာက္ျပန္ မပ်က္စီးတတ္ေသာေၾကာင့္ ေပတည္း။
ထင္႐ွားေစဦးအံ့အမည္ပညတ္,
အနက္ပညတ္ဟူသမွ်သည္ ျဖစ္လဲမျဖစ္၊ တည္တံ့ေနသည္လဲမဟုတ္၊ ပ်က္လဲမပ်က္၊ အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွား႐ွိ
သည္လဲ မဟုတ္ေခ်၊ ထုိသို႔ မ႐ွိပါဘဲလ်က္, စဥ္းစားဆင္ျခင္ေသာ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္ေပၚကာမွ် ျဖစ္ေသာအာ႐ုံသာတည္း။
လူတေယာက္ေယာက္၏ အမည္ကို စဥ္းစားၾကည့္ပါ၊ ထုိအမည္သည္ ဘယ္အခါ၌ ျဖစ္ပါသနည္း? ေခါင္းေပၚ၌ တည္႐ွိေန
ပါသေလာ? ကိုယ္ထဲ၌ တည္႐ွိေနပါသေလာ? ဘယ္အရပ္၌ တည္႐ွိေနပါသနည္း? ဘယ္အခ်ိန္မွာေပ်ာက္ပ်က္ သြားပါ
သနည္း?။ အမွန္အားျဖင့္ ထိုအမည္သည္ ျဖစ္လဲမျဖစ္၊ဘယ္ေနရာမွာမွ် တည္႐ွိေနသည္လဲမဟုတ္၊ ပ်က္လဲမပ်က္၊ စဥ္းစား
ဆင္ျခင္တုိင္း၊ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္ေပၚကာမွ် အာ႐ုံပင္ မဟုတ္ပါေလာ၊ လူအားလံုးတုိ႔က အသိအမွတ္မျပဳဘဲ ေမ့ေပ်ာက္လိုက္
လွ်င္ ထိုအမည္သည္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသကဲ့သို႔႐ွိ၏။ သို႔ေသာ္လဲ, ပ်က္စီးသြားသည္ကား မဟုတ္ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္, ကပၸါ
ေပါင္း ေလးအသေခ်ၤႏွင့္, တသိန္းထက္က ထင္႐ွားခဲ့ေသာ သုေမဓာရေသ့ဟူေသာ အမည္ပညတ္သည္ ယခုကာလ လူတုိ႔၏
စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္႐ွားေပၚႏိုင္ေပသည္။ မိန္းမ, ေယာက်္ား, အိုး, ပုဆုိးစေသာ အမည္ပညတ္ ဟူသမွ်တုိ႔လဲ လူ႔နာမည္ႏွင့္
အတူတူခ်ည္းသာတည္း။
မိန္းမ, ေယာက်္ား, အိုး, ပုဆိုး စသည္ျဖင့္ ေခၚဆိုအပ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ပညတ္, သဏၭာန္ပညတ္တုိ႔လဲ လူ႔နာမည္ကဲ့သို႔
ပင္၊ ျဖစ္ျခင္း, တည္ျခင္း, ပ်က္ျခင္း, မ႐ွိၾကသည္ခ်ည္းသာတည္း။ အမွန္အားျဖင့္ ဘယ္ေနရာမွာမွ် ထင္႐ွားမ႐ွိၾကသည္ခ်ည္း
သာတည္း။ သို႔ေသာ္လဲ ျမင္ရေသာ အဆင္း႐ုပ္အေပါင္း၊ ၾကားရေသာ အသံ႐ုပ္အေပါင္း၊ ေတြ႔ထိရေသာ ေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္အေပါင္း
စသည္တုိ႔ကို ေထာက္ဆ၍ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ျဖင့္ ေခၚအပ္ေသာ အထည္ဝတၴဳႀကီးေတြ တကယ္ပင္ ႐ွိေနသကဲ့သို႔
ထင္ရ၏။ ျမင္ေသာစိတ္, ၾကားေသာစိတ္, ေတြ႔ထိေသာစိတ္ စသည္ႏွင့္ ထိုထိုပံုသဏၭာန္ျဖစ္ေအာင္ ႀကံစည္ေသာ ေနာက္စိတ္
တုိ႔ကို မခြဲျခားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ထုိသို႔ ထင္ျမင္ေၾကာင္းကို ေ႐ွး၌ ျပဆိုခဲ့ၿပီ။ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကိုလဲ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ျပဆိုခဲ့ၿပီ။
ဤအရာ၌ ဥပမာျဖင့္ ျပဦးအ့ံ။လွည္းဟုေခၚအပ္ေသာ အထည္ဝတၴဳမွ ဘီး, ဝင္႐ုိး, လွည္းသံ, လွည္းထုတ္, အခင္း, ရံတိုင္, ထမ္းပိုး, စေသာ
အစိတ္အပိုင္း ဟူသမွ်ကို အသီးအသီး အကုန္ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ လွည္းဟု ေခၚအပ္ေသာ အထည္ဝတၴဳႀကီး တခုလံုးပင္
အလွ်င္းမ႐ွိသကဲ့သို႔ ထုိ႔အတူပင္, မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ျဖင့္ ေခၚအပ္ေသာ ႐ုပ္နာမ္ အစဥ္မွ ႐ွိ႐ွိသမွ် ႐ုပ္နာမ္အလံုးစံုကို
ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ ပုဂၢိဳလ္ပညတ္, သဏၭာန္ ပညတ္တုိ႔ကိုအလွ်င္းပင္ မေတြ႔ႏိုင္ေတာ့ၿပီ၊ ဘယ္ေနရာ
၌ ႐ွိေနသည္ဟု မဆိုႏိုင္ေတာ့ၿပီ။
ထုိ႔အတူ ျခတန္း, သဲေၾကာင္း, အုန္းဆံႀကိဳး, ျမစ္ေရယဥ္, သစ္ပင္စေသာ ဥပမာနတုိ႔ႏွင့္လဲ
ႏႈိင္းယွဥ္၍ ဆင္ျခင္အပ္၏။
ျခတန္းႀကီးဟု ထင္ရာ၌ ျခေကာင္ကေလးမ်ားသာ ႐ွိၾက၏၊ အတန္းႀကီး ပုံသဏၭာန္ကားမ႐ွိ၊ ျခေကာင္မ်ားကို
ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ အတန္းႀကီးကို မေတြ႔ႏိုင္ေသာေၾကာင့္တည္း။
ဤအတူပင္ ႐ုပ္ နာမ္ အေပါင္း အစဥ္မွ်သာ႐ွိ၏၊ ပုဂၢိဳလ္
အထည္ ျဒဗ္သဏၭာန္ကား မ႐ွိ၊ ႐ုပ္နာမ္ဟူသမွ်ကို ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္, ထိုထို ပံုသဏၭာန္ကို မေတြ႔ႏိုင္ေသာေၾကာင့္တည္း။
ေနာက္ ဥပမာတုိ႔၌လဲ ထိုက္သည္အားေလ်ာ္စြာ ႏႈိင္းယွဥ္ပါေလ။
သဲအိတ္ႀကီးတခုကို အျမင့္၌ ဆြဲထား၍ ေအာက္စမွ အေပါက္တခုကို ေဖာက္လိုက္လွ်င္ 'သဲတန္းႀကီး က်ေနသည္'ဟု
ထင္ရ၏။ သဲအိတ္ႀကီးကို အေ႐ွ႔ဘက္သို႔ တြန္းလိုက္လွ်င္ ''သဲတန္းႀကီးက အေ႐ွ႔ဘက္သို႔ ေ႐ြ႔သြားသည္''ဟု ထင္ရ၏။
သို႔ျဖစ္ရာ၌ သဲတန္းႀကီးကား စင္စစ္ ႐ွိေနသည္မဟုတ္၊ သဲလံုးကေလးမ်ားသာ ႐ွိၾက၏၊ သဲတန္းႀကီးက အေ႐ွ႔ဘက္သို႔
စင္စစ္ ေ႐ႊ႔သြားသည္မဟုတ္၊ အေ႐ွ႔ဘက္သို႔ ေ႐ႊ႔၍ ေ႐ႊ႕၍ သဲလံုး အသစ္အသစ္တုိ႔၏ က်ျခင္းမွ်သာတည္း။ သဲကုန္၍ျဖစ္ေစ,
အေပါက္ကို ပိတ္လိုက္၍ျဖစ္ေစ, သဲတန္းႀကီးကို မေတြ႔ရေသာ္လဲ ''၄င္းသဲတန္းႀကီး ပ်က္သြားသည္'' ဟူ၍ကား မဆိုအပ္၊
အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-က်ေနေသာ သဲလံုးမ်ားမွတပါး, အသီးအျခားမ႐ွိေသာ ထိုသဲတန္းႀကီးသည္ မပ်က္မစီးႏိုင္ေကာင္း
ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။
အမွန္အားျဖင့္ကား ထိုသဲတန္းႀကီး ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းမွာ သဲလံုးအသစ္မ်ား မက်လာျခင္းမွ်သာတည္း။
ဤဥပမာျဖင့္, ႐ုပ္နာမ္အေပါင္း မွတပါး ပုဂၢိဳလ္စသည္ အသီးအျခားမ႐ွိပံု, ေ႐ႊ႔၍ ေ႐ႊ႔၍ အသစ္အသစ္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္တုိ႔မွတပါး
လႈပ္႐ွားေသာ လက္ေျခစသည္ အသီးအျခားမ႐ွိပံု, ႐ုပ္နာမ္အသစ္တုိ႔ မျဖစ္လာျခင္းမွတပါး ေသတတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အသီး
အျခား မ႐ွိပံုတုိ႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္၍ၾကည့္ေလ။
အုန္းဆံႀကိဳးႀကီး ဟူရာ၌ အုန္းဆံမွ်င္ ကေလးမ်ားသာ႐ွိ၏၊ ႀကိဳးႀကီးပံုသဏၭာန္ကား အသီးအျခားမ႐ွိၿပီ၊အမွ်င္ကေလး
မ်ားကို ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ ယင္းႀကိဳးသဏၭာန္ကို မေတြ႔ႏိုင္ေသာေၾကာင့္တည္း။ သို႔ေသာ္ အမွ်င္အေပါင္းကိုစြဲ၍ ''လက္မခန္႔,
ေျခမခန္႔, တုတ္သည္'' စသည္ျဖင့္ ထင္ရ၏။ ''ဆယ္ေတာင္ခန္႔, အေတာင္ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ ႐ွည္သည္'' စသည္ျဖင့္လဲ ထင္ရ၏။
အမွန္အားျဖင့္ကား-အလြန္ေသးငယ္ တုိေတာင္းေသာ အမွ်င္ကေလးမ်ားသာ႐ွိ၏။ ထိုမွ်ေလာက္ တုတ္၍႐ွည္ေသာ ႀကိဳးႀကီး
သဏာၭ နက္ ား အသးီ အျခားမ႐ေိွ ခ်။ ဤဥပမာျဖင ့္ အထညျ္ဒပ္ ကင္းေသာ,
႐ုပ္နာမ္ အေပါင္းမွတပါး
ႀကးီ မားေသာ ပုဂိၢဳလ္
သဏၭာန္အသီးအျခား မ႐ွိပံု၊ မ်က္စိတမွိတ္ခန္႔မွ် ၾကာျမင့္စြာမတည္ေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔မွတပါး တနာရီ, တရက္, တလ, တႏွစ္
စသည္ျဖင့္ ၾကာျမင့္စြာ အသက္႐ွင္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အသီးအျခား မ႐ွိပံုတုိ႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္၍ ၾကည့္ေလ။
ျမစ္ေရယဥ္၌ ေရေဟာင္းတုိ႔သည္ ေအာက္သို႔ စီးသြားၾကေလၿပီ၊ ၄င္းတုိ႔၏ေနရာ၌ အသစ္အသစ္ ေရတုိ႔သည္
ေရာက္၍ ေရာက္၍ လာၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္, ထုိျမစ္ေရတို႔ကို အၿမဲတည္ေနသကဲ့သို႔ ထင္ရ၏။ သို႔ေသာ္ တေနရာရာ၌ စူးစိုက္
၍ၾကည့္ေနမည္ဆိုလွ်င္ ပဌမျမင္ရေသာေရက တျခား, ဒုတိယျမင္ရေသာေရက တျခား-ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားသည္သာ
တည္း။ ဤဥပမာျဖင့္ ''တဦးတည္းေသာ မိန္းမ, ေယာက်္ားကိုပင္ အၿမဲျမင္ေနသည္, အၿမဲေတြ႔ထိေနသည္''ဟု ထင္မွတ္အပ္
ေသာ သႏၲတိပညတ္မ်ဳိး၏ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကို ႏႈိင္းယွဥ္၍ ၾကည့္ေလ။
သစ္ပင္ဥပမာ၌ ပင္လံုး, ကိုင္းႀကီး, ကိုင္းငယ္, အခက္, အ႐ြက္, တုိ႔သာထင္႐ွား႐ွိ၏၊ အပင္ပံုသဏၭာန္ႀကီးကား
ထင္႐ွားမ႐ွိၿပီ၊ ပင္လံုးစေသာ အစိတ္အပိုင္းတုိ႔ကို ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ အပင္ပံုသဏၭာန္ႀကီးကို အသီးအျခား မေတြ႔ႏိုင္ေသာ
ေၾကာင့္တည္း။ ထုိ႔ျပင္,-မရမ္း, ဥႏွဲ စေသာ အခ်ဳိ႔သစ္ပင္တုိ႔၌ ႐ြက္သစ္ ႐ြက္ေဟာင္း ေျပာင္းလဲပံုသည္ မထင္႐ွားလွေခ်၊
မျပတ္ ႐ြက္ေဟာင္းေၾကြ၍ ႐ြက္သစ္လဲေလ့႐ွိ၏။ ထုိသုိ႔ေသာ သစ္ပင္တုိ႔၌ စိမ္းစိမ္းၫုိၫို အ႐ြက္အစုအခဲ အၿမဲတည္ေနသကဲ့
သို႔ထင္ရ၏။ သို႔ေသာ္ ႐ြက္ေဟာင္း ေၾကြသည္ကို၄င္း, ႐ြက္သစ္ထြက္သည္ကို၄င္း ေထာက္ဆ၍ ''ထိုအ႐ြက္ အစုအခဲသည္ပင္
အၿမဲတည္ေနသည္မဟုတ္''ဟု သိရ၏။ ဤဥပမာျဖင့္ သမူဟ, သဏၭာန, သႏၲတိ ပညတ္တုိ႔၏ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကို ႏိႈင္းယွဥ္၍
ၾကည့္ေလ။
ဆိုခဲ့ၿပီးေသာ ဥပမာတုိ႔ျဖင့္ အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ ေစ့စပ္ေသခ်ာစြာ ႏႈိင္းယွဥ္၍ ၾကည့္လွ်င္ ''မိန္းမ, ေယာက်္ား
စေသာ အနက္ျဒဗ္ ပညတ္တုိ႔သည္လည္း လူ႔နာမည္ကဲ့သို႔ပင္ ဘယ္ခါတြင္မွ ျဖစ္လဲမျဖစ္ကုန္၊ ပ်က္လဲမပ်က္ကုန္၊ဘယ္
ေနရာတြင္မွ ထင္႐ွားတည္႐ွိေနသည္လဲ မဟုတ္ကုန္၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္တုိင္း စိတ္ကူးထဲ၌ ေပၚကာမွ် အာ႐ုံတုိ႔သာ'' ဟူ၍မည္သူမဆို သိႏိုင္ေကာင္းသည္သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ပညတ္ဟူက ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးျခင္းမ႐ွိ ထင္႐ွားလဲမ႐ွိ'' ဟူ၍
ၿမဲၿမံစြာ မွတ္သားအပ္၏။
အက်ဥ္းမွတ္ရန္ကား။ ။႐ုပ္နာမ္ အစစ္ျဖစ္ေသာ ပရမတ္တရားတုိ႔တြင္ နိဗၺာန္သည္ အ-သခၤတ ပရမတ္ မည္၏၊
အေၾကာင္းတစံုတခုက မျပဳအပ္ေသာတရားဟု ဆိုလို၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ျခင္း, ပ်က္ျခင္းမ႐ွိဘဲ အစဥ္ထာဝရ ၿမဲေသာ နိစၥ,
ဓုဝတရားလဲ မည္၏။ ၾ<ြကင္းေသာ ပရမတ္တရား ဟူသမွ်တို႔သည္ကား သခၤတပရမတ္တုိ႔ ခ်ည္းသာတည္း။ ''ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ
အေၾကာင္းတို႔က ျပဳအပ္, ျဖစ္ေစအပ္ေသာ တရားမ်ား''ဟု ဆိုလို၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ တကယ္ျဖစ္ေပၚျခင္း, ပ်က္စီးျခင္း႐ွိ၍
အနိစၥ, အဓုဝတရားလဲ မည္ကုန္၏။ ထုိသခၤတ ပရမတ္တုိ႔သည္ အဇၩတၱ, ဗဟိဒၶ သႏၲာန္ ၂-ပါး၌ ဥပါဒ္ ဌီဘင္အားျဖင့္
တကယ္ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီးေသာ္လဲ ျဖစ္ၾက၏။ တကယ္ျဖစ္ေပၚဆဲေသာ္လဲ ျဖစ္ၾက၏။ တကယ္ျဖစ္ေပၚလတံ့ေသာ္လဲ ျဖစ္ၾက၏။
သို႔ျဖစ္၍ အဇၩတၱ, ဗဟိဒၶသႏၲာန္ ၂-ပါး၌ တကယ္ျဖစ္ၿပီး, ျဖစ္ဆဲ, ျဖစ္လတံ့လဲ မဟုတ္၊ နိဗၺာန္လဲ မဟုတ္ပါဘဲလ်က္
စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္႐ုံမွ်သာ ျဖစ္ေသာ အာ႐ုံဟူသမွ်သည္ ပညတ္တရား ခ်ည္းသာတည္း။ အမည္ပညတ္, အနက္ပညတ္ ၂-
မ်ဳိးတို႔တြင္ တခုခုေသာ ပညတ္သာတည္း။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ ေခၚေဝၚေျပာဆုိေသာ အမည္သဒၵါအမ်ဳိးမ်ဳိးသည္ အမည္ပညတ္
မည္၏။ ထုိသဒၵါတုိ႔ျဖင့္ သိေစအပ္ေသာ အနက္ျဒဗ္ အထည္ဝတၴဳအမ်ဳိးမ်ဳိးသည္ အနက္ပညတ္ မည္၏။
ဆက္ရန္......
ဝိပႆနာ ႐ႈနည္းက်မ္း
မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး
Credit by Wai Soe Thein
******************
ျပခဲ့ၿပီးေသာ ပရေမာ ဥတၱေမာ အဝိပရီေတာ အေတၴာ ဟူေသာ ဋီကာေက်ာ္ ဝစနတၴသည္ ဤကထာဝတၴဳ ပါဠိ,
အ႒ကထာ, ဋီကာတုိ႔ႏွင့္အညီ ဆုိအပ္ေသာ ဝစနတၴေပတည္း။
ညီၫြတ္ပံုကား။ ။ပရေမာပုဒ္ကို၊ ဥတၱေမာဟုဖြင့္ျခင္းသည္ သဒၵါနက္တူ၍ ဖြင့္ျခင္းေပတည္း။
ဥတၱမေတၴာကား
''အဝိပရီတ ဘာဝေတာ ဧဝ ပရေမာ ပဓာေနာ အေတၴာ'' ဟူေသာ အႏုဋီကာႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ညီၫြတ္၏။ ပရေမာ ဟူေသာပုဒ္ႏွင့္ အဘိေဓ ယ်တၴအားျဖင့္ တူေသာေၾကာင့္ ထုိသို႔ ဖြင့္သည္ဟူ၍လဲ မွတ္အပ္၏။ တူပံုကား-
သစၥိကတၴပုဒ္ႏွင့္ ပရမတၴပုဒ္
တုိ႔သည္ သဒၵါ နက္မွ်သာ ကြဲကုန္၏။ အဘိေဓယ်တၴ ေဟာအပ္ေသာ တရားကိုယ္ အနက္အားျဖင့္ကား တူကုန္၏။ ထုိ ၂-ပုဒ္လံုးပင္ ခႏၶာ, အာယတန, ဓာတ္, ဣေႁႏၵဟူေသာ ၅၇-ပါး တုိ႔ကိုသာ ေဟာကုန္၏။ ၄င္းတို႔ကို သစၥိက+အတၴ, ပရမ+အတၴ
ဟု ပုဒ္ခြဲ၍ ၾကည့္လွ်င္, အတၴသဒၵါ ၂-ခုမွာ အခ်င္းခပ္သိမ္း တူေန၍ အထူးျပရန္မလိုၿပီ။
သစၥိကႏွင့္ ပရမ ပုဒ္တုိ႔ကိုသာ
အဘိေဓယ်တၴအားျဖင့္ တူသည္ဟု ျပလိုရင္းေပတည္း။ မွန္ေသာတရား ဟူသည္မွာလဲ ၅၇-ပါးပင္ျဖစ္၏။ ျမတ္ေသာတရား
ဟူသည္မွာလဲ ထို ၅၇-ပါးပင္ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရားကိုယ္ အနက္အားျဖင့္ ထို ၂-ပုဒ္တုိ႔ တူၾကေပသည္။
ဤသို႔ အဘိေဓယ်တၴအားျဖင့္ တူေသာေၾကာင့္ ပရေမာပုဒ္ကို သစၥိေကာ ဟူ၍လဲ ဖြင့္ႏိုင္ေပ၏။
သစၥေမဝ သစၥိကံ
ဟူေသာ အႏုဋီကာႏွင့္အညီ, သစၥိကပုဒ္ႏွင့္ သစၥပုဒ္တုိ႔အနက္တူေသာေၾကာင့္, သေစၥာ ဟူ၍လဲ ဖြင့္ႏိုင္ေပ၏။ ထုိ႔ျပင္မွန္သည္ဟူေသာ
ူအနက္ကို ေဟာေသာအားျဖင့္ သစၥိက, သစၥပုဒ္တုိ႔ႏွင့္ အနက္တူေသာ ဘူတ, ယထာဘူတ, တထ, တစၧ,
အဝိတထ, အဝိပရီတ, အစ႐ွိေသာ ပုဒ္တို႔ျဖင့္လဲ ဖြင့္ျပႏိုင္သည္သာတည္း။
သို႔ျဖစ္၍, သစၥိက သဒၵါႏွင့္ အနက္တူေသာ
အဝိပရီတ သဒၵါျဖင့္ ပရေမာ ပုဒ္ကို အ-ဝိပရီေတာဟု ထပ္ဆင့္၍ ဋီကာေက်ာ္ဆရာ ဖြင့္ျပေတာ္မူေပသည္။
ပရမတၴပုဒ္၌ အနက္မွန္။ ။ျပခဲ့ၿပီးေသာ အ႒ကထာ, ဋီကာအဖြင့္အလံုးစံုကို ေပါင္းစပ္၍ ပရမတၴ ပုဒ္၏ အနက္မွန္ကို
ဤသို႔သိအပ္၏။ မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ စိတ္ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ဟူေသာ အနက္သေဘာ ၄-ပါးသည္ မေဖာက္မျပန္
မူလ႐ွိရင္းအတိုင္း မွန္ကန္ေသာေၾကာင့္ ျမတ္ေသာသေဘာ မည္၏၊ ပရမတၴ မည္၏။ ဤအနက္မွန္ကို ႏွလံုးထဲ၌ ၿမဲၿမံစြာသိုမွီးထားၾကပါကုန္။
ဤပရမတၴပုဒ္အရာ၌ ''ပရမတ္ဟူသည္မွာ မေဖာက္ျပန္ မေျပာင္းလဲ မပ်က္စီးေကာင္း, ပညတ္သာလွ်င္ ေဖာက္ျပန္
ေျပာင္းလဲ ပ်က္စီးသည္''ဟု အေျခတည္ၿပီးလွ်င္ ပရမတ္ဟူက လကၡဏာအားျဖင့္မေဖာက္ျပန္ဟူ၍၄င္း၊ အက်ဳိးေပးအားျဖင့္မေဖာက္ျပန္ဟူ၍၄င္း၊ ႐ုပ္ကိုေဖာက္ျပန္သည္ဟု ဆုိေသာ္လဲ, လကၡဏာအားျဖင့္ မေဖာက္ျပန္ ဟူ၍၄င္း ဤသို႔စသည္ျဖင့္
မ်ားစြာေသာ ဆရာျမတ္တို႔သည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအေထြေထြ ႀကံစည္၍ ေျပာဆိုေရးသား ၾကေလကုန္၏။
ထို ေျပာဆိုေရးသားခ်က္
မ်ားသည္ ကထာဝတၴဳ အ႒ကထာ, ဋီကာတုိ႔ႏွင့္ မႏွီးေႏွာမိျခင္း၊ အ-ဝိပရီတပုဒ္ႏွင့္ အဝိပရိဏတပုဒ္တုိ႔၏ အနက္အဓိပၸါယ္
ထူးပံုကို သတိမမူမိျခင္း၊ ေဖာက္ျပန္ဟူေသာ ျမန္မာစကား၌ မွားယြင္း, ေျပာင္းလဲဟူေသာ အဓိပၸါယ္ ၂-မ်ဳိး ရႏိုင္သည္ကို
မစဥ္းစားမိျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ဋီကာေက်ာ္၏ အာေဘာ္ကို မမိသည့္အတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္ ႀကံစည္၍ ေျပာဆိုေရးသားခ်က္
တို႔မွ်သာတည္း။
အနည္းငယ္ေဖာ္ျပဦးအံ့၊ ေဖာက္ျပန္ ဟူေသာ ျမန္မာစကား၌ ေျပာင္းလဲပ်က္စီးသည္ဟူ၍၄င္း၊ မွားယြင္းသည္ဟူ၍
၄င္း၊ အနက္ အဓိပၸါယ္ ၂-မ်ဳိး႐ွိ၏။ ထုိ႔အတူပင္, မေဖာက္ျပန္ ဟူေသာ စကား၌လဲ မေျပာင္းလဲ မပ်က္စီးဟူ၍၄င္း၊မမွားယြင္း
မွန္ကန္သည္ဟူ၍၄င္း, အနက္အဓိပၸါယ္ ၂-မ်ဳိး႐ွိ၏။
သမၼာသမၺဳေဒၶါပုဒ္ကို ျမန္မာျပန္ဆိုၾကည့္ပါ။ သမၼာ မေဖာက္မျပန္+သံကိုယ္တိုင္+ ဗုေဒၶါ-သိေသာဘုရား၊ သမၼာသမၺဳေဒၶါ-မေဖာက္မျပန္ ကိုယ္တိုင္သိေသာဘုရား။ ဤသို႔ အသီးအသီးစပ္၍ ၾကည့္
လွ်င္, မေဖာက္မျပန္သိေသာဘုရား, ကိုယ္တုိင္သိေသာဘုရား-ဤသို႔ျဖစ္၏။ သို႔ျဖစ္ရာတြင္ မေဖာက္မျပန္သိသည္ ဟူရာ၌
ဘာကိုဆိုလိုပါသနည္း? ဆရာ့နည္းမခံဘဲ ကိုယ္တုိင္ပင္ သိျငားေသာ္လဲ, မွားယြင္းလ်က္ သိသည္မဟုတ္၊ မမွားမယြင္း
အမွန္အတိုင္းပင္ သိသည္ဟု ဆိုလိုသည္မဟုတ္ပါေလာ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤသို႔ေသာအရာ၌ မေဖာက္မျပန္ဟူသည္မွာ မမွား
မယြင္း မမွန္ကန္သည္ကိုသာ ဆိုလိုသည္ဟု သိအပ္၏။
ပါဠိဘာသာ၌ -
ဝိ+ပရိ+နမု ဓာတ္ျဖင့္ ၿပီးေသာ ဝိပရိဏတ ပုဒ္ႏွင့္,
ဝိ+ပရိ+ဣ ဓာတ္ျဖင့္ၿပီးေသာ ဝိပရိတ ပုဒ္တုိ႔သည္ ခပ္ဆင္ဆင္ ႐ွိၾက၏။ ထုိ ၂-ပုဒ္လံုးကိုပင္ ေဖာက္ျပန္သည္
ဟူ၍ခ်ည္း ျမန္မာျပန္ဆိုၾက၏၊ သို႔ေသာ္လဲ, အဓိပၸါယ္အားျဖင့္ကား -
ဝိပရိဏတ-ေဖာက္ျပန္ ေျပာင္းလဲ ပ်က္စီးသည္၊
ဝိပရီတ-ေဖာက္ျပန္ မွားယြင္းသည္ = မူလ ႐ွိရင္းမွ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သည္၊ ဤသို႔ ကြဲျပားထူးျခား၏။ ထို ၂-ပုဒ္တုိ႔
၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေသာ အဝိပရိဏတ, အဝိပရီတ ပုဒ္တုိ႔ကိုလဲ မေဖာက္မျပန္ ဟူ၍ခ်ည္း ျမန္မာျပန္ဆိုၾက၏၊ သို႔ေသာ္
လဲ, အဓိပၸါယ္အားျဖင့္မူကား -
အဝိပရိဏတ-မေဖာက္ျပန္ မေျပာင္းလဲ ပင္ကိုယ္အတိုင္းၿမဲသည္။
အဝိပရိတ-မေဖာက္ျပန္ မမွားယြင္းမူလ႐ွိရင္းအတိုင္း မွန္ကန္သည္=ေျပာင္းျပန္မဟုတ္=ဤသို႔ ကြဲျပားထူးျခားသည္
သာတည္း။
သို႔ျဖစ္၍, ဋီကာေက်ာ္၌-အဝိပရီေတာ=မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာ=ဟူေသာ ဤအနက္မွန္ကို ၿမဲၿမံစြာ မွတ္သားၾကပါေလ။
ဤမွ်ျဖင့္ မေက်နပ္ေသးလွ်င္, သညာဝိပလႅာသစေသာပုဒ္တုိ႔၏ အနက္ကို၄င္း, ဋီကာေက်ာ္ သမုစၥည္းပိုင္း၌ သမၼာ
အဝိပရီတေတာ ပႆတီတိ သမၼာဒိ႒ိဟု ဆိုရာတြင္ သမၼာပုဒ္ကို အ-ဝိပရီတေတာဟု ဖြင့္သည္ကို၄င္း, အ႒ကထာ ဋီကာ ဌာန
ေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔၌ ဤ အဝိပရီတပုဒ္ သံုးထားပံုကို၄င္း ၾကည့္႐ႈစဥ္းစား ၾကပါေလ။
ျပခဲ့ၿပီးေသာ ဆရာျမတ္တုိ႔၏ စကားထဲ၌ ''#ပညတ္သာလွ်င္ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲပ်က္စီးသည္''ဟု ဆိုေသာ စကား
သည္လည္း ေျပာင္းျပန္မွားယြင္းေသာ စကားသာတည္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-#ပညတ္ဟူသည္မွာ ဥပါဒ္ဌီဘင္လဲမ႐ွိ၊
တရားကိုယ္အားျဖင့္လဲ ထင္႐ွားမ႐ွိသည္သာျဖစ္၍၊ မေဖာက္ျပန္ မပ်က္စီးတတ္ေသာေၾကာင့္ ေပတည္း။
ထင္႐ွားေစဦးအံ့အမည္ပညတ္,
အနက္ပညတ္ဟူသမွ်သည္ ျဖစ္လဲမျဖစ္၊ တည္တံ့ေနသည္လဲမဟုတ္၊ ပ်က္လဲမပ်က္၊ အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွား႐ွိ
သည္လဲ မဟုတ္ေခ်၊ ထုိသို႔ မ႐ွိပါဘဲလ်က္, စဥ္းစားဆင္ျခင္ေသာ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္ေပၚကာမွ် ျဖစ္ေသာအာ႐ုံသာတည္း။
လူတေယာက္ေယာက္၏ အမည္ကို စဥ္းစားၾကည့္ပါ၊ ထုိအမည္သည္ ဘယ္အခါ၌ ျဖစ္ပါသနည္း? ေခါင္းေပၚ၌ တည္႐ွိေန
ပါသေလာ? ကိုယ္ထဲ၌ တည္႐ွိေနပါသေလာ? ဘယ္အရပ္၌ တည္႐ွိေနပါသနည္း? ဘယ္အခ်ိန္မွာေပ်ာက္ပ်က္ သြားပါ
သနည္း?။ အမွန္အားျဖင့္ ထိုအမည္သည္ ျဖစ္လဲမျဖစ္၊ဘယ္ေနရာမွာမွ် တည္႐ွိေနသည္လဲမဟုတ္၊ ပ်က္လဲမပ်က္၊ စဥ္းစား
ဆင္ျခင္တုိင္း၊ စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္ေပၚကာမွ် အာ႐ုံပင္ မဟုတ္ပါေလာ၊ လူအားလံုးတုိ႔က အသိအမွတ္မျပဳဘဲ ေမ့ေပ်ာက္လိုက္
လွ်င္ ထိုအမည္သည္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသကဲ့သို႔႐ွိ၏။ သို႔ေသာ္လဲ, ပ်က္စီးသြားသည္ကား မဟုတ္ေပ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္, ကပၸါ
ေပါင္း ေလးအသေခ်ၤႏွင့္, တသိန္းထက္က ထင္႐ွားခဲ့ေသာ သုေမဓာရေသ့ဟူေသာ အမည္ပညတ္သည္ ယခုကာလ လူတုိ႔၏
စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္႐ွားေပၚႏိုင္ေပသည္။ မိန္းမ, ေယာက်္ား, အိုး, ပုဆုိးစေသာ အမည္ပညတ္ ဟူသမွ်တုိ႔လဲ လူ႔နာမည္ႏွင့္
အတူတူခ်ည္းသာတည္း။
မိန္းမ, ေယာက်္ား, အိုး, ပုဆိုး စသည္ျဖင့္ ေခၚဆိုအပ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ပညတ္, သဏၭာန္ပညတ္တုိ႔လဲ လူ႔နာမည္ကဲ့သို႔
ပင္၊ ျဖစ္ျခင္း, တည္ျခင္း, ပ်က္ျခင္း, မ႐ွိၾကသည္ခ်ည္းသာတည္း။ အမွန္အားျဖင့္ ဘယ္ေနရာမွာမွ် ထင္႐ွားမ႐ွိၾကသည္ခ်ည္း
သာတည္း။ သို႔ေသာ္လဲ ျမင္ရေသာ အဆင္း႐ုပ္အေပါင္း၊ ၾကားရေသာ အသံ႐ုပ္အေပါင္း၊ ေတြ႔ထိရေသာ ေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္အေပါင္း
စသည္တုိ႔ကို ေထာက္ဆ၍ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ျဖင့္ ေခၚအပ္ေသာ အထည္ဝတၴဳႀကီးေတြ တကယ္ပင္ ႐ွိေနသကဲ့သို႔
ထင္ရ၏။ ျမင္ေသာစိတ္, ၾကားေသာစိတ္, ေတြ႔ထိေသာစိတ္ စသည္ႏွင့္ ထိုထိုပံုသဏၭာန္ျဖစ္ေအာင္ ႀကံစည္ေသာ ေနာက္စိတ္
တုိ႔ကို မခြဲျခားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ထုိသို႔ ထင္ျမင္ေၾကာင္းကို ေ႐ွး၌ ျပဆိုခဲ့ၿပီ။ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကိုလဲ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ျပဆိုခဲ့ၿပီ။
ဤအရာ၌ ဥပမာျဖင့္ ျပဦးအ့ံ။လွည္းဟုေခၚအပ္ေသာ အထည္ဝတၴဳမွ ဘီး, ဝင္႐ုိး, လွည္းသံ, လွည္းထုတ္, အခင္း, ရံတိုင္, ထမ္းပိုး, စေသာ
အစိတ္အပိုင္း ဟူသမွ်ကို အသီးအသီး အကုန္ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ လွည္းဟု ေခၚအပ္ေသာ အထည္ဝတၴဳႀကီး တခုလံုးပင္
အလွ်င္းမ႐ွိသကဲ့သို႔ ထုိ႔အတူပင္, မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ျဖင့္ ေခၚအပ္ေသာ ႐ုပ္နာမ္ အစဥ္မွ ႐ွိ႐ွိသမွ် ႐ုပ္နာမ္အလံုးစံုကို
ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ ပုဂၢိဳလ္ပညတ္, သဏၭာန္ ပညတ္တုိ႔ကိုအလွ်င္းပင္ မေတြ႔ႏိုင္ေတာ့ၿပီ၊ ဘယ္ေနရာ
၌ ႐ွိေနသည္ဟု မဆိုႏိုင္ေတာ့ၿပီ။
ထုိ႔အတူ ျခတန္း, သဲေၾကာင္း, အုန္းဆံႀကိဳး, ျမစ္ေရယဥ္, သစ္ပင္စေသာ ဥပမာနတုိ႔ႏွင့္လဲ
ႏႈိင္းယွဥ္၍ ဆင္ျခင္အပ္၏။
ျခတန္းႀကီးဟု ထင္ရာ၌ ျခေကာင္ကေလးမ်ားသာ ႐ွိၾက၏၊ အတန္းႀကီး ပုံသဏၭာန္ကားမ႐ွိ၊ ျခေကာင္မ်ားကို
ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ အတန္းႀကီးကို မေတြ႔ႏိုင္ေသာေၾကာင့္တည္း။
ဤအတူပင္ ႐ုပ္ နာမ္ အေပါင္း အစဥ္မွ်သာ႐ွိ၏၊ ပုဂၢိဳလ္
အထည္ ျဒဗ္သဏၭာန္ကား မ႐ွိ၊ ႐ုပ္နာမ္ဟူသမွ်ကို ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္, ထိုထို ပံုသဏၭာန္ကို မေတြ႔ႏိုင္ေသာေၾကာင့္တည္း။
ေနာက္ ဥပမာတုိ႔၌လဲ ထိုက္သည္အားေလ်ာ္စြာ ႏႈိင္းယွဥ္ပါေလ။
သဲအိတ္ႀကီးတခုကို အျမင့္၌ ဆြဲထား၍ ေအာက္စမွ အေပါက္တခုကို ေဖာက္လိုက္လွ်င္ 'သဲတန္းႀကီး က်ေနသည္'ဟု
ထင္ရ၏။ သဲအိတ္ႀကီးကို အေ႐ွ႔ဘက္သို႔ တြန္းလိုက္လွ်င္ ''သဲတန္းႀကီးက အေ႐ွ႔ဘက္သို႔ ေ႐ြ႔သြားသည္''ဟု ထင္ရ၏။
သို႔ျဖစ္ရာ၌ သဲတန္းႀကီးကား စင္စစ္ ႐ွိေနသည္မဟုတ္၊ သဲလံုးကေလးမ်ားသာ ႐ွိၾက၏၊ သဲတန္းႀကီးက အေ႐ွ႔ဘက္သို႔
စင္စစ္ ေ႐ႊ႔သြားသည္မဟုတ္၊ အေ႐ွ႔ဘက္သို႔ ေ႐ႊ႔၍ ေ႐ႊ႕၍ သဲလံုး အသစ္အသစ္တုိ႔၏ က်ျခင္းမွ်သာတည္း။ သဲကုန္၍ျဖစ္ေစ,
အေပါက္ကို ပိတ္လိုက္၍ျဖစ္ေစ, သဲတန္းႀကီးကို မေတြ႔ရေသာ္လဲ ''၄င္းသဲတန္းႀကီး ပ်က္သြားသည္'' ဟူ၍ကား မဆိုအပ္၊
အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-က်ေနေသာ သဲလံုးမ်ားမွတပါး, အသီးအျခားမ႐ွိေသာ ထိုသဲတန္းႀကီးသည္ မပ်က္မစီးႏိုင္ေကာင္း
ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။
အမွန္အားျဖင့္ကား ထိုသဲတန္းႀကီး ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းမွာ သဲလံုးအသစ္မ်ား မက်လာျခင္းမွ်သာတည္း။
ဤဥပမာျဖင့္, ႐ုပ္နာမ္အေပါင္း မွတပါး ပုဂၢိဳလ္စသည္ အသီးအျခားမ႐ွိပံု, ေ႐ႊ႔၍ ေ႐ႊ႔၍ အသစ္အသစ္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္တုိ႔မွတပါး
လႈပ္႐ွားေသာ လက္ေျခစသည္ အသီးအျခားမ႐ွိပံု, ႐ုပ္နာမ္အသစ္တုိ႔ မျဖစ္လာျခင္းမွတပါး ေသတတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အသီး
အျခား မ႐ွိပံုတုိ႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္၍ၾကည့္ေလ။
အုန္းဆံႀကိဳးႀကီး ဟူရာ၌ အုန္းဆံမွ်င္ ကေလးမ်ားသာ႐ွိ၏၊ ႀကိဳးႀကီးပံုသဏၭာန္ကား အသီးအျခားမ႐ွိၿပီ၊အမွ်င္ကေလး
မ်ားကို ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ ယင္းႀကိဳးသဏၭာန္ကို မေတြ႔ႏိုင္ေသာေၾကာင့္တည္း။ သို႔ေသာ္ အမွ်င္အေပါင္းကိုစြဲ၍ ''လက္မခန္႔,
ေျခမခန္႔, တုတ္သည္'' စသည္ျဖင့္ ထင္ရ၏။ ''ဆယ္ေတာင္ခန္႔, အေတာင္ႏွစ္ဆယ္ခန္႔ ႐ွည္သည္'' စသည္ျဖင့္လဲ ထင္ရ၏။
အမွန္အားျဖင့္ကား-အလြန္ေသးငယ္ တုိေတာင္းေသာ အမွ်င္ကေလးမ်ားသာ႐ွိ၏။ ထိုမွ်ေလာက္ တုတ္၍႐ွည္ေသာ ႀကိဳးႀကီး
သဏာၭ နက္ ား အသးီ အျခားမ႐ေိွ ခ်။ ဤဥပမာျဖင ့္ အထညျ္ဒပ္ ကင္းေသာ,
႐ုပ္နာမ္ အေပါင္းမွတပါး
ႀကးီ မားေသာ ပုဂိၢဳလ္
သဏၭာန္အသီးအျခား မ႐ွိပံု၊ မ်က္စိတမွိတ္ခန္႔မွ် ၾကာျမင့္စြာမတည္ေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔မွတပါး တနာရီ, တရက္, တလ, တႏွစ္
စသည္ျဖင့္ ၾကာျမင့္စြာ အသက္႐ွင္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အသီးအျခား မ႐ွိပံုတုိ႔ကို ႏႈိင္းယွဥ္၍ ၾကည့္ေလ။
ျမစ္ေရယဥ္၌ ေရေဟာင္းတုိ႔သည္ ေအာက္သို႔ စီးသြားၾကေလၿပီ၊ ၄င္းတုိ႔၏ေနရာ၌ အသစ္အသစ္ ေရတုိ႔သည္
ေရာက္၍ ေရာက္၍ လာၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္, ထုိျမစ္ေရတို႔ကို အၿမဲတည္ေနသကဲ့သို႔ ထင္ရ၏။ သို႔ေသာ္ တေနရာရာ၌ စူးစိုက္
၍ၾကည့္ေနမည္ဆိုလွ်င္ ပဌမျမင္ရေသာေရက တျခား, ဒုတိယျမင္ရေသာေရက တျခား-ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားသည္သာ
တည္း။ ဤဥပမာျဖင့္ ''တဦးတည္းေသာ မိန္းမ, ေယာက်္ားကိုပင္ အၿမဲျမင္ေနသည္, အၿမဲေတြ႔ထိေနသည္''ဟု ထင္မွတ္အပ္
ေသာ သႏၲတိပညတ္မ်ဳိး၏ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကို ႏႈိင္းယွဥ္၍ ၾကည့္ေလ။
သစ္ပင္ဥပမာ၌ ပင္လံုး, ကိုင္းႀကီး, ကိုင္းငယ္, အခက္, အ႐ြက္, တုိ႔သာထင္႐ွား႐ွိ၏၊ အပင္ပံုသဏၭာန္ႀကီးကား
ထင္႐ွားမ႐ွိၿပီ၊ ပင္လံုးစေသာ အစိတ္အပိုင္းတုိ႔ကို ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ အပင္ပံုသဏၭာန္ႀကီးကို အသီးအျခား မေတြ႔ႏိုင္ေသာ
ေၾကာင့္တည္း။ ထုိ႔ျပင္,-မရမ္း, ဥႏွဲ စေသာ အခ်ဳိ႔သစ္ပင္တုိ႔၌ ႐ြက္သစ္ ႐ြက္ေဟာင္း ေျပာင္းလဲပံုသည္ မထင္႐ွားလွေခ်၊
မျပတ္ ႐ြက္ေဟာင္းေၾကြ၍ ႐ြက္သစ္လဲေလ့႐ွိ၏။ ထုိသုိ႔ေသာ သစ္ပင္တုိ႔၌ စိမ္းစိမ္းၫုိၫို အ႐ြက္အစုအခဲ အၿမဲတည္ေနသကဲ့
သို႔ထင္ရ၏။ သို႔ေသာ္ ႐ြက္ေဟာင္း ေၾကြသည္ကို၄င္း, ႐ြက္သစ္ထြက္သည္ကို၄င္း ေထာက္ဆ၍ ''ထိုအ႐ြက္ အစုအခဲသည္ပင္
အၿမဲတည္ေနသည္မဟုတ္''ဟု သိရ၏။ ဤဥပမာျဖင့္ သမူဟ, သဏၭာန, သႏၲတိ ပညတ္တုိ႔၏ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကို ႏိႈင္းယွဥ္၍
ၾကည့္ေလ။
ဆိုခဲ့ၿပီးေသာ ဥပမာတုိ႔ျဖင့္ အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ ေစ့စပ္ေသခ်ာစြာ ႏႈိင္းယွဥ္၍ ၾကည့္လွ်င္ ''မိန္းမ, ေယာက်္ား
စေသာ အနက္ျဒဗ္ ပညတ္တုိ႔သည္လည္း လူ႔နာမည္ကဲ့သို႔ပင္ ဘယ္ခါတြင္မွ ျဖစ္လဲမျဖစ္ကုန္၊ ပ်က္လဲမပ်က္ကုန္၊ဘယ္
ေနရာတြင္မွ ထင္႐ွားတည္႐ွိေနသည္လဲ မဟုတ္ကုန္၊ စဥ္းစားဆင္ျခင္တုိင္း စိတ္ကူးထဲ၌ ေပၚကာမွ် အာ႐ုံတုိ႔သာ'' ဟူ၍မည္သူမဆို သိႏိုင္ေကာင္းသည္သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ပညတ္ဟူက ေဖာက္ျပန္ ပ်က္စီးျခင္းမ႐ွိ ထင္႐ွားလဲမ႐ွိ'' ဟူ၍
ၿမဲၿမံစြာ မွတ္သားအပ္၏။
အက်ဥ္းမွတ္ရန္ကား။ ။႐ုပ္နာမ္ အစစ္ျဖစ္ေသာ ပရမတ္တရားတုိ႔တြင္ နိဗၺာန္သည္ အ-သခၤတ ပရမတ္ မည္၏၊
အေၾကာင္းတစံုတခုက မျပဳအပ္ေသာတရားဟု ဆိုလို၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ျခင္း, ပ်က္ျခင္းမ႐ွိဘဲ အစဥ္ထာဝရ ၿမဲေသာ နိစၥ,
ဓုဝတရားလဲ မည္၏။ ၾ<ြကင္းေသာ ပရမတ္တရား ဟူသမွ်တို႔သည္ကား သခၤတပရမတ္တုိ႔ ခ်ည္းသာတည္း။ ''ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ
အေၾကာင္းတို႔က ျပဳအပ္, ျဖစ္ေစအပ္ေသာ တရားမ်ား''ဟု ဆိုလို၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ တကယ္ျဖစ္ေပၚျခင္း, ပ်က္စီးျခင္း႐ွိ၍
အနိစၥ, အဓုဝတရားလဲ မည္ကုန္၏။ ထုိသခၤတ ပရမတ္တုိ႔သည္ အဇၩတၱ, ဗဟိဒၶ သႏၲာန္ ၂-ပါး၌ ဥပါဒ္ ဌီဘင္အားျဖင့္
တကယ္ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီးေသာ္လဲ ျဖစ္ၾက၏။ တကယ္ျဖစ္ေပၚဆဲေသာ္လဲ ျဖစ္ၾက၏။ တကယ္ျဖစ္ေပၚလတံ့ေသာ္လဲ ျဖစ္ၾက၏။
သို႔ျဖစ္၍ အဇၩတၱ, ဗဟိဒၶသႏၲာန္ ၂-ပါး၌ တကယ္ျဖစ္ၿပီး, ျဖစ္ဆဲ, ျဖစ္လတံ့လဲ မဟုတ္၊ နိဗၺာန္လဲ မဟုတ္ပါဘဲလ်က္
စိတ္ကူးထဲ၌ ထင္႐ုံမွ်သာ ျဖစ္ေသာ အာ႐ုံဟူသမွ်သည္ ပညတ္တရား ခ်ည္းသာတည္း။ အမည္ပညတ္, အနက္ပညတ္ ၂-
မ်ဳိးတို႔တြင္ တခုခုေသာ ပညတ္သာတည္း။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔ ေခၚေဝၚေျပာဆုိေသာ အမည္သဒၵါအမ်ဳိးမ်ဳိးသည္ အမည္ပညတ္
မည္၏။ ထုိသဒၵါတုိ႔ျဖင့္ သိေစအပ္ေသာ အနက္ျဒဗ္ အထည္ဝတၴဳအမ်ဳိးမ်ဳိးသည္ အနက္ပညတ္ မည္၏။
ဆက္ရန္......
ဝိပႆနာ ႐ႈနည္းက်မ္း
မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး
Credit by Wai Soe Thein
ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္ ...အပိုင္း(၂)
🔆 ပရမတ္ႏွင့္ပညတ္ အပိုင္း(၂)
*********************
#ပိဋကသမၸဒါန
*********
မိမိတုိ႔၏ လက္သံုးျဖစ္ေသာ
က်မ္းဂန္ႏွင့္ ညီၫြတ္သျဖင့္ယူအပ္ေသာ အနက္သည္ လည္းထိုက်မ္းက
မွန္ပါမွ မွန္ႏိုင္သည္၊ က်မ္းဂန္ကပင္ မွန္ေသာ္လဲ ယူဆပံုနည္းမွန္ပါမွ မွန္ႏိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္၍, ထုိသို႔ေသာ အနက္သည္လည္း ပရမတၴ မမည္ေသး။
#တကၠေဟတု
*********
ႀကံစည္ေတြးဆ၍ ယူအပ္ေသာ အနက္သည္လည္း အမွား, အမွန္ ၂-မ်ဳိးပင္ ျဖစ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ပရမတၴမမည္ေသး။
#နယေဟတု
*********
နည္းမွီး၍ ယူအပ္ေသာ အနက္ သည္လည္း နည္းမွီးသင့္ရာ၌သာ မွန္၏၊ နည္းမမွီးသင့္ရာ ၌ကား မွား၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရမတၴ မမည္ေသး။
အာကာရ ပရိဝိတကၠ
************
သင့္ေလ်ာ္ေသာ အေၾကာင္း ယုတၱိျဖင့္ ႀကံစည္၍ ယူအပ္ေသာ အနက္၊ ဒိ႒ိနိဇၩာနခႏၲိ = ႀကံစည္၍
သေဘာက်ထားေသာ မိမိအယူႏွင့္ ညီေသာေၾကာင့္ မွန္ၿပီဟု ယူအပ္ေသာအနက္၊ ဤအနက္ ၂မ်ဳိးသည္လည္း အမွန္ခ်ည္း
မျဖစ္ႏိုင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရမတၴ မမည္ေသး။
ဤတဆင့္ၾကား စကား, အဆက္ဆက္စကား စသည္တုိ႔ျဖင့္ ယူအပ္ေသာ အနက္သည္ အမွန္ခ်ည္း မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ပင္ ကာလာမသုတ္ စသည္တုိ႔၌ ''တဆင့္ၾကားစသည္တုိ႔ျဖင့္ မယူမွတ္ၾကလင့္''ဟု ျမစ္ေတာ္ မူၿပီးလွ်င္ ကိုယ္တိုင္သိေအာင္ အားထုတ္၍, ကိုယ္တိုင္သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ ကိုသာလွ်င္ အမွန္ဟု ယူအပ္ေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူေလသည္။
႐ုပ္အစစ္, နာမ္အစစ္တုိ႔သည္ကား တဆင့္ၾကားရေသာစကား စသည္မွ်ျဖင့္ ယူအပ္, သိအပ္=ယူႏိုင္ေကာင္း, သိႏိုင္
ေကာင္းေသာ တရားတုိ႔ မဟုတ္ကုန္၊ ကိုယ္တိုင္ ဒိ႒ိေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္သာလွ်င္ ယူအပ္, သိအပ္=ယူႏိုင္ေကာင္း,
သိႏိုင္ေကာင္းေသာ တရားတုိ႔ေပတည္း။ အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဟူေသာ အ႒ကထာ၌ အရဟ သကၠ အနက္ကို
ထြန္းျပေသာ တဗၺပစၥည္းႏွင့္တကြ မိန္႔ဆိုသည္ကို အထူး သတိ႐ွိပါေစ၊ ဤအနက္သည္ ထုတ္ျပလတံ့ေသာ အႏုဋီကာျဖင့္ထင္႐ွားပါလတံ့။
#တဆင့္ၾကား စသည္မွ်ျဖင့္ ပရမတ္ကို
***********************
မသိႏိုင္ပံု
*******
အမိဝမ္းတြင္းမွ မ်က္စိကြယ္ခဲ့ေသာ သူအား အျဖဴ, အနီ, အဝါ, အျပာစေသာ အဆင္းအေၾကာင္းကို သူတပါးက
ဘယ္လိုပင္ ေျပာျပေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္၊ ျမင္ေသာ သေဘာအေၾကာင္းကို ဘယ္လိုပင္ ေျပာျပ ေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္။ ဃာနခ်ဳ႔ိေသာသူသည္ အေမႊးနံ႔, အပုပ္နံ႔ႏွင့္ နံေသာသေဘာ အေၾကာင္းကို ဘယ္လိုပင္ ၾကားရေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္းမသိႏိုင္။ မစားဘူးေသးေသာ မု႔ံ, သစ္သီးတုိ႔၏ ထူးေသာ အရသာကို သူတပါးက ဘယ္လိုပင္ ေျပာျပေသာ္လဲ အမွန္
အတိုင္းမသိႏိုင္။ ေခါင္းကိုက္, သြားနာ, ေလထုိးျခင္း စသည္တုိ႔ႏွင့္ ကိုယ္တိုင္မခံစါးဘူးေသးလွ်င္ သူတပါးက ဘယ္လိုပင္
ေျပာျပေသာ္လဲ ထုိေရာဂါ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဒုကၡေဝဒနာကို အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္။ ဝိပႆနာဉဏ္, စ်ာန္, မဂ္ ဖိုလ္တုိ႔ကို မေရာက္ဘူးေသးေသာ သူသည္ က်မ္းဂန္တုိ႔က ဘယ္လိုပင္ ျပေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္း မသိႏုိင္။ ဤအရာ၌ အႏုႆဝ,
အႏုမာနမွ်ျဖင့္ သိသည္ကိုအမွန္သိဟု မဆိုလို၊ ဝိပႆနာေယာဂီ, စ်ာနလာဘီ အရိယာတို႔၏ အသိမ်ဳိးကိုသာလွ်င္ အမွန္သိဟုဆိုလို၏။ သို႔ျဖစ္၍, တဆင့္ၾကား စသည္မွ်ျဖင့္ ဆ၍သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ ဟူသမွ်ကို ''ပရမတ္႐ုပ္ နာမ္အစစ္
မဟုတ္၊ ပညတ္ခ်ည္းသာ'' ဟူ၍မွတ္အပ္၏။
#ပရမတ္ကို မ်က္ေမွာက္သိပံု
*****************
အဆင္း႐ုပ္ကို ကိုယ္တိုင္ျမင္ရ၍, မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏၊ ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ၾကည္လင္ေသာ မ်က္စိ႐ုပ္ႏွင့္
ျမင္ေသာ စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္ စသည္တုိ႔ကို မိမိသႏၲာန္၌ ထင္႐ွားျဖစ္ေပၚေသာေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏။ အသံ႐ုပ္,ၾကည္လင္ေသာ
နား႐ုပ္, ေသာတဝိညာဏ္စေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၌လဲ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္ပံုကို နည္းတူခ်ဲ႔ပါေလ။ ထို႐ုပ္နာမ္တို႔ကို ဝိပႆနာဉာဏ္ျဖင့္ ႐ႈမွတ္၍လဲ မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္၏၊ မဂ္ဉာဏ္, ဖိုလ္ဉာဏ္, ပစၥေဝကၡဏာဉာဏ္ စသည္တုိ႔ျဖင့္လဲ မ်က္ေမွာက္ဒိ႒ ေတြ႔၍
သိႏိုင္၏။ ဤသို႔ မ်က္ေမွာက္ဒိ႒ိ သိျမင္အပ္သိျမင္ႏိုင္ေကာင္းေသာေၾကာင့္ ထို႐ုပ္နာမ္ အစစ္ျဖစ္ေသာ တရားတုိ႔သည္ပစၥကၡတၴ, ဥတၱမတၴ, ပရမတၴ, မည္ကုန္၏။ ကိုယ္တိုင္ ဒိ႒ေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ ထုိတရားတုိ႔သည္ အဟုတ္
တကယ္ ႐ွိသည့္အတုိင္းပင္ သိအပ္ေသာေၾကာင့္ မွန္ေသာ သေဘာတုိ႔သာတည္း၊ တဆင့္ၾကား, က်မ္းဂန္အရ စသည္မွ်ျဖင့္
ႀကံ၍ယူအပ္ေသာ အနက္သေဘာမဟုတ္ျခင္းေၾကာင့္ မမွားယြင္းေသာ သေဘာတုိ႔သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘူတတၴ, သစၥိက႒
လဲမည္ကုန္၏၊
ေအာက္ပါမွာ မူလဋီကာ (၃-၅ဝ) အဖြင့္ေပတည္း။
အႏုႆဝါဒိဝေသန ဂယွမာေနာ တထာပိ ေဟာတိ အညထာပီတိ တာဒိေသာ ေဉေယ်ာ န ပရမေတၴာ၊ အတၴပစၥေကၡာ
ပန ပရမေတၴာတိ ဒေႆေႏၲာ အာဟ ''အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဥတၱမေတၴာ''တိ။အႏုႆဝါဒိဝေသန၊ တဆင့္ၾကားစသည္တုိ႔၏ အလိုအားျဖင့္။ ဂယွမာေနာ၊ ယူအပ္, သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ
သည္။ တထာပိ ေဟာတိ၊ ထို သိမွတ္သည့္ အတိုင္းလဲ ျဖစ္တတ္၏။ အညထာပိ၊ တပါးေသာ အျပားအားျဖင့္လဲ ျဖစ္တတ္
၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔ အမွန္, အမွား ၂-မ်ဳိး ၂-စား ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္။ တာဒိေသာ၊ ထုိသို႔ေသာ။ ေဉေယ်ာ၊ သိအပ္ေသာ
သေဘာသည္။ န ပရမေတၴာ၊ ပရမတ္ မမည္။ ပန၊ အမွန္အားျဖင့္ေသာ္ကား။ အတၱပစၥေကၡာ၊ မိမိအား မ်က္ေမွာက္ျဖစ္ေသာ
သေဘာသည္သာလွ်င္။ ပရမေတၴာ၊ ပရမတ္မည္၏။ ဣတိ ဒေႆေႏၲာ၊ ဤသို႔ျပလိုသည္ျဖစ္၍။ အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟ
တေဗၺာ ဥတၱမေတၴာတိ၊ ဥတၱမေတၴာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ အ႒ကထာဆရာ မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။
အဝိပရီတဘာဝေတာ ဧဝ ပရေမာ ပဓာေနာ အေတၴာတိ ပရမေတၴာ၊ ဉဏႆ ပစၥကၡဘူေတာ ဓမၼာနံ အနိဒ
ၵိသိတဗၺသဘာေဝါ၊ ေတန ဝုတၱံ ''ဥတၱမေတၴာ''တိ။ (အႏုဋီကာ ၃-၆ဝ)
အ-ဝိပရီတဘာဝေတာ ဧဝ၊ မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္သာလွ်င္။ ပရေမာ ပဓာေနာ၊ ျမင့္ျမတ္
ျပဓာန္းေသာ။ အေတၴာ၊ အနက္သေဘာတည္း။ ဣတိ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္။ ပရမေတၴာ၊ ပရမတၴမည္၏။ ဉာဏႆ၊ ဉာဏ္အား။
ပစၥကၡဘူေတာ၊ မ်က္ေမွာက္ျဖစ္၍ ျဖစ္ေသာ။ ဓမၼာနံ၊ ႐ုပ္နာမ္တရားတုိ႔၏။ အ-နိဒၵိသိတဗၺသဘာေဝါ၊ ဤသို႔ဤႏွယ္ဟု
မၫႊန္ျပအပ္ မၫႊန္ျပႏိုင္ေကာင္းေသာ သေဘာပင္တည္း။ ေတန၊ ထုိ႔ေၾကာင့္။ ဥတၱမေတၴာတိ၊ ဥတၱမေတၴာဟူ၍။ ဝုတၱံ၊
အ႒ကထာ၌ ဆိုအပ္၏။
အဓိပၸါယ္ကား။ ။႐ုပ္နာမ္အစစ္ျဖစ္ေသာ သေဘာသည္ မွတ္အပ္, သိအပ္သည့္ အတိုင္းပင္ မခြၽတ္မယြင္း မေဖာက္မျပန္
ဟုတ္မွန္ေသာေၾကာင့္ ျမင့္ျမတ္ ျပဓာန္းေသာ အနက္သေဘာျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရမတၴ မည္၏။ ထုိပရမတ္ တရားဟူသည္
မွာ ပဋိသခၤါနဉဏ္, ဝိပႆနာဉဏ္, စသည္အား မ်က္ေမွာက္ ထင္႐ွားေသာ တရားေပတည္း။ တဆင့္ေျပာျခင္းစသည္ျဖင့္
''ဤသို႔ေသာတရား''ဟု ၫႊန္ျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္ေကာင္းေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သေဘာပင္တည္း၊ ''႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သဘာဝ လကၡဏာ
ပင္တည္း''ဟု ဆိုလိုသည္။
ဤဋီကာ၌ အ-နိဒၵိသိတဗၺ သဘာေဝါ ဟူေသာ ပုဒ္သည္ အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဟူေသာ အ႒ကထာ
ႏွင့္ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္တူ၏။ ကိုယ္တုိင္မေတြ႔ရဘဲ, တဆင့္ၾကားစသည္မွ်ျဖင့္ ပရမတ္အစစ္ကို မသိႏိုင္ဟု အ႒ကထာ ျဖင့္ျပ၏။ သူတပါးအား သိနားလည္ေအာင္ မေျပာျပႏိုင္ဟု ဋီကာျဖင့္ျပ၏။ ဤသို႔ျပဆိုပံုမွ်သာ ထူး၏။ ကိုယ္တိုင္ မ်က္ေမွာက္
ေတြ႔၍သာ သိႏိုင္သည္ ဟူေသာ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္ကား တူမွ်သည္ သာတည္း။
ို႔သို့ေသာ္လဲ အ-နိဒၵိသိတဗၺ
သဘာေဝါ ဟူ
ေသာ ဤပုဒ္၏ အနက္သည္ သိႏိုင္ခဲ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေစာဒနာထုတ္၍ ႐ွင္းလင္းျပဦးအံ့။
''ပထဝီသည္ ခက္မာ ၾကမ္းတမ္းေသာ သေဘာပင္တည္း၊ စိတ္သည္ အာ႐ုံကို သိတတ္ေသာ သေဘာပင္တည္း၊
ဖႆသည္အာ႐ုံကို ေတြ႔ထိေသာ သေဘာပင္တည္း'' ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သဘာဝလကၡဏာကိုၫႊန္ျပႏိုင္
ေကာင္းသည္ပင္ မဟုတ္ပါေလာ? သို႔ျဖစ္ပါလ်က္, ''အ-နိဒၵိသိတဗၺသဘာေဝါ=မၫႊန္ျပႏိုင္ေသာသေဘာ, ၫႊန္ျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္
ေသာသေဘာ''ဟု အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုပါသနည္း? ဟူျငားအံ့။ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သေဘာကို ၫႊန္ျပႏိုင္သည္ကား မွန္ေပ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္, ပါဠိ အ႒ကထာ ဋီကာတုိ႔၌ ေဟာၾကား ၫႊန္ျပလ်က္ ႐ွိေပသည္။
သို႔ေသာ္လဲ ထုိသို႔ ၫႊန္ျပ႐ုံမွ်ျဖင့္
သိအပ္ေသာသေဘာမ်ားသည္ #ပစၥကၡ=မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္ သိအပ္ေသာ ပရမတၴအစစ္မဟုတ္ကုန္ေသး၊ ပထဝီ, စိတ္, ဖႆ
စေသာ အမည္မွ်ကိုသာသိလွ်င္ ''ဝိဇၨမာနပညတ္, တဇၨာပညတ္''ဟုေခၚေသာ အမည္နာမ ပညတ္တုိ႔သာ ျဖစ္ကုန္၏၊ ခက္မာမႈ
အျခင္းအရာ, အာ႐ုံကိုသိမႈ အျခင္းအရာ, ေတြ႔ထိမႈ အျခင္းအရာ-ဤသို႔စေသာ အမူအရာမွ်ကိုသိလွ်င္, အာကာရပညတ္
တုိ႔သာျဖစ္ကုန္၏။ အမႈန္႔အမႈန္႔ကဲ့သို႔၄င္း, အလံုးအခဲကဲ့သို႔၄င္း, ပံုသဏၭာန္႐ွိသည့္ အေနအားျဖင့္သိလွ်င္, သဏၭာန္ပညတ္
မွ်သာ ျဖစ္ကုန္၏။ ဥပမာ-''သုတ႐ွိေသာ သူတုိ႔သည္ က်မ္းဂန္တုိ႔၌ ၫႊန္ျပသည္အားေလ်ာ္စြာ မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္တုိ႔ကို မည္သို႔
သေဘာ႐ွိသည္''ဟု သိလဲသိၾက၏၊ ေျပာလဲ ေျပာေဟာႏိုင္ၾက၏။ သို႔ေသာ္လဲ ပုထုဇဥ္တုိ႔သည္ မဂ္ဖိုလ္အစစ္ကို ဘယ္အခါမွ်အာ႐ုံမျပဳႏိုင္, မသိႏိုင္ၾကသည္သာတည္း၊ နိဗၺာန္အစစ္ကိုလဲ ေဂါၾတဘူသို႔ မေရာက္ေသးမီ ဘယ္အခါမွ် အာ႐ုံမျပဳႏိုင္, မသိ ျပဳ
ႏိုင္ၾကသည္သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္တုိ႔ သိနားလည္ေနၿပီဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္သည္ မ်က္ေမွာက္သိ
မဟုတ္၍ ပရမတ္အစစ္ မဟုတ္ေသး။ အႏုႆဝ=တဆင့္ၾကား, ပရံပရာ=အဆက္ဆက္စကား, ပိဋကသမၸဒါန= က်မ္းဂန္ႏွင့္
ညီၫြတ္ျခင္း, နယေဟတု=နည္းမွီးယူဆျခင္း စသည္တုိ႔ အလိုအားျဖင့္သာလွ်င္ သိအပ္ေသာ အနက္ျဖစ္၍ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း
ပင္ နာမပညတ္, အာကာရပညတ္, သဏၭာနပညတ္, မ်ားသာ ျဖစ္ေလသည္။ တိုက္႐ုိက္ထင္႐ွားေစေသာ
ဤသာဓက ဥပမာ
ကဲ့သို႔ပင္ ေလာကီနာမ္႐ုပ္တုိ႔တြင္လဲ ကိုယ္တိုင္မ်က္ေမွာက္ မေတြ႔ရပါဘဲလ်က္ ၫႊန္ျပ႐ုံမွ်ျဖင့္ သိအပ္ေသာ သေဘာဟူသမွ်
ကို ''ပရမတ္အစစ္ မဟုတ္၊ နာမ ပညတ္, အာကာရပညတ္, သဏၭာနပညတ္သာ''ဟု မွတ္ရာ၏။
မ်က္ေမွာက္ႏွင့္သုတ စပ္၍သိပံု။ ။ပုထုဇဥ္တုိ႔သည္ ကာမာဝစရ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကို မိမိတို႔သႏၲာန္၌
ထင္႐ွား ျဖစ္ေပၚေသာ
ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္ကုန္၏၊ ဒြါရ ၆-ပါး၌ ထင္ေသာေၾကာင့္လဲ မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္ကုန္၏၊
ဝိပႆနာ ႐ႈမွတ္၍လဲ
မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္ကုန္၏၊ စ်ာန္ရပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ကား မဟဂၢဳတ္ တရားတုိ႔ကိုလဲ မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္ကုန္၏။ ထုိသို႔ သိရေသာအခါ၌ က်မ္းဂန္တုိ႔တြင္ ၫႊန္ျပအပ္ေသာ ပထဝီ, စိတ္, ဖႆ စသည္တို႔မွာ ဤသေဘာ, ဤသေဘာမ်ားပင္
တည္း ဟူ၍
၄င္း ဓမၼကတိကတုိ႔ ေဟာအပ္ေသာ ပထဝီ, စိတ္, ဖႆ စသည္တုိ႔မွာ ဤသေဘာ, ဤသေဘာမ်ားပင္
တည္း ဟူ၍၄င္း,
သုတႏွင့္စပ္၍ အမွန္အတိုင္းသိကုန္၏။ ဥပမာ-သျပက္သီးကို မစားဘူးေသးေသာ သူသည္ သူတပါးေျပာသည္ကို ၾကား႐ုံမွ်
ျဖင့္ သျပက္သီး၏အရသာကို အမွန္အတိုင္းမသိႏိုင္ေသး၊ ကိုယ္တိုင္ စားရမွသာလွ်င္ မ်က္ေမွာက္ေတြ႔၍ ''သူတပါး ေျပာ
ေသာ သျပက္သီး၏ အရသာမွာ ဤသို႔ သေဘာ႐ွိသည'္ 'ဟု အမွန္အတိုင္း သိသကဲ့သို႔ ပင္တည္း။
ဤအရာ၌ ''ေလာကုတၱရာ
ကိုသာ နက္နဲေသာေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္တုိ႔ မသိႏိုင္ၾကသည္၊ ေလာကီတရား ဟူသမွ်ကိုကား မည္သူမဆို သိႏိုင္သည္''ဟု ထင္
မွတ္တတ္ၾက၏။ ထုိသို႔ မထင္မွတ္အပ္ေၾကာင္းကို နားလည္ေစရန္ ဤသျပက္သီး ဥပမာကို ထုတ္ျပေပသည္။ ပဋိသေႏၶက
မ်က္စိကြယ္ခဲ့ေသာ သူမွာ အဆင္းႏွင့္စပ္၍ အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္ပံု စသည္ကိုလဲ ေ႐ွး၌ျပခဲ့ေပသည္။
ဤသို႔ မ်က္ေမွာက္ မသိႏိုင္ေသာသူအား ႐ုပ္-နာမ္ တုိ႔၏ သဘာဝလကၡဏာကို အမွန္အတိုင္းသိေအာင္ ၫႊန္ျပေဟာ
ေျပာ၍ မျဖစ္ႏိုင္သည္ကိုရည္၍၊ အႏုဋီကာဆရာသည္ ဓမၼာနံ အနိဒၵိသိတဗၺ သဘာေဝါဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူေပသည္။ ''႐ုပ္နာမ္တုိ႔
၏ သဘာဝလကၡဏာအစစ္ကို ၫႊန္ျပ၍မျဖစ္=ၫႊန္ျပ႐ုံမွ်ျဖင့္ မသိေစႏိုင္၊ မ်က္ေမွာက္ဒိ႒ ေတြ႔မွသာလွ်င္ အမွန္အတိုင္းသိႏိုင္
သည္၊ ထုိသို႔ သိအပ္ေသာ သေဘာသည္သာလွ်င္ ပရမတ္ တရားအစစ္ မည္သည္''ဟု ဆုိလို၏။ ခက္ခဲ နက္နဲေပစြ။ အဖန္
ဖန္ အထပ္ထပ္ ႀကံစည္အပ္၏။
ဆက္ရန္-
မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး။
ဝိပႆနာ ႐ႈနည္းက်မ္း။
Credit by Wai Soe Thein.
*********************
#ပိဋကသမၸဒါန
*********
မိမိတုိ႔၏ လက္သံုးျဖစ္ေသာ
က်မ္းဂန္ႏွင့္ ညီၫြတ္သျဖင့္ယူအပ္ေသာ အနက္သည္ လည္းထိုက်မ္းက
မွန္ပါမွ မွန္ႏိုင္သည္၊ က်မ္းဂန္ကပင္ မွန္ေသာ္လဲ ယူဆပံုနည္းမွန္ပါမွ မွန္ႏိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္၍, ထုိသို႔ေသာ အနက္သည္လည္း ပရမတၴ မမည္ေသး။
#တကၠေဟတု
*********
ႀကံစည္ေတြးဆ၍ ယူအပ္ေသာ အနက္သည္လည္း အမွား, အမွန္ ၂-မ်ဳိးပင္ ျဖစ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ပရမတၴမမည္ေသး။
#နယေဟတု
*********
နည္းမွီး၍ ယူအပ္ေသာ အနက္ သည္လည္း နည္းမွီးသင့္ရာ၌သာ မွန္၏၊ နည္းမမွီးသင့္ရာ ၌ကား မွား၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရမတၴ မမည္ေသး။
အာကာရ ပရိဝိတကၠ
************
သင့္ေလ်ာ္ေသာ အေၾကာင္း ယုတၱိျဖင့္ ႀကံစည္၍ ယူအပ္ေသာ အနက္၊ ဒိ႒ိနိဇၩာနခႏၲိ = ႀကံစည္၍
သေဘာက်ထားေသာ မိမိအယူႏွင့္ ညီေသာေၾကာင့္ မွန္ၿပီဟု ယူအပ္ေသာအနက္၊ ဤအနက္ ၂မ်ဳိးသည္လည္း အမွန္ခ်ည္း
မျဖစ္ႏိုင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရမတၴ မမည္ေသး။
ဤတဆင့္ၾကား စကား, အဆက္ဆက္စကား စသည္တုိ႔ျဖင့္ ယူအပ္ေသာ အနက္သည္ အမွန္ခ်ည္း မျဖစ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ပင္ ကာလာမသုတ္ စသည္တုိ႔၌ ''တဆင့္ၾကားစသည္တုိ႔ျဖင့္ မယူမွတ္ၾကလင့္''ဟု ျမစ္ေတာ္ မူၿပီးလွ်င္ ကိုယ္တိုင္သိေအာင္ အားထုတ္၍, ကိုယ္တိုင္သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ ကိုသာလွ်င္ အမွန္ဟု ယူအပ္ေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူေလသည္။
႐ုပ္အစစ္, နာမ္အစစ္တုိ႔သည္ကား တဆင့္ၾကားရေသာစကား စသည္မွ်ျဖင့္ ယူအပ္, သိအပ္=ယူႏိုင္ေကာင္း, သိႏိုင္
ေကာင္းေသာ တရားတုိ႔ မဟုတ္ကုန္၊ ကိုယ္တိုင္ ဒိ႒ိေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္သာလွ်င္ ယူအပ္, သိအပ္=ယူႏိုင္ေကာင္း,
သိႏိုင္ေကာင္းေသာ တရားတုိ႔ေပတည္း။ အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဟူေသာ အ႒ကထာ၌ အရဟ သကၠ အနက္ကို
ထြန္းျပေသာ တဗၺပစၥည္းႏွင့္တကြ မိန္႔ဆိုသည္ကို အထူး သတိ႐ွိပါေစ၊ ဤအနက္သည္ ထုတ္ျပလတံ့ေသာ အႏုဋီကာျဖင့္ထင္႐ွားပါလတံ့။
#တဆင့္ၾကား စသည္မွ်ျဖင့္ ပရမတ္ကို
***********************
မသိႏိုင္ပံု
*******
အမိဝမ္းတြင္းမွ မ်က္စိကြယ္ခဲ့ေသာ သူအား အျဖဴ, အနီ, အဝါ, အျပာစေသာ အဆင္းအေၾကာင္းကို သူတပါးက
ဘယ္လိုပင္ ေျပာျပေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္၊ ျမင္ေသာ သေဘာအေၾကာင္းကို ဘယ္လိုပင္ ေျပာျပ ေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္။ ဃာနခ်ဳ႔ိေသာသူသည္ အေမႊးနံ႔, အပုပ္နံ႔ႏွင့္ နံေသာသေဘာ အေၾကာင္းကို ဘယ္လိုပင္ ၾကားရေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္းမသိႏိုင္။ မစားဘူးေသးေသာ မု႔ံ, သစ္သီးတုိ႔၏ ထူးေသာ အရသာကို သူတပါးက ဘယ္လိုပင္ ေျပာျပေသာ္လဲ အမွန္
အတိုင္းမသိႏိုင္။ ေခါင္းကိုက္, သြားနာ, ေလထုိးျခင္း စသည္တုိ႔ႏွင့္ ကိုယ္တိုင္မခံစါးဘူးေသးလွ်င္ သူတပါးက ဘယ္လိုပင္
ေျပာျပေသာ္လဲ ထုိေရာဂါ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဒုကၡေဝဒနာကို အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္။ ဝိပႆနာဉဏ္, စ်ာန္, မဂ္ ဖိုလ္တုိ႔ကို မေရာက္ဘူးေသးေသာ သူသည္ က်မ္းဂန္တုိ႔က ဘယ္လိုပင္ ျပေသာ္လဲ အမွန္အတိုင္း မသိႏုိင္။ ဤအရာ၌ အႏုႆဝ,
အႏုမာနမွ်ျဖင့္ သိသည္ကိုအမွန္သိဟု မဆိုလို၊ ဝိပႆနာေယာဂီ, စ်ာနလာဘီ အရိယာတို႔၏ အသိမ်ဳိးကိုသာလွ်င္ အမွန္သိဟုဆိုလို၏။ သို႔ျဖစ္၍, တဆင့္ၾကား စသည္မွ်ျဖင့္ ဆ၍သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ ဟူသမွ်ကို ''ပရမတ္႐ုပ္ နာမ္အစစ္
မဟုတ္၊ ပညတ္ခ်ည္းသာ'' ဟူ၍မွတ္အပ္၏။
#ပရမတ္ကို မ်က္ေမွာက္သိပံု
*****************
အဆင္း႐ုပ္ကို ကိုယ္တိုင္ျမင္ရ၍, မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏၊ ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ၾကည္လင္ေသာ မ်က္စိ႐ုပ္ႏွင့္
ျမင္ေသာ စကၡဳဝိညာဏ္စိတ္ စသည္တုိ႔ကို မိမိသႏၲာန္၌ ထင္႐ွားျဖစ္ေပၚေသာေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္၏။ အသံ႐ုပ္,ၾကည္လင္ေသာ
နား႐ုပ္, ေသာတဝိညာဏ္စေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၌လဲ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္ပံုကို နည္းတူခ်ဲ႔ပါေလ။ ထို႐ုပ္နာမ္တို႔ကို ဝိပႆနာဉာဏ္ျဖင့္ ႐ႈမွတ္၍လဲ မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္၏၊ မဂ္ဉာဏ္, ဖိုလ္ဉာဏ္, ပစၥေဝကၡဏာဉာဏ္ စသည္တုိ႔ျဖင့္လဲ မ်က္ေမွာက္ဒိ႒ ေတြ႔၍
သိႏိုင္၏။ ဤသို႔ မ်က္ေမွာက္ဒိ႒ိ သိျမင္အပ္သိျမင္ႏိုင္ေကာင္းေသာေၾကာင့္ ထို႐ုပ္နာမ္ အစစ္ျဖစ္ေသာ တရားတုိ႔သည္ပစၥကၡတၴ, ဥတၱမတၴ, ပရမတၴ, မည္ကုန္၏။ ကိုယ္တိုင္ ဒိ႒ေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ ထုိတရားတုိ႔သည္ အဟုတ္
တကယ္ ႐ွိသည့္အတုိင္းပင္ သိအပ္ေသာေၾကာင့္ မွန္ေသာ သေဘာတုိ႔သာတည္း၊ တဆင့္ၾကား, က်မ္းဂန္အရ စသည္မွ်ျဖင့္
ႀကံ၍ယူအပ္ေသာ အနက္သေဘာမဟုတ္ျခင္းေၾကာင့္ မမွားယြင္းေသာ သေဘာတုိ႔သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘူတတၴ, သစၥိက႒
လဲမည္ကုန္၏၊
ေအာက္ပါမွာ မူလဋီကာ (၃-၅ဝ) အဖြင့္ေပတည္း။
အႏုႆဝါဒိဝေသန ဂယွမာေနာ တထာပိ ေဟာတိ အညထာပီတိ တာဒိေသာ ေဉေယ်ာ န ပရမေတၴာ၊ အတၴပစၥေကၡာ
ပန ပရမေတၴာတိ ဒေႆေႏၲာ အာဟ ''အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဥတၱမေတၴာ''တိ။အႏုႆဝါဒိဝေသန၊ တဆင့္ၾကားစသည္တုိ႔၏ အလိုအားျဖင့္။ ဂယွမာေနာ၊ ယူအပ္, သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ
သည္။ တထာပိ ေဟာတိ၊ ထို သိမွတ္သည့္ အတိုင္းလဲ ျဖစ္တတ္၏။ အညထာပိ၊ တပါးေသာ အျပားအားျဖင့္လဲ ျဖစ္တတ္
၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔ အမွန္, အမွား ၂-မ်ဳိး ၂-စား ျဖစ္တတ္ေသာေၾကာင့္။ တာဒိေသာ၊ ထုိသို႔ေသာ။ ေဉေယ်ာ၊ သိအပ္ေသာ
သေဘာသည္။ န ပရမေတၴာ၊ ပရမတ္ မမည္။ ပန၊ အမွန္အားျဖင့္ေသာ္ကား။ အတၱပစၥေကၡာ၊ မိမိအား မ်က္ေမွာက္ျဖစ္ေသာ
သေဘာသည္သာလွ်င္။ ပရမေတၴာ၊ ပရမတ္မည္၏။ ဣတိ ဒေႆေႏၲာ၊ ဤသို႔ျပလိုသည္ျဖစ္၍။ အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟ
တေဗၺာ ဥတၱမေတၴာတိ၊ ဥတၱမေတၴာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ အ႒ကထာဆရာ မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။
အဝိပရီတဘာဝေတာ ဧဝ ပရေမာ ပဓာေနာ အေတၴာတိ ပရမေတၴာ၊ ဉဏႆ ပစၥကၡဘူေတာ ဓမၼာနံ အနိဒ
ၵိသိတဗၺသဘာေဝါ၊ ေတန ဝုတၱံ ''ဥတၱမေတၴာ''တိ။ (အႏုဋီကာ ၃-၆ဝ)
အ-ဝိပရီတဘာဝေတာ ဧဝ၊ မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္သာလွ်င္။ ပရေမာ ပဓာေနာ၊ ျမင့္ျမတ္
ျပဓာန္းေသာ။ အေတၴာ၊ အနက္သေဘာတည္း။ ဣတိ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္။ ပရမေတၴာ၊ ပရမတၴမည္၏။ ဉာဏႆ၊ ဉာဏ္အား။
ပစၥကၡဘူေတာ၊ မ်က္ေမွာက္ျဖစ္၍ ျဖစ္ေသာ။ ဓမၼာနံ၊ ႐ုပ္နာမ္တရားတုိ႔၏။ အ-နိဒၵိသိတဗၺသဘာေဝါ၊ ဤသို႔ဤႏွယ္ဟု
မၫႊန္ျပအပ္ မၫႊန္ျပႏိုင္ေကာင္းေသာ သေဘာပင္တည္း။ ေတန၊ ထုိ႔ေၾကာင့္။ ဥတၱမေတၴာတိ၊ ဥတၱမေတၴာဟူ၍။ ဝုတၱံ၊
အ႒ကထာ၌ ဆိုအပ္၏။
အဓိပၸါယ္ကား။ ။႐ုပ္နာမ္အစစ္ျဖစ္ေသာ သေဘာသည္ မွတ္အပ္, သိအပ္သည့္ အတိုင္းပင္ မခြၽတ္မယြင္း မေဖာက္မျပန္
ဟုတ္မွန္ေသာေၾကာင့္ ျမင့္ျမတ္ ျပဓာန္းေသာ အနက္သေဘာျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပရမတၴ မည္၏။ ထုိပရမတ္ တရားဟူသည္
မွာ ပဋိသခၤါနဉဏ္, ဝိပႆနာဉဏ္, စသည္အား မ်က္ေမွာက္ ထင္႐ွားေသာ တရားေပတည္း။ တဆင့္ေျပာျခင္းစသည္ျဖင့္
''ဤသို႔ေသာတရား''ဟု ၫႊန္ျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္ေကာင္းေသာ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သေဘာပင္တည္း၊ ''႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သဘာဝ လကၡဏာ
ပင္တည္း''ဟု ဆိုလိုသည္။
ဤဋီကာ၌ အ-နိဒၵိသိတဗၺ သဘာေဝါ ဟူေသာ ပုဒ္သည္ အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဟူေသာ အ႒ကထာ
ႏွင့္ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္တူ၏။ ကိုယ္တုိင္မေတြ႔ရဘဲ, တဆင့္ၾကားစသည္မွ်ျဖင့္ ပရမတ္အစစ္ကို မသိႏိုင္ဟု အ႒ကထာ ျဖင့္ျပ၏။ သူတပါးအား သိနားလည္ေအာင္ မေျပာျပႏိုင္ဟု ဋီကာျဖင့္ျပ၏။ ဤသို႔ျပဆိုပံုမွ်သာ ထူး၏။ ကိုယ္တိုင္ မ်က္ေမွာက္
ေတြ႔၍သာ သိႏိုင္သည္ ဟူေသာ အဓိပၸါယ္အားျဖင့္ကား တူမွ်သည္ သာတည္း။
ို႔သို့ေသာ္လဲ အ-နိဒၵိသိတဗၺ
သဘာေဝါ ဟူ
ေသာ ဤပုဒ္၏ အနက္သည္ သိႏိုင္ခဲ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေစာဒနာထုတ္၍ ႐ွင္းလင္းျပဦးအံ့။
''ပထဝီသည္ ခက္မာ ၾကမ္းတမ္းေသာ သေဘာပင္တည္း၊ စိတ္သည္ အာ႐ုံကို သိတတ္ေသာ သေဘာပင္တည္း၊
ဖႆသည္အာ႐ုံကို ေတြ႔ထိေသာ သေဘာပင္တည္း'' ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သဘာဝလကၡဏာကိုၫႊန္ျပႏိုင္
ေကာင္းသည္ပင္ မဟုတ္ပါေလာ? သို႔ျဖစ္ပါလ်က္, ''အ-နိဒၵိသိတဗၺသဘာေဝါ=မၫႊန္ျပႏိုင္ေသာသေဘာ, ၫႊန္ျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္
ေသာသေဘာ''ဟု အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုပါသနည္း? ဟူျငားအံ့။ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔၏ သေဘာကို ၫႊန္ျပႏိုင္သည္ကား မွန္ေပ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္, ပါဠိ အ႒ကထာ ဋီကာတုိ႔၌ ေဟာၾကား ၫႊန္ျပလ်က္ ႐ွိေပသည္။
သို႔ေသာ္လဲ ထုိသို႔ ၫႊန္ျပ႐ုံမွ်ျဖင့္
သိအပ္ေသာသေဘာမ်ားသည္ #ပစၥကၡ=မ်က္ေမွာက္အားျဖင့္ သိအပ္ေသာ ပရမတၴအစစ္မဟုတ္ကုန္ေသး၊ ပထဝီ, စိတ္, ဖႆ
စေသာ အမည္မွ်ကိုသာသိလွ်င္ ''ဝိဇၨမာနပညတ္, တဇၨာပညတ္''ဟုေခၚေသာ အမည္နာမ ပညတ္တုိ႔သာ ျဖစ္ကုန္၏၊ ခက္မာမႈ
အျခင္းအရာ, အာ႐ုံကိုသိမႈ အျခင္းအရာ, ေတြ႔ထိမႈ အျခင္းအရာ-ဤသို႔စေသာ အမူအရာမွ်ကိုသိလွ်င္, အာကာရပညတ္
တုိ႔သာျဖစ္ကုန္၏။ အမႈန္႔အမႈန္႔ကဲ့သို႔၄င္း, အလံုးအခဲကဲ့သို႔၄င္း, ပံုသဏၭာန္႐ွိသည့္ အေနအားျဖင့္သိလွ်င္, သဏၭာန္ပညတ္
မွ်သာ ျဖစ္ကုန္၏။ ဥပမာ-''သုတ႐ွိေသာ သူတုိ႔သည္ က်မ္းဂန္တုိ႔၌ ၫႊန္ျပသည္အားေလ်ာ္စြာ မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္တုိ႔ကို မည္သို႔
သေဘာ႐ွိသည္''ဟု သိလဲသိၾက၏၊ ေျပာလဲ ေျပာေဟာႏိုင္ၾက၏။ သို႔ေသာ္လဲ ပုထုဇဥ္တုိ႔သည္ မဂ္ဖိုလ္အစစ္ကို ဘယ္အခါမွ်အာ႐ုံမျပဳႏိုင္, မသိႏိုင္ၾကသည္သာတည္း၊ နိဗၺာန္အစစ္ကိုလဲ ေဂါၾတဘူသို႔ မေရာက္ေသးမီ ဘယ္အခါမွ် အာ႐ုံမျပဳႏိုင္, မသိ ျပဳ
ႏိုင္ၾကသည္သာတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္တုိ႔ သိနားလည္ေနၿပီဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္သည္ မ်က္ေမွာက္သိ
မဟုတ္၍ ပရမတ္အစစ္ မဟုတ္ေသး။ အႏုႆဝ=တဆင့္ၾကား, ပရံပရာ=အဆက္ဆက္စကား, ပိဋကသမၸဒါန= က်မ္းဂန္ႏွင့္
ညီၫြတ္ျခင္း, နယေဟတု=နည္းမွီးယူဆျခင္း စသည္တုိ႔ အလိုအားျဖင့္သာလွ်င္ သိအပ္ေသာ အနက္ျဖစ္၍ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း
ပင္ နာမပညတ္, အာကာရပညတ္, သဏၭာနပညတ္, မ်ားသာ ျဖစ္ေလသည္။ တိုက္႐ုိက္ထင္႐ွားေစေသာ
ဤသာဓက ဥပမာ
ကဲ့သို႔ပင္ ေလာကီနာမ္႐ုပ္တုိ႔တြင္လဲ ကိုယ္တိုင္မ်က္ေမွာက္ မေတြ႔ရပါဘဲလ်က္ ၫႊန္ျပ႐ုံမွ်ျဖင့္ သိအပ္ေသာ သေဘာဟူသမွ်
ကို ''ပရမတ္အစစ္ မဟုတ္၊ နာမ ပညတ္, အာကာရပညတ္, သဏၭာနပညတ္သာ''ဟု မွတ္ရာ၏။
မ်က္ေမွာက္ႏွင့္သုတ စပ္၍သိပံု။ ။ပုထုဇဥ္တုိ႔သည္ ကာမာဝစရ ႐ုပ္နာမ္တုိ႔ကို မိမိတို႔သႏၲာန္၌
ထင္႐ွား ျဖစ္ေပၚေသာ
ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္သိႏိုင္ကုန္၏၊ ဒြါရ ၆-ပါး၌ ထင္ေသာေၾကာင့္လဲ မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္ကုန္၏၊
ဝိပႆနာ ႐ႈမွတ္၍လဲ
မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္ကုန္၏၊ စ်ာန္ရပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ကား မဟဂၢဳတ္ တရားတုိ႔ကိုလဲ မ်က္ေမွာက္ သိႏိုင္ကုန္၏။ ထုိသို႔ သိရေသာအခါ၌ က်မ္းဂန္တုိ႔တြင္ ၫႊန္ျပအပ္ေသာ ပထဝီ, စိတ္, ဖႆ စသည္တို႔မွာ ဤသေဘာ, ဤသေဘာမ်ားပင္
တည္း ဟူ၍
၄င္း ဓမၼကတိကတုိ႔ ေဟာအပ္ေသာ ပထဝီ, စိတ္, ဖႆ စသည္တုိ႔မွာ ဤသေဘာ, ဤသေဘာမ်ားပင္
တည္း ဟူ၍၄င္း,
သုတႏွင့္စပ္၍ အမွန္အတိုင္းသိကုန္၏။ ဥပမာ-သျပက္သီးကို မစားဘူးေသးေသာ သူသည္ သူတပါးေျပာသည္ကို ၾကား႐ုံမွ်
ျဖင့္ သျပက္သီး၏အရသာကို အမွန္အတိုင္းမသိႏိုင္ေသး၊ ကိုယ္တိုင္ စားရမွသာလွ်င္ မ်က္ေမွာက္ေတြ႔၍ ''သူတပါး ေျပာ
ေသာ သျပက္သီး၏ အရသာမွာ ဤသို႔ သေဘာ႐ွိသည'္ 'ဟု အမွန္အတိုင္း သိသကဲ့သို႔ ပင္တည္း။
ဤအရာ၌ ''ေလာကုတၱရာ
ကိုသာ နက္နဲေသာေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္တုိ႔ မသိႏိုင္ၾကသည္၊ ေလာကီတရား ဟူသမွ်ကိုကား မည္သူမဆို သိႏိုင္သည္''ဟု ထင္
မွတ္တတ္ၾက၏။ ထုိသို႔ မထင္မွတ္အပ္ေၾကာင္းကို နားလည္ေစရန္ ဤသျပက္သီး ဥပမာကို ထုတ္ျပေပသည္။ ပဋိသေႏၶက
မ်က္စိကြယ္ခဲ့ေသာ သူမွာ အဆင္းႏွင့္စပ္၍ အမွန္အတိုင္း မသိႏိုင္ပံု စသည္ကိုလဲ ေ႐ွး၌ျပခဲ့ေပသည္။
ဤသို႔ မ်က္ေမွာက္ မသိႏိုင္ေသာသူအား ႐ုပ္-နာမ္ တုိ႔၏ သဘာဝလကၡဏာကို အမွန္အတိုင္းသိေအာင္ ၫႊန္ျပေဟာ
ေျပာ၍ မျဖစ္ႏိုင္သည္ကိုရည္၍၊ အႏုဋီကာဆရာသည္ ဓမၼာနံ အနိဒၵိသိတဗၺ သဘာေဝါဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူေပသည္။ ''႐ုပ္နာမ္တုိ႔
၏ သဘာဝလကၡဏာအစစ္ကို ၫႊန္ျပ၍မျဖစ္=ၫႊန္ျပ႐ုံမွ်ျဖင့္ မသိေစႏိုင္၊ မ်က္ေမွာက္ဒိ႒ ေတြ႔မွသာလွ်င္ အမွန္အတိုင္းသိႏိုင္
သည္၊ ထုိသို႔ သိအပ္ေသာ သေဘာသည္သာလွ်င္ ပရမတ္ တရားအစစ္ မည္သည္''ဟု ဆုိလို၏။ ခက္ခဲ နက္နဲေပစြ။ အဖန္
ဖန္ အထပ္ထပ္ ႀကံစည္အပ္၏။
ဆက္ရန္-
မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး။
ဝိပႆနာ ႐ႈနည္းက်မ္း။
Credit by Wai Soe Thein.
ပညတ္ႏွင့္ ပရမတ္ ....အပိုင္း (၁)
#ပရမတ္ႏွင့္ ပညတ္
*************
ပရေမာ ဥတၱေမာ အဝိပရိေတာ အေတၴာ ပရမေတၴာ။
(ဋီကာေက်ာ္)
ပရေမာ ဥတၱေမာ၊ ျမတ္ေသာ။ အဝိပရီေတာ၊ မေဖာက္မျပန္မွန္ကန္ေသာ။ အေတၴာ၊ အနက္သေဘာတည္း။
ပရမေတၴာ၊ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ, မွန္ကန္ေသာ အနက္သေဘာ။
အဓိပၸါယ္ကား။ ။မွားယြင္းေသာ အနက္သေဘာကို ေကာင္းျမတ္သည္ဟု မဆိုႏိုင္ေခ်၊ မွန္ကန္ေသာ အနက္သေဘာကို
သာလွ်င္ ေကာင္းျမတ္သည္ဟု ဆုိႏိုင္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ဟူေသာ အနက္သေဘာ ၄-ပါးသည္
မခြၽတ္မယြင္း, မေဖာက္မျပန္ အမွန္ခ်ည္းသာျဖစ္၍ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ = ပရမတ္တရား မည္၏ဟူလုိ။
ပရေမာ ဥတၱေမာ အတၱပစၥေကၡာ အေတၴာ ပရမေတၴာ။
(အ႒ကထာႏွင့္အညီ)
ပရေမာ ဥတၱေမာ၊ ျမတ္ေသာ။ အတၱပစၥေကၡာ၊ ကိုယ္တိုင္မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ။ အေတၴာ၊ အနက္သေဘာတည္း။
ပရမေတၴာ၊ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ = ကိုယ္တိုင္မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ။
အဓိပၸါယ္ကား။ ။တဆင့္ၾကား စသည္ျဖင့္ သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာသည္ မွန္သည္လည္း႐ွိရာ၏၊ မွားသည္လည္း
႐ွိရာ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိသို႔ေသာအနက္သေဘာကို ပရမတၴ=ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာဟု မဆိုႏိုင္ေခ်။ ကိုယ္တုိင္မ်က္ေမွာက္
သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာသည္ကား အမွားဟူ၍မ႐ွိ, အမွန္ခ်ည္းသာတည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္, ကိုယ္တိုင္ေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္
သိအပ္ေသာ စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ဟူေသာ သေဘာ ၄-ပါးသည္ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ=ပရမတ္တရား မည္၏
ဟူလို။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကထာဝတၴဳ အ႒ကထာ၌ ေအာက္ပါအတိုင္း မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။
သစၥိကေ႒ာတိ မာယာ မရီစိ အာဒေယာ ဝိယ အ-ဘူတာကာေရန အဂၢေဟတေဗၺာ ဘူတေတၴာ၊ ပရမေတၴာတိ
အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဥတၱမေတၴာ။ (အဘိ-႒ ၃-၁၁၂)
အတၱေနာ ပန ဘူတတာယ ဧဝ သစၥိကေ႒ာ၊ အတၱပစၥကၡတာယ စ ပရမေတၴာ၊ တံ သႏၶာယာဟ။ (အဘိ-႒ ၃-၁၁၃)
သစၥိကေ႒ာတိ၊ သစၥိက႒ ဟူသည္ကား။ မာယာ မရီစိ အာဒေယာ ဝိယ၊ မ်က္လွည့္ျပအပ္ေသာ ဝတၴဳ, တံလွ်ပ္,
စသည္တုိ႔ကဲ့သို႔။ အ-ဘူတာကာေရန အဂၢေဟတေဗၺာ၊ မမွန္ေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ မယူအပ္ေသာ။ ဘူတေတၴာ၊ မွန္ေသာ
အနက္သေဘာတည္း။ ပရမေတၴာတိ၊ ပရမတၴ ဟူသည္ကား။ အႏုႆဝါဒိဝေသန၊ တဆင့္ၾကား စသည္တုိ႔၏ အလိုအားျဖင့္။
အဂၢေဟတေဗၺာ၊ မယူအပ္ေသာ။ ဥတၱမေတၴာ၊ ျမတ္ေသာအနက္ သေဘာတည္း။
ပန၊ အမွန္အားျဖင့္ေသာ္ကား။ ေသာ၊ ထို (၅၇)ပါးေသာ တရားသည္။ အတၱေနာ ဘူတတာယ ဧဝ၊ မိမိ၏ မွန္ကန္
သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ သာလွ်င္။ သစၥိကေ႒ာ၊ သစၥက႒မည္၏။ အတၱပစၥကၡတာယ၊ မိမိအား မ်က္ေမွာက္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္။
ပရမေတၴာ စ၊ ပရမတၴလည္း မည္၏။ တံ၊ ခႏၶာငါးပါး, အာယတန ၁၂-ပါး, ဓာတ္ ၁၈-ပါး, ဣေႁႏၵ ၂၂-ပါးဟူေသာ ထို
(၅၇)ပါးေသာ တရားကို။ သႏၶာယ၊ ရည္၍၊ အာဟ၊ ေဟာေတာ္မူ၏။
ဤအ႒ကထာ၌ သစၥိက႒၏ အရလဲ ၅၇-ပါးေသာ တရားျဖစ္၏၊ ပရမတၴ၏ အရလဲ ယင္း ၅၇-ပါးပင္ျဖစ္၏။
အက်ဥ္းအားျဖင့္ကား စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္,-ဤ ၄-ပါးသာတည္း။ ထုိ႔ထက္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ကား ႐ုပ္, နာမ္, ၂-
ပါးမွ်သာတည္း။ သို႔ျဖစ္၍, သိလြယ္ေစရန္ ဤ၌ ႐ုပ္နာမ္ ၂-ပါးကိုသာ ေဖာ္ျပေပအံ့။မ်က္လွည့္ဆရာက အုဌ္ခဲ, စကၠဴ, ေက်ာက္ခဲတုိ႔ကို မႏၲန္, ေဆးတုိ႔ျဖင့္ ေ႐ႊ, ေငြ, ပဒျမားစစ္ ျပဳ၍ျပလွ်င္, ၾကည့္႐ႈသူ
တုိ႔က တကယ္ ေ႐ႊစစ္, ေငြစစ္, ပဒျမားစစ္,ဟု ထင္မွတ္ကုန္ရာ၏။ သို႔ျဖစ္ရာ၌ ေ႐ႊေငြ ပဒျမားဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ အနက္
သည္ မမွန္ေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္ ယူအပ္ေသာေၾကာင့္ အဘူတတၴ=အသစၥိက႒=မမွန္ေသာ အနက္မည္၏။ ေႏြအခါ၌
ေရ႐ွာေသာ သမင္တုိ႔သည္ အေဝး၌ျမင္ရေသာ တံလွ်ပ္ကို ေရဟု ထင္မွတ္ကုန္ရာ၏။ ဤသို႔ ထင္ရာ၌လဲ ေရဟု ထင္မွတ္
အပ္ေသာ အနက္သည္ မမွန္ေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ယူအပ္ေသာေၾကာင့္ အဘူတတၴ=အသစၥိက႒ပင္တည္း။ ထုိ႔အတူပင္
အမွန္အားျဖင့္ မ႐ွိပါဘဲလ်က္ အဟုတ္႐ွိသည့္ အေနအားျဖင့္ ယူအပ္, ထင္မွတ္အပ္ေသာ အမည္ပညတ္, မိန္းမ, ေယာက်္ား,
လက္, ေျခ, စေသာအနက္ ပညတ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔သည္ အဘူတတၴ-အသစၥိက႒=မမွန္ေသာ အနက္တုိ႔သာတည္း။ ႐ုပ္ နာမ္
အစစ္တုိ႔သည္ကား ထုိကဲ့သို႔ မ႐ွိပါဘဲလ်က္ ႐ွိသည္ဟု ယူအပ္ေသာ တရားတို႔မဟုတ္ကုန္၊ အမွန္စင္စစ္႐ွိ၍ ႐ွိသည့္အတိုင္း,
ျဖစ္ပ်က္သည့္ အတိုင္းသာလွ်င္ ယူအပ္ သိအပ္ေသာ အနည္သေဘာတုိ႔ေပတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္း ႐ုပ္ နာမ္ အစစ္တုိ႔သည္
ဘူတတၴ=အစၥိက႒ မည္ကုန္၏၊ ''မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာသေဘာမ်ား''ဟု ဆိုလိုသည္။
အမွန္႐ွိပံုကား-မ်က္စိျဖင့္ အဆင္း႐ုပ္ကို ျမင္ရေသာ သူတို႔သည္ ''အဆင္းကို ျမင္ရသည္'' ဟူ၍၄င္း၊ ''ျမင္ရေသာ
အဆင္း႐ွိသည္'' ဟူ၍၄င္း သိၾက၏၊ ဤသို႔သိအပ္ေသာ အဆင္း႐ုပ္သည္ ေ႐ႊ, ေငြ, ပဒျမား,ဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ မ်က္လွည့္
ဝတၴဳ, ေရဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ တံလွ်ပ္တို႔ကဲ့သို႔ မမွန္သည္ မဟုတ္ေပ၊ သိသည့္အတိုင္းပင္ မွန္လဲမွန္၏၊ တကယ္လဲ႐ွိ၏၊
အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-ျမင္စရာ မ႐ွိပါလွ်င္, ျမင္မႈပင္ မျဖစ္ႏိုင္ရာ ေသာေၾကာင့္တည္း။ သို႔ျဖစ္၍, မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ရေသာ
အဆင္း႐ုပ္သည္ ဘူတတၴ=သစၥိက႒ မည္၏၊ သစၥိက႒မည္လွ်င္, ပရမတၴလဲ မည္၏။ ျမင္ၿပီးသည္မွ ေနာက္ကာလ၌ ပံု
သဏၭာန္ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ မေနာဒြါရျဖင့္ ႀကံစည္ဆံုးျဖတ္၏။ အ႐ွည္ကို ျမင္သည္၊ အတိုကိုျမင္သည္၊ အလံုးကိုျမင္သည္၊
အျပားကိုျမင္သည္၊ ေလးေမွ်ာင့္ကို ျမင္သည္၊ အဝိုင္းကိုျမင္သည္၊ မိန္းမကို ျမင္သည္၊ ေယာက်္ားကို ျမင္သည္၊ မ်က္ႏွာ
ကိုျမင္သည္၊ လက္ကိုျမင္သည္-ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးႀကံစည္စဥ္းစား၍ ဆံုးျဖတ္၏။ ဤအရာ၌ ႀကံစည္စဥ္းစားမႈမွာ
ေ႐ွးကမေတြ႔ဘူး, မမွတ္သားဘူးေသာ အာ႐ုံဝတၴဳ၌သာ ၾကာျမင့္စြာ စဥ္းစားရေသာေၾကာင့္ ထင္႐ွားေပသည္၊ ေတြ႔ဘူး
မွတ္သားဘူးေသာ အာ႐ုံဝတၴဳ၌ကား ၾကာျမင့္စြာ မစဥ္းစားရေသာေၾကာင့္ ထိုစဥ္းစားမႈ မထင္႐ွားၿပီ၊ မထင္႐ွားေသာေၾကာင့္
''ထိုပံုသဏၭာန္ကိုပင္ျမင္သည္''ဟု ထင္မွတ္ၾကေပသည္၊ ေ႐ွးစိတ္ ေနာက္စိတ္တုိ႔၏ အကြဲအျပားကို မသိေသာ သာမန္ပုထုဇဥ္
တုိ႔၏ ဓမၼတာသေဘာေပတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မူလဋီကာ၌ ေအာက္ပါအတိုင္း မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။
စကၡဳဝိညာဏႆ ဟိ ႐ူေပ အဘိနိပါတမတၱံ ကိစၥံ၊ န အဓိပၸါယ သဟဘုေနာ စလနဝိကာရႆ ဂဟဏံ၊ စိတၱႆ
ပန လဟုပရိဝတၱိတာယ စကၡဳဝိညာဏဝီထိယာ အနႏၲရံ မေနာဝိညာေဏန ဝိညာတမၸိ စလနံ စကၡဳနာ ဒိ႒ံ ဝိယ မညႏၲိ
အဝိေသသ ဝိဒုေနာ။ (မူလ-ဋီ ၁-၇၂)
႐ူေပ အဘိနိပါတမတၱံ၊ အဆင္း၌ ေ႐ွး႐ႈက်႐ုံမွ်သည္။ ဝါ၊ အဆင္းကို ျမင္႐ုံမွ်သည္။ စကၡဳဝိညာဏႆ ကိစၥံ၊
ျမင္ေသာစိတ္၏ ကိစၥတည္း။ အဓိပၸါယသဟဘုေနာ စလနဝိကာရႆ၊ အလိုႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ လႈပ္႐ွားမႈ အမူအရာအထူးကို။
ဂဟဏံ၊ ယူျခင္း သိျခင္းသည္။ န၊ ျမင္ေသာစိတ္၏ ကိစၥမဟုတ္ေပ။ ပန၊ သိဳ႔ေသာ္လဲ။ စိတၱႆ လဟုပရိဝတၱိတာယ၊
စိတ္၏ လ်င္ေသာ အျပန္႐ွိျခင္းေၾကာင့္။ စကၡဳဝိညာဏဝီထိယာ အနႏၲရံ၊ ျမင္ေသာစိတ္အစဥ္၏ အျခားမဲ့၌။ မေနာဝိညာေဏန
ဝိညာတမၸိ စလနံ၊ ႀကံစည္ေသာ မေနာဝိညာဏ္ျဖင့္ သိအပ္ေသာ လႈပ္႐ွားမႈကိုလဲ။ စကၡဳနာ ဒိ႒ံ ဝိယ၊ မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ရသကဲ့
သို႔။ အဝိေသသ ဝိဒုေနာ၊ ေ႐ွးစိတ္ ေနာက္စိတ္ အထူးကို မသိေသာ သာမန္ပုထုဇဥ္တုိ႔သည္။ မညႏၲိ၊ ထင္ကုန္၏။
လက္လႈပ္႐ွားျခင္းစသည္ကို ျမင္ေသာအခါ၌ ျမင္ေသာ စိတ္ျဖင့္ အဆင္းကိုသာ ျမင္၏၊ လက္ဟူ၍၄င္း, လႈပ္သည္
ဟူ၍၄င္း, မသိႏိုင္ေပ၊ သို႔ေသာ္လဲ စိတ္သည္ အလြန္လ်င္ျမန္၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမင္ေသာစိတ္ ျဖစ္ၿပီးသည့္ ေနာက္၌ စဥ္းစား
ႀကံစည္၍ သိအပ္ေသာ လႈပ္႐ွားမႈကိုလဲ 'မ်က္စိျဖင့္ပင္ တခါတည္း ျမင္သည္''ဟူ၍ ေ႐ွးစိတ္ ေနာက္စိတ္ကို မခြဲႏိုင္ေသာ
သာမန္ ပုထုဇဥ္တုိ႕က ထင္မွတ္ၾကသည္ဟူလို။ ဝိပႆနာ၌ ႏိုင္နင္းစြာ ေလ့လာၿပီးေသာ သူတုိ႔သည္ကား အဆင္းကိုျမင္ေသာ
စိတ္ကတျခား, လက္ဟုသိေသာ စိတ္ကတျခား, လႈပ္သည္ဟုသိေသာ စိတ္ကတျခား ျဖစ္ေၾကာင္းကို ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္
သိႏိုင္ၾက၏။
သို႔ေသာ္လဲ ဤအရာ၌ သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔လဲ ယံုၾကည္စြာ မွတ္သားႏိုင္ရန္ ဥပမာျဖင့္ ျပဦးအံ့၊ ညဥ့္ေမွာင္ထဲ၌ မီးစကို
ဝိုင္း၍ျပလွ်င္ ၾကည့္သူတုိ႔က ''မီးဝိုင္းကိုျမင္သည္''ဟု ထင္ၾက၏၊ အ႐ွည္, သံုးေထာင့္ စသည္လုပ္၍ျပလွ်င္ ''မီး႐ွည္ကိုျမင္
သည္, မီးသံုးေထာင့္ကို ျမင္သည္'' ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ ထင္ၾက၏၊ အမွန္အားျဖင့္ကား-မီးဝိုင္းသဏၭာန္စသည္ တျပဳိင္နက္ မ႐ွိ
ေသာေၾကာင့္ ထိုသဏၭာန္တို႔ကို တျပဳိင္နက္ မျမင္ႏိုင္သည္သာတည္း၊ မီး၏ရဲရဲအဆင္းမ်ားသာလွ်င္ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာ၌
႐ွိ၏၊ ထုိအဆင္းမ်ားကိုသာလွ်င္ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာ၌ အစဥ္အတိုင္းျမင္၏၊ ထိုအျမင္မ်ားကို ေပါင္းစပ္၍ ႀကံစည္ေသာ
ေနာက္စိတ္မ်ားျဖင့္သာလွ်င္ ထိုထိုပံုသဏၭာန္ ထင္႐ွားေလသည္၊ ဤဥပမာသည္ တိုက္႐ုိက္ျပေသာ ဥပမာေပတည္း။တနည္းကား-စာကို ေကာင္းစြာ မဖတ္တတ္ေသးေသာ သူသည္ စာလံုးတုိ႔ကို ျမင္ၿပီးသည့္ေနာက္၌ တလံုးႏွင့္တလံုး,
တပိုဒ္ႏွင့္တပိုဒ္ကို ၾကာျမင့္စြာ စဥ္းစားၿပီးမွ ေပါင္းစပ္၍ ဖတ္ႏိုင္ေလသည္၊ ထိုသူမွာ ၾကာျမင့္စြာ စဥ္းစားရေသာေၾကာင့္
စဥ္းစားမႈထင္႐ွား၏။ ေကာင္းစြာ စာဖတ္တတ္ေသာ သူမွာမူကား စဥ္းစားမႈ မထင္႐ွားၿပီ၊ ျမင္႐ုံမွ်ျဖင့္ပင္ ဖတ္သြားႏိုင္သည္
ဟုထင္ရ၏၊ သို႔ေသာ္, လ်င္ျမန္စြာ စဥ္းစားမႈကား ႐ွိသည္သာတည္း။ ဤနည္းတူပင္ မေတြ႔ဘူးေသာ အာ႐ုံဝတၴဳတုိ႔၌ ျမင္မႈ
ႏွင့္စဥ္းစားမႈ ကြဲျပားလ်က္ထင္႐ွား၏၊ ေတြ႔ဘူးေသာအာ႐ုံဝတၴဳ၌ကား ၾကာျမင့္စြာမစဥ္းစားရေသာေၾကာင့္ စဥ္းစားမႈ မထင္႐ွား
ၿပီ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ျမင္႐ုံမွ်ျဖင့္ မိန္းမ ေယာက်္ား စသည္ အလံုးစံုကို တခါတည္းသိသည္၊ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ကိုပင္
ျမင္သည္''ဟု ထင္မွတ္ၾကေပသည္၊ သို႔ေသာ္, ျမင္ၿပီးသည့္ေနာက္၌ လ်င္ျမန္စြာ စဥ္းစားမႈကား ႐ွိသည္သာတည္း၊ ထုိစဥ္းစား
မႈျဖင့္သာလွ်င္ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ အနက္တုိ႔ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေလသည္။ ဤသို႔ ျမင္စဥ္ကာလက မသိရပါဘဲလ်က္
ႀကံဆ၍သာယူအပ္ေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ အနက္တုိ႔သည္ကား မီးစဝိုင္းသဏၭာန္ကဲ့သို႔ပင္ အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွားမ႐ွိ
ကုန္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘူတတၴ, သစၥိက႒, ပရမတၴ မမည္ကုန္၊ အျပားအားျဖင့္ သိေစအပ္, သမုတ္အပ္ေသာေၾကာင့္ သမုတိ
ပညတ္သာ မည္ကုန္၏၊ ဤပညတ္တရားတို႔၏ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကို ဤသို႔ ဆင္ျခင္၍ၾကည့္လွ်င္လဲ သိႏိုင္၏၊ ဆင္ျခင္ပံုကား -
မိန္းမေယာက်္ားစသည္ဟု ထင္မွတ္ရေသာ အထည္ျဒဗ္မွ ျမင္ႏိုင္ေကာင္းေသာ အဆင္းဟူသမွ်ကို အကုန္ႏုတ္ပယ္ လိုက္လွ်င္
ျမင္ရေသာ မိန္းမ ေယာက်္ား စသည္မ႐ွိႏိုင္ၿပီ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမင္ရေသာသေဘာမွာ အဆင္း႐ုပ္သာဟုတ္၏၊ မိန္းမ ေယာက်္ား
စသည္မဟုတ္၊ ထုိအဆင္း႐ုပ္အေပါင္းကိုသာ ျမင္ရ၏၊ မိန္းမ ေယာက်္ား စသည္ကိုကား မျမင္ရ၊ 'ျမင္ရသည္'ဟု ထင္မွတ္
အပ္ေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ ပညတ္တရားကား 'ျမင္ရသည္'ဟု ထင္မွတ္သည့္အတိုင္း ထင္႐ွားမ႐ွိသည္သာဟူ၍
သိအပ္၏။ ဤအရာ၌, မျမင္ရေသာ္လဲ ေတြ႔ထိရေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ကား ႐ွိရာေသး၏ဟု ဆိုျငားအံ့။ ထုိေတြ႔ထိရ
ေသာ သေဘာမွာလဲ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ မဟုတ္ေပ၊ ျမင္ရေသာ အဆင္း႐ုပ္ကဲ့သို႔ပင္ ေတြ႔ထိရေသာ ေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္တရား
သာလွ်င္တည္း၊ ထိုေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္ကိုသာလွ်င္ ေတြ႔ထိႏိုင္၏၊ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ကိုကား မေတြ႔ထိႏိုင္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း
ဟူမူ-ေတြ႔ထိ ႏုိင္ေကာင္းေသာ ထိုေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္ ဟူသမွ်ကို အကုန္ ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ ေတြ႔ထိရေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္
မ႐ွိႏိုင္ရာေသာေၾကာင့္ ေပတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိန္းမ ေယာက်္ား အစ႐ွိေသာ ပညတ္တုိ႔သည္ အဘူတတၴ, အသစၥိက႒သာ
မည္ကို၏။ ''မိန္းမ ေယာက်္ားတုိ႔ကို ျမင္ရသည္, ေတြ႔ထိရသည္။'' ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ထင္မွတ္သည့္အတိုင္း မမွန္ေသာ
တရားမ်ားဟု ဆိုလိုသည္။ အသစၥိက႒ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အပရမတၴ တုိ႔သာတည္း၊ ''ပရမတ္တရား မဟုတ္ကုန္'' ဟူလို။
စကၡဳပသာဒဟု ေခၚေသာ မ်က္စိ ၾကည္လင္မႈ သည္လည္း အမွန္ပင္႐ွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ယင္းမ်က္စိအၾကည္၌
အဆင္း႐ုပ္ထင္၍ ျမင္မႈ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေပသည္၊ မ်က္စိၾကည္မႈ မ႐ွိလွ်င္ကား အဆင္း႐ုပ္ပင္ မထင္ႏိုင္ရာ၊ ဘယ္မွာ ျမင္ႏိုင္ေတာ့
အံ့နည္း။ ဥပမာ-ၾကည္ေသာမွန္႐ွိလွ်င္ ထိုမွန္၌ ထင္ေသာ အဆင္းရိပ္ကို ျမင္ႏိုင္၏၊ ၾကည္ေသာ မွန္မ႐ွိလွ်င္ကား အဆင္းရိပ္
ပင္ မထင္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ မွန္ထဲက အဆင္းကို မျမင္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ပင္တည္း။ သို႔ျဖစ္၍ ''ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ၾကည္လင္ေသာ
မ်က္စိ ႐ုပ္႐ွိသည္''ဟု ထင္မွတ္သိျမင္အပ္ေသာ စကၡဳပသာဒ ႐ုပ္သည္လည္း ဘူတတၴ, သစၥိက႒, ပရမတၴ မည္၏။ ျမင္မႈ
သည္လည္း အမွန္ပင္႐ွိ၏၊ ႐ွိေသာေၾကာင့္ပင္လွ်င္ အဆင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို သိႏိုင္ၾကေပသည္၊ မ႐ွိလွ်င္ကား 'ဘာကိုျမင္သည္'ဟု
သိလဲ မသိႏိုင္ရာ၊ ေျပာလဲ မေျပာႏိုင္ရာ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စကၡဳဝိညာဏ္ဟုေခၚေသာ ျမင္မႈသေဘာသည္လည္း ဘူတတၴ, သစၥိက႒,
ပရမတၴ မည္၏၊ ၾကားအပ္ေသာ အသံ႐ုပ္, ၾကားႏိုင္ေအာင္ ၾကည္လင္ေသာ နား႐ုပ္, ၾကားမႈ ေသာတဝိညာဏ္ စသည္တုိ႔၌လဲ
ထင္မွတ္သိျမင္သည့္ အတိုင္းပင္ အမွန္႐ွိေသာေၾကာင့္ ဘူတတၴ, သစၥိက႒, ပရမတၴ မည္ပံုကို နည္းတူ ခ်ဲ႔၍သိပါေလ။
မ်က္ေမွာက္သိမွပရမတ္။ ။တဆင့္ၾကားစကားမွ်ျဖင့္ ယံုၾကည္မွတ္သားအပ္ေသာ အနက္သည္ အမွန္လဲ႐ွိရာ၏၊ အမွားလဲ
႐ွိရာ၏၊ အမွန္ခ်ည္းကားမျဖစ္ႏိုင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထိုသို႔ေသာ အနက္သည္ ဥတၱမတၴ ပရမတၴ မမည္၊ ''ေကာင္းျမတ္ေသာ အနက္
မဟုတ္''ဟု ဆိုလို၏။ ကိုယ္တိုင္ ဒိ႒ေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သည္ကား သိျမင္ရသည့္အတိုင္း အမွန္ခ်ည္သာ
တည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္ မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သည္သာလွ်င္ ဥတၱမတၴ, ပရမတၴ မည္၏။ ''ျမင့္ျမတ္ေသာ
အနက္သေဘာ''ဟု ဆိုလို၏။
အႏုႆဝါဒိဝေသန - ဟူေသာ အ႒ကထာ၌ အာဒိ သဒၵါျဖင့္ ''ပရံ ပရာ, ဣတိကိရာ, ပိဋကသမၸဒါန, တကၠေဟတု,
နယေဟတု, အာကာရပရိဝိတကၠ, ဒိ႒ိနိဇၩာနခႏၲိ - စသည္တုိ႔ အလိုအားျဖင့္ ယူအပ္ေသာ အနက္သည္ ပရမတၴမမည္၊
မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သည္သာလွ်င္ ပရမတၴမည္သည္''ဟု ျပ၏။
ပရံပရာ။ ။ဆရာသမား ဘိုးဘြား မိဘ အဆက္ဆက္မွလာေသာ ႐ုိးရာစကား၊ ဣတိကိရာ သည္လိုတဲ့ဟု ကုိယ္တိုင္မသိ
ဘဲ ေျပာေသာစကား၊ ဤစကား ၂-မ်ဳိးျဖင့္ ယံုၾကည္အပ္ေသာ အနက္သည္လည္း အမွားအမွန္ ၂-မ်ဳိးလံုးပင္ ျဖစ္ႏိုင္၏၊
Credit by Wai Soe Thein
ဆက္ရန္-
*************
ပရေမာ ဥတၱေမာ အဝိပရိေတာ အေတၴာ ပရမေတၴာ။
(ဋီကာေက်ာ္)
ပရေမာ ဥတၱေမာ၊ ျမတ္ေသာ။ အဝိပရီေတာ၊ မေဖာက္မျပန္မွန္ကန္ေသာ။ အေတၴာ၊ အနက္သေဘာတည္း။
ပရမေတၴာ၊ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ, မွန္ကန္ေသာ အနက္သေဘာ။
အဓိပၸါယ္ကား။ ။မွားယြင္းေသာ အနက္သေဘာကို ေကာင္းျမတ္သည္ဟု မဆိုႏိုင္ေခ်၊ မွန္ကန္ေသာ အနက္သေဘာကို
သာလွ်င္ ေကာင္းျမတ္သည္ဟု ဆုိႏိုင္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ဟူေသာ အနက္သေဘာ ၄-ပါးသည္
မခြၽတ္မယြင္း, မေဖာက္မျပန္ အမွန္ခ်ည္းသာျဖစ္၍ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ = ပရမတ္တရား မည္၏ဟူလုိ။
ပရေမာ ဥတၱေမာ အတၱပစၥေကၡာ အေတၴာ ပရမေတၴာ။
(အ႒ကထာႏွင့္အညီ)
ပရေမာ ဥတၱေမာ၊ ျမတ္ေသာ။ အတၱပစၥေကၡာ၊ ကိုယ္တိုင္မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ။ အေတၴာ၊ အနက္သေဘာတည္း။
ပရမေတၴာ၊ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ = ကိုယ္တိုင္မ်က္ေမွာက္ သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာ။
အဓိပၸါယ္ကား။ ။တဆင့္ၾကား စသည္ျဖင့္ သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာသည္ မွန္သည္လည္း႐ွိရာ၏၊ မွားသည္လည္း
႐ွိရာ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိသို႔ေသာအနက္သေဘာကို ပရမတၴ=ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာဟု မဆိုႏိုင္ေခ်။ ကိုယ္တုိင္မ်က္ေမွာက္
သိအပ္ေသာ အနက္သေဘာသည္ကား အမွားဟူ၍မ႐ွိ, အမွန္ခ်ည္းသာတည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္, ကိုယ္တိုင္ေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္
သိအပ္ေသာ စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ဟူေသာ သေဘာ ၄-ပါးသည္ ျမတ္ေသာ အနက္သေဘာ=ပရမတ္တရား မည္၏
ဟူလို။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကထာဝတၴဳ အ႒ကထာ၌ ေအာက္ပါအတိုင္း မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။
သစၥိကေ႒ာတိ မာယာ မရီစိ အာဒေယာ ဝိယ အ-ဘူတာကာေရန အဂၢေဟတေဗၺာ ဘူတေတၴာ၊ ပရမေတၴာတိ
အႏုႆဝါဒိဝေသန အဂၢေဟတေဗၺာ ဥတၱမေတၴာ။ (အဘိ-႒ ၃-၁၁၂)
အတၱေနာ ပန ဘူတတာယ ဧဝ သစၥိကေ႒ာ၊ အတၱပစၥကၡတာယ စ ပရမေတၴာ၊ တံ သႏၶာယာဟ။ (အဘိ-႒ ၃-၁၁၃)
သစၥိကေ႒ာတိ၊ သစၥိက႒ ဟူသည္ကား။ မာယာ မရီစိ အာဒေယာ ဝိယ၊ မ်က္လွည့္ျပအပ္ေသာ ဝတၴဳ, တံလွ်ပ္,
စသည္တုိ႔ကဲ့သို႔။ အ-ဘူတာကာေရန အဂၢေဟတေဗၺာ၊ မမွန္ေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ မယူအပ္ေသာ။ ဘူတေတၴာ၊ မွန္ေသာ
အနက္သေဘာတည္း။ ပရမေတၴာတိ၊ ပရမတၴ ဟူသည္ကား။ အႏုႆဝါဒိဝေသန၊ တဆင့္ၾကား စသည္တုိ႔၏ အလိုအားျဖင့္။
အဂၢေဟတေဗၺာ၊ မယူအပ္ေသာ။ ဥတၱမေတၴာ၊ ျမတ္ေသာအနက္ သေဘာတည္း။
ပန၊ အမွန္အားျဖင့္ေသာ္ကား။ ေသာ၊ ထို (၅၇)ပါးေသာ တရားသည္။ အတၱေနာ ဘူတတာယ ဧဝ၊ မိမိ၏ မွန္ကန္
သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ သာလွ်င္။ သစၥိကေ႒ာ၊ သစၥက႒မည္၏။ အတၱပစၥကၡတာယ၊ မိမိအား မ်က္ေမွာက္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္။
ပရမေတၴာ စ၊ ပရမတၴလည္း မည္၏။ တံ၊ ခႏၶာငါးပါး, အာယတန ၁၂-ပါး, ဓာတ္ ၁၈-ပါး, ဣေႁႏၵ ၂၂-ပါးဟူေသာ ထို
(၅၇)ပါးေသာ တရားကို။ သႏၶာယ၊ ရည္၍၊ အာဟ၊ ေဟာေတာ္မူ၏။
ဤအ႒ကထာ၌ သစၥိက႒၏ အရလဲ ၅၇-ပါးေသာ တရားျဖစ္၏၊ ပရမတၴ၏ အရလဲ ယင္း ၅၇-ပါးပင္ျဖစ္၏။
အက်ဥ္းအားျဖင့္ကား စိတ္, ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္,-ဤ ၄-ပါးသာတည္း။ ထုိ႔ထက္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ကား ႐ုပ္, နာမ္, ၂-
ပါးမွ်သာတည္း။ သို႔ျဖစ္၍, သိလြယ္ေစရန္ ဤ၌ ႐ုပ္နာမ္ ၂-ပါးကိုသာ ေဖာ္ျပေပအံ့။မ်က္လွည့္ဆရာက အုဌ္ခဲ, စကၠဴ, ေက်ာက္ခဲတုိ႔ကို မႏၲန္, ေဆးတုိ႔ျဖင့္ ေ႐ႊ, ေငြ, ပဒျမားစစ္ ျပဳ၍ျပလွ်င္, ၾကည့္႐ႈသူ
တုိ႔က တကယ္ ေ႐ႊစစ္, ေငြစစ္, ပဒျမားစစ္,ဟု ထင္မွတ္ကုန္ရာ၏။ သို႔ျဖစ္ရာ၌ ေ႐ႊေငြ ပဒျမားဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ အနက္
သည္ မမွန္ေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္ ယူအပ္ေသာေၾကာင့္ အဘူတတၴ=အသစၥိက႒=မမွန္ေသာ အနက္မည္၏။ ေႏြအခါ၌
ေရ႐ွာေသာ သမင္တုိ႔သည္ အေဝး၌ျမင္ရေသာ တံလွ်ပ္ကို ေရဟု ထင္မွတ္ကုန္ရာ၏။ ဤသို႔ ထင္ရာ၌လဲ ေရဟု ထင္မွတ္
အပ္ေသာ အနက္သည္ မမွန္ေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ယူအပ္ေသာေၾကာင့္ အဘူတတၴ=အသစၥိက႒ပင္တည္း။ ထုိ႔အတူပင္
အမွန္အားျဖင့္ မ႐ွိပါဘဲလ်က္ အဟုတ္႐ွိသည့္ အေနအားျဖင့္ ယူအပ္, ထင္မွတ္အပ္ေသာ အမည္ပညတ္, မိန္းမ, ေယာက်္ား,
လက္, ေျခ, စေသာအနက္ ပညတ္ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိ႔သည္ အဘူတတၴ-အသစၥိက႒=မမွန္ေသာ အနက္တုိ႔သာတည္း။ ႐ုပ္ နာမ္
အစစ္တုိ႔သည္ကား ထုိကဲ့သို႔ မ႐ွိပါဘဲလ်က္ ႐ွိသည္ဟု ယူအပ္ေသာ တရားတို႔မဟုတ္ကုန္၊ အမွန္စင္စစ္႐ွိ၍ ႐ွိသည့္အတိုင္း,
ျဖစ္ပ်က္သည့္ အတိုင္းသာလွ်င္ ယူအပ္ သိအပ္ေသာ အနည္သေဘာတုိ႔ေပတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္း ႐ုပ္ နာမ္ အစစ္တုိ႔သည္
ဘူတတၴ=အစၥိက႒ မည္ကုန္၏၊ ''မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ေသာသေဘာမ်ား''ဟု ဆိုလိုသည္။
အမွန္႐ွိပံုကား-မ်က္စိျဖင့္ အဆင္း႐ုပ္ကို ျမင္ရေသာ သူတို႔သည္ ''အဆင္းကို ျမင္ရသည္'' ဟူ၍၄င္း၊ ''ျမင္ရေသာ
အဆင္း႐ွိသည္'' ဟူ၍၄င္း သိၾက၏၊ ဤသို႔သိအပ္ေသာ အဆင္း႐ုပ္သည္ ေ႐ႊ, ေငြ, ပဒျမား,ဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ မ်က္လွည့္
ဝတၴဳ, ေရဟု ထင္မွတ္အပ္ေသာ တံလွ်ပ္တို႔ကဲ့သို႔ မမွန္သည္ မဟုတ္ေပ၊ သိသည့္အတိုင္းပင္ မွန္လဲမွန္၏၊ တကယ္လဲ႐ွိ၏၊
အဘယ့္ေၾကာင့္နည္းဟူမူ-ျမင္စရာ မ႐ွိပါလွ်င္, ျမင္မႈပင္ မျဖစ္ႏိုင္ရာ ေသာေၾကာင့္တည္း။ သို႔ျဖစ္၍, မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ရေသာ
အဆင္း႐ုပ္သည္ ဘူတတၴ=သစၥိက႒ မည္၏၊ သစၥိက႒မည္လွ်င္, ပရမတၴလဲ မည္၏။ ျမင္ၿပီးသည္မွ ေနာက္ကာလ၌ ပံု
သဏၭာန္ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေအာင္ မေနာဒြါရျဖင့္ ႀကံစည္ဆံုးျဖတ္၏။ အ႐ွည္ကို ျမင္သည္၊ အတိုကိုျမင္သည္၊ အလံုးကိုျမင္သည္၊
အျပားကိုျမင္သည္၊ ေလးေမွ်ာင့္ကို ျမင္သည္၊ အဝိုင္းကိုျမင္သည္၊ မိန္းမကို ျမင္သည္၊ ေယာက်္ားကို ျမင္သည္၊ မ်က္ႏွာ
ကိုျမင္သည္၊ လက္ကိုျမင္သည္-ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးႀကံစည္စဥ္းစား၍ ဆံုးျဖတ္၏။ ဤအရာ၌ ႀကံစည္စဥ္းစားမႈမွာ
ေ႐ွးကမေတြ႔ဘူး, မမွတ္သားဘူးေသာ အာ႐ုံဝတၴဳ၌သာ ၾကာျမင့္စြာ စဥ္းစားရေသာေၾကာင့္ ထင္႐ွားေပသည္၊ ေတြ႔ဘူး
မွတ္သားဘူးေသာ အာ႐ုံဝတၴဳ၌ကား ၾကာျမင့္စြာ မစဥ္းစားရေသာေၾကာင့္ ထိုစဥ္းစားမႈ မထင္႐ွားၿပီ၊ မထင္႐ွားေသာေၾကာင့္
''ထိုပံုသဏၭာန္ကိုပင္ျမင္သည္''ဟု ထင္မွတ္ၾကေပသည္၊ ေ႐ွးစိတ္ ေနာက္စိတ္တုိ႔၏ အကြဲအျပားကို မသိေသာ သာမန္ပုထုဇဥ္
တုိ႔၏ ဓမၼတာသေဘာေပတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မူလဋီကာ၌ ေအာက္ပါအတိုင္း မိန္႔ဆိုေတာ္မူ၏။
စကၡဳဝိညာဏႆ ဟိ ႐ူေပ အဘိနိပါတမတၱံ ကိစၥံ၊ န အဓိပၸါယ သဟဘုေနာ စလနဝိကာရႆ ဂဟဏံ၊ စိတၱႆ
ပန လဟုပရိဝတၱိတာယ စကၡဳဝိညာဏဝီထိယာ အနႏၲရံ မေနာဝိညာေဏန ဝိညာတမၸိ စလနံ စကၡဳနာ ဒိ႒ံ ဝိယ မညႏၲိ
အဝိေသသ ဝိဒုေနာ။ (မူလ-ဋီ ၁-၇၂)
႐ူေပ အဘိနိပါတမတၱံ၊ အဆင္း၌ ေ႐ွး႐ႈက်႐ုံမွ်သည္။ ဝါ၊ အဆင္းကို ျမင္႐ုံမွ်သည္။ စကၡဳဝိညာဏႆ ကိစၥံ၊
ျမင္ေသာစိတ္၏ ကိစၥတည္း။ အဓိပၸါယသဟဘုေနာ စလနဝိကာရႆ၊ အလိုႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ လႈပ္႐ွားမႈ အမူအရာအထူးကို။
ဂဟဏံ၊ ယူျခင္း သိျခင္းသည္။ န၊ ျမင္ေသာစိတ္၏ ကိစၥမဟုတ္ေပ။ ပန၊ သိဳ႔ေသာ္လဲ။ စိတၱႆ လဟုပရိဝတၱိတာယ၊
စိတ္၏ လ်င္ေသာ အျပန္႐ွိျခင္းေၾကာင့္။ စကၡဳဝိညာဏဝီထိယာ အနႏၲရံ၊ ျမင္ေသာစိတ္အစဥ္၏ အျခားမဲ့၌။ မေနာဝိညာေဏန
ဝိညာတမၸိ စလနံ၊ ႀကံစည္ေသာ မေနာဝိညာဏ္ျဖင့္ သိအပ္ေသာ လႈပ္႐ွားမႈကိုလဲ။ စကၡဳနာ ဒိ႒ံ ဝိယ၊ မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ရသကဲ့
သို႔။ အဝိေသသ ဝိဒုေနာ၊ ေ႐ွးစိတ္ ေနာက္စိတ္ အထူးကို မသိေသာ သာမန္ပုထုဇဥ္တုိ႔သည္။ မညႏၲိ၊ ထင္ကုန္၏။
လက္လႈပ္႐ွားျခင္းစသည္ကို ျမင္ေသာအခါ၌ ျမင္ေသာ စိတ္ျဖင့္ အဆင္းကိုသာ ျမင္၏၊ လက္ဟူ၍၄င္း, လႈပ္သည္
ဟူ၍၄င္း, မသိႏိုင္ေပ၊ သို႔ေသာ္လဲ စိတ္သည္ အလြန္လ်င္ျမန္၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမင္ေသာစိတ္ ျဖစ္ၿပီးသည့္ ေနာက္၌ စဥ္းစား
ႀကံစည္၍ သိအပ္ေသာ လႈပ္႐ွားမႈကိုလဲ 'မ်က္စိျဖင့္ပင္ တခါတည္း ျမင္သည္''ဟူ၍ ေ႐ွးစိတ္ ေနာက္စိတ္ကို မခြဲႏိုင္ေသာ
သာမန္ ပုထုဇဥ္တုိ႕က ထင္မွတ္ၾကသည္ဟူလို။ ဝိပႆနာ၌ ႏိုင္နင္းစြာ ေလ့လာၿပီးေသာ သူတုိ႔သည္ကား အဆင္းကိုျမင္ေသာ
စိတ္ကတျခား, လက္ဟုသိေသာ စိတ္ကတျခား, လႈပ္သည္ဟုသိေသာ စိတ္ကတျခား ျဖစ္ေၾကာင္းကို ကိုယ္ပိုင္ဉဏ္ျဖင့္ပင္
သိႏိုင္ၾက၏။
သို႔ေသာ္လဲ ဤအရာ၌ သာမန္ပုဂၢိဳလ္တုိ႔လဲ ယံုၾကည္စြာ မွတ္သားႏိုင္ရန္ ဥပမာျဖင့္ ျပဦးအံ့၊ ညဥ့္ေမွာင္ထဲ၌ မီးစကို
ဝိုင္း၍ျပလွ်င္ ၾကည့္သူတုိ႔က ''မီးဝိုင္းကိုျမင္သည္''ဟု ထင္ၾက၏၊ အ႐ွည္, သံုးေထာင့္ စသည္လုပ္၍ျပလွ်င္ ''မီး႐ွည္ကိုျမင္
သည္, မီးသံုးေထာင့္ကို ျမင္သည္'' ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ ထင္ၾက၏၊ အမွန္အားျဖင့္ကား-မီးဝိုင္းသဏၭာန္စသည္ တျပဳိင္နက္ မ႐ွိ
ေသာေၾကာင့္ ထိုသဏၭာန္တို႔ကို တျပဳိင္နက္ မျမင္ႏိုင္သည္သာတည္း၊ မီး၏ရဲရဲအဆင္းမ်ားသာလွ်င္ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာ၌
႐ွိ၏၊ ထုိအဆင္းမ်ားကိုသာလွ်င္ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာ၌ အစဥ္အတိုင္းျမင္၏၊ ထိုအျမင္မ်ားကို ေပါင္းစပ္၍ ႀကံစည္ေသာ
ေနာက္စိတ္မ်ားျဖင့္သာလွ်င္ ထိုထိုပံုသဏၭာန္ ထင္႐ွားေလသည္၊ ဤဥပမာသည္ တိုက္႐ုိက္ျပေသာ ဥပမာေပတည္း။တနည္းကား-စာကို ေကာင္းစြာ မဖတ္တတ္ေသးေသာ သူသည္ စာလံုးတုိ႔ကို ျမင္ၿပီးသည့္ေနာက္၌ တလံုးႏွင့္တလံုး,
တပိုဒ္ႏွင့္တပိုဒ္ကို ၾကာျမင့္စြာ စဥ္းစားၿပီးမွ ေပါင္းစပ္၍ ဖတ္ႏိုင္ေလသည္၊ ထိုသူမွာ ၾကာျမင့္စြာ စဥ္းစားရေသာေၾကာင့္
စဥ္းစားမႈထင္႐ွား၏။ ေကာင္းစြာ စာဖတ္တတ္ေသာ သူမွာမူကား စဥ္းစားမႈ မထင္႐ွားၿပီ၊ ျမင္႐ုံမွ်ျဖင့္ပင္ ဖတ္သြားႏိုင္သည္
ဟုထင္ရ၏၊ သို႔ေသာ္, လ်င္ျမန္စြာ စဥ္းစားမႈကား ႐ွိသည္သာတည္း။ ဤနည္းတူပင္ မေတြ႔ဘူးေသာ အာ႐ုံဝတၴဳတုိ႔၌ ျမင္မႈ
ႏွင့္စဥ္းစားမႈ ကြဲျပားလ်က္ထင္႐ွား၏၊ ေတြ႔ဘူးေသာအာ႐ုံဝတၴဳ၌ကား ၾကာျမင့္စြာမစဥ္းစားရေသာေၾကာင့္ စဥ္းစားမႈ မထင္႐ွား
ၿပီ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ''ျမင္႐ုံမွ်ျဖင့္ မိန္းမ ေယာက်္ား စသည္ အလံုးစံုကို တခါတည္းသိသည္၊ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ကိုပင္
ျမင္သည္''ဟု ထင္မွတ္ၾကေပသည္၊ သို႔ေသာ္, ျမင္ၿပီးသည့္ေနာက္၌ လ်င္ျမန္စြာ စဥ္းစားမႈကား ႐ွိသည္သာတည္း၊ ထုိစဥ္းစား
မႈျဖင့္သာလွ်င္ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ အနက္တုိ႔ကို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ေလသည္။ ဤသို႔ ျမင္စဥ္ကာလက မသိရပါဘဲလ်က္
ႀကံဆ၍သာယူအပ္ေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ အနက္တုိ႔သည္ကား မီးစဝိုင္းသဏၭာန္ကဲ့သို႔ပင္ အမွန္အားျဖင့္ ထင္႐ွားမ႐ွိ
ကုန္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘူတတၴ, သစၥိက႒, ပရမတၴ မမည္ကုန္၊ အျပားအားျဖင့္ သိေစအပ္, သမုတ္အပ္ေသာေၾကာင့္ သမုတိ
ပညတ္သာ မည္ကုန္၏၊ ဤပညတ္တရားတို႔၏ ထင္႐ွားမ႐ွိပံုကို ဤသို႔ ဆင္ျခင္၍ၾကည့္လွ်င္လဲ သိႏိုင္၏၊ ဆင္ျခင္ပံုကား -
မိန္းမေယာက်္ားစသည္ဟု ထင္မွတ္ရေသာ အထည္ျဒဗ္မွ ျမင္ႏိုင္ေကာင္းေသာ အဆင္းဟူသမွ်ကို အကုန္ႏုတ္ပယ္ လိုက္လွ်င္
ျမင္ရေသာ မိန္းမ ေယာက်္ား စသည္မ႐ွိႏိုင္ၿပီ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမင္ရေသာသေဘာမွာ အဆင္း႐ုပ္သာဟုတ္၏၊ မိန္းမ ေယာက်္ား
စသည္မဟုတ္၊ ထုိအဆင္း႐ုပ္အေပါင္းကိုသာ ျမင္ရ၏၊ မိန္းမ ေယာက်္ား စသည္ကိုကား မျမင္ရ၊ 'ျမင္ရသည္'ဟု ထင္မွတ္
အပ္ေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစေသာ ပညတ္တရားကား 'ျမင္ရသည္'ဟု ထင္မွတ္သည့္အတိုင္း ထင္႐ွားမ႐ွိသည္သာဟူ၍
သိအပ္၏။ ဤအရာ၌, မျမင္ရေသာ္လဲ ေတြ႔ထိရေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ကား ႐ွိရာေသး၏ဟု ဆိုျငားအံ့။ ထုိေတြ႔ထိရ
ေသာ သေဘာမွာလဲ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ မဟုတ္ေပ၊ ျမင္ရေသာ အဆင္း႐ုပ္ကဲ့သို႔ပင္ ေတြ႔ထိရေသာ ေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္တရား
သာလွ်င္တည္း၊ ထိုေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္ကိုသာလွ်င္ ေတြ႔ထိႏိုင္၏၊ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္ကိုကား မေတြ႔ထိႏိုင္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္နည္း
ဟူမူ-ေတြ႔ထိ ႏုိင္ေကာင္းေသာ ထိုေဖာ႒ဗၺ႐ုပ္ ဟူသမွ်ကို အကုန္ ႏုတ္ပယ္လိုက္လွ်င္ ေတြ႔ထိရေသာ မိန္းမ ေယာက်္ားစသည္
မ႐ွိႏိုင္ရာေသာေၾကာင့္ ေပတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိန္းမ ေယာက်္ား အစ႐ွိေသာ ပညတ္တုိ႔သည္ အဘူတတၴ, အသစၥိက႒သာ
မည္ကို၏။ ''မိန္းမ ေယာက်္ားတုိ႔ကို ျမင္ရသည္, ေတြ႔ထိရသည္။'' ဤသို႔စသည္ျဖင့္ ထင္မွတ္သည့္အတိုင္း မမွန္ေသာ
တရားမ်ားဟု ဆိုလိုသည္။ အသစၥိက႒ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အပရမတၴ တုိ႔သာတည္း၊ ''ပရမတ္တရား မဟုတ္ကုန္'' ဟူလို။
စကၡဳပသာဒဟု ေခၚေသာ မ်က္စိ ၾကည္လင္မႈ သည္လည္း အမွန္ပင္႐ွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ယင္းမ်က္စိအၾကည္၌
အဆင္း႐ုပ္ထင္၍ ျမင္မႈ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေပသည္၊ မ်က္စိၾကည္မႈ မ႐ွိလွ်င္ကား အဆင္း႐ုပ္ပင္ မထင္ႏိုင္ရာ၊ ဘယ္မွာ ျမင္ႏိုင္ေတာ့
အံ့နည္း။ ဥပမာ-ၾကည္ေသာမွန္႐ွိလွ်င္ ထိုမွန္၌ ထင္ေသာ အဆင္းရိပ္ကို ျမင္ႏိုင္၏၊ ၾကည္ေသာ မွန္မ႐ွိလွ်င္ကား အဆင္းရိပ္
ပင္ မထင္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ မွန္ထဲက အဆင္းကို မျမင္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ပင္တည္း။ သို႔ျဖစ္၍ ''ျမင္ႏိုင္ေအာင္ ၾကည္လင္ေသာ
မ်က္စိ ႐ုပ္႐ွိသည္''ဟု ထင္မွတ္သိျမင္အပ္ေသာ စကၡဳပသာဒ ႐ုပ္သည္လည္း ဘူတတၴ, သစၥိက႒, ပရမတၴ မည္၏။ ျမင္မႈ
သည္လည္း အမွန္ပင္႐ွိ၏၊ ႐ွိေသာေၾကာင့္ပင္လွ်င္ အဆင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို သိႏိုင္ၾကေပသည္၊ မ႐ွိလွ်င္ကား 'ဘာကိုျမင္သည္'ဟု
သိလဲ မသိႏိုင္ရာ၊ ေျပာလဲ မေျပာႏိုင္ရာ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စကၡဳဝိညာဏ္ဟုေခၚေသာ ျမင္မႈသေဘာသည္လည္း ဘူတတၴ, သစၥိက႒,
ပရမတၴ မည္၏၊ ၾကားအပ္ေသာ အသံ႐ုပ္, ၾကားႏိုင္ေအာင္ ၾကည္လင္ေသာ နား႐ုပ္, ၾကားမႈ ေသာတဝိညာဏ္ စသည္တုိ႔၌လဲ
ထင္မွတ္သိျမင္သည့္ အတိုင္းပင္ အမွန္႐ွိေသာေၾကာင့္ ဘူတတၴ, သစၥိက႒, ပရမတၴ မည္ပံုကို နည္းတူ ခ်ဲ႔၍သိပါေလ။
မ်က္ေမွာက္သိမွပရမတ္။ ။တဆင့္ၾကားစကားမွ်ျဖင့္ ယံုၾကည္မွတ္သားအပ္ေသာ အနက္သည္ အမွန္လဲ႐ွိရာ၏၊ အမွားလဲ
႐ွိရာ၏၊ အမွန္ခ်ည္းကားမျဖစ္ႏိုင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထိုသို႔ေသာ အနက္သည္ ဥတၱမတၴ ပရမတၴ မမည္၊ ''ေကာင္းျမတ္ေသာ အနက္
မဟုတ္''ဟု ဆိုလို၏။ ကိုယ္တိုင္ ဒိ႒ေတြ႔၍ မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သည္ကား သိျမင္ရသည့္အတိုင္း အမွန္ခ်ည္သာ
တည္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္ မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သည္သာလွ်င္ ဥတၱမတၴ, ပရမတၴ မည္၏။ ''ျမင့္ျမတ္ေသာ
အနက္သေဘာ''ဟု ဆိုလို၏။
အႏုႆဝါဒိဝေသန - ဟူေသာ အ႒ကထာ၌ အာဒိ သဒၵါျဖင့္ ''ပရံ ပရာ, ဣတိကိရာ, ပိဋကသမၸဒါန, တကၠေဟတု,
နယေဟတု, အာကာရပရိဝိတကၠ, ဒိ႒ိနိဇၩာနခႏၲိ - စသည္တုိ႔ အလိုအားျဖင့္ ယူအပ္ေသာ အနက္သည္ ပရမတၴမမည္၊
မ်က္ေမွာက္သိအပ္ေသာ အနက္သည္သာလွ်င္ ပရမတၴမည္သည္''ဟု ျပ၏။
ပရံပရာ။ ။ဆရာသမား ဘိုးဘြား မိဘ အဆက္ဆက္မွလာေသာ ႐ုိးရာစကား၊ ဣတိကိရာ သည္လိုတဲ့ဟု ကုိယ္တိုင္မသိ
ဘဲ ေျပာေသာစကား၊ ဤစကား ၂-မ်ဳိးျဖင့္ ယံုၾကည္အပ္ေသာ အနက္သည္လည္း အမွားအမွန္ ၂-မ်ဳိးလံုးပင္ ျဖစ္ႏိုင္၏၊
Credit by Wai Soe Thein
ဆက္ရန္-
အ႐ွင္ဇနကာဘိဝံသ
#သေဥၨာဒိေတာ ကာ႐ုေညန,
ပရံ ပရတၳမာဝေဟာ ၊
ကေရာပယာတနိဗၺာနံ ,
ဩသဇၨ ဒုကၠရံ ကရံ။
❆ နာေထာ - ငါ၏ကိုးကြယ္ ,ငါ့ကိုကယ္၍ ,ငါ့ႏွယ္မျခား လူနတ္မ်ား၏ကိုးစားရာ သခင္ ဘုရား႐ွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္သည္
ကာ႐ုေညန- သတၱဝါခပင္း ဆင္းရဲျခင္း
ကို လြန္မင္းျပင္းျပ သနားေတာ္မူလွေသာ မဟာက႐ုဏာေတာ္သည္
သေဥၥာဒိေတာ - မေ႐ွာင္သာေအာင္
အခါခါ အထပ္ထပ္ ႏိႈးေဆာ္အပ္ သည္
ျဖစ္၍၊ ကေရာပယာတနိဗၺာနံ - လက္လွမ္းမွီေလာက္ အနီးေရာက္လ်က္
မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ ျမတ္နိဗၺာန္ကို ၊
ဩသဇၨ - အလြယ္တကူ လွမ္းမယူပဲ
ဗိုလ္လူတြက္တာ ပယ္စြန္႔ခြာ၍၊ဒုကၠရံ-
သာမာန္လူမ်ား မၾကံအားေအာင္ ထူးျခားလြန္ကဲ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ ပါရမီျဖည့္မႈကို ၊ ကရံ(ကေရာေႏၱာ) - ေလးသေခ်ၤ
ကိန္း ကပ္တစ္သိန္းမ်ွ ထိန္းသိမ္း ဆင့္ဆင့္ ျပဳက်င့္ေတာ္မူလ်ွက္၊ ပရံ - လြန္လြန္ကဲကဲ စိတ္ဇြဲသန္သန္ ေနာက္ျပန္မဆုတ္ ႀကိဳးစားအားထုတ္လ်ွက္သာလ်ွင္၊ ပရတၳံ - သူတပါးတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားကို၊ အဝေဟာ- ကိုယ္ဆင္းရဲမႈ လ်စ္လ်ဴ႐ႈလ်ွက္ အမႈပါေအာင္
ရြက္ေဆာင္ေတာ္ မူခဲ့ပါသတည္း။
ပရံ ပရတၳမာဝေဟာ ၊
ကေရာပယာတနိဗၺာနံ ,
ဩသဇၨ ဒုကၠရံ ကရံ။
❆ နာေထာ - ငါ၏ကိုးကြယ္ ,ငါ့ကိုကယ္၍ ,ငါ့ႏွယ္မျခား လူနတ္မ်ား၏ကိုးစားရာ သခင္ ဘုရား႐ွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္သည္
ကာ႐ုေညန- သတၱဝါခပင္း ဆင္းရဲျခင္း
ကို လြန္မင္းျပင္းျပ သနားေတာ္မူလွေသာ မဟာက႐ုဏာေတာ္သည္
သေဥၥာဒိေတာ - မေ႐ွာင္သာေအာင္
အခါခါ အထပ္ထပ္ ႏိႈးေဆာ္အပ္ သည္
ျဖစ္၍၊ ကေရာပယာတနိဗၺာနံ - လက္လွမ္းမွီေလာက္ အနီးေရာက္လ်က္
မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ ျမတ္နိဗၺာန္ကို ၊
ဩသဇၨ - အလြယ္တကူ လွမ္းမယူပဲ
ဗိုလ္လူတြက္တာ ပယ္စြန္႔ခြာ၍၊ဒုကၠရံ-
သာမာန္လူမ်ား မၾကံအားေအာင္ ထူးျခားလြန္ကဲ ျပဳႏိုင္ခဲေသာ ပါရမီျဖည့္မႈကို ၊ ကရံ(ကေရာေႏၱာ) - ေလးသေခ်ၤ
ကိန္း ကပ္တစ္သိန္းမ်ွ ထိန္းသိမ္း ဆင့္ဆင့္ ျပဳက်င့္ေတာ္မူလ်ွက္၊ ပရံ - လြန္လြန္ကဲကဲ စိတ္ဇြဲသန္သန္ ေနာက္ျပန္မဆုတ္ ႀကိဳးစားအားထုတ္လ်ွက္သာလ်ွင္၊ ပရတၳံ - သူတပါးတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြားကို၊ အဝေဟာ- ကိုယ္ဆင္းရဲမႈ လ်စ္လ်ဴ႐ႈလ်ွက္ အမႈပါေအာင္
ရြက္ေဆာင္ေတာ္ မူခဲ့ပါသတည္း။
ေကိးဇူးေတာ္႐ွင္ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ဩဝါဒ ကထာ
အမရပူရျမိဳ႔ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိဝံသ-၏ ၾသဝါဒကထာ
(၁)။ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္၏ အစြမ္းသံုးပါး-
၁။ သိရန္မွန္က, မက်န္ရေအာင္, လံုးဝစံုလင္, အကုန္ျမင္, သဗၺဥ္ဉာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၂။ သိသည့္တရား, မ်ားအျပား၌, ေဟာထားစဖြယ္, နည္းသြယ္သြယ္ကို, ျခယ္လွယ္စံုလင္, အကုန္ျမင္, သဗၺဥ္ဉာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၃။ ကၽြတ္ထိုက္ၾကေပ, မ်ားေဝေန၏, ဣေျႏၵစရိုက္, သူ႔အႀကိဳက္ကို, ႏႈိက္ခၽြတ္စံုလင္, အကုန္ျမင္, သဗၺဥ္ဉာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၄။ ဉာဏ္ေတာ္စြမ္းပကား, ဤသံုးပါးေၾကာင့္, အမ်ားေဝေန, ကၽြတ္လြတ္ေစဖို႔, မေနမနား, သက္ေတာ္အားျဖင့္, ႀကီးမားေလဘိ, ရွစ္ဆယ္ျပည့္၍, ပရိနိဗၺာန္, စံသည့္တိုင္ေအာင္, သယ္ယူေဆာင္, ဘုန္းေခါင္ ငါတို႔ ဘုရားတည္း။
(ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူရျခင္း၏ ရလာဘ္)
ဘုရားရွင္ေတာ္, မပြင့္ေပၚလွ်င္, လူေတာ္အမ်ား, စိတ္ေကာင္းထားလည္း, ဤကားကုသိုလ္, အကုသိုလ္ႏွင့္, ထိုထိုဘံုဘဝ, မသိရ, မ်ားလွ အျပစ္ေတြ။
ဘုရားရွင္ေတာ္, ပြင့္ထြန္းေပၚ၍, ေဟာေဖာ္ညႊန္ၾကား, ျမတ္တရားေၾကာင့္, ဤကားကုသုိလ္, အကုသိုလ္ႏွင့္, ထိုထိုဘံုဘဝ, သိၾကရ, မ်ားလွ ေက်းဇူးေတြ။
ေက်းဇူးေတာ္ရင္, ဘုရားရွင္ကို, ေန႔စဥ္မျပတ္, ေက်းဇူးဆပ္ဖို႔, အျမတ္ရတနာ, သာသနာ၏, ႏွစ္ျဖာဝန္ထမ္း, လြန္ႀကိဳးပမ္း, လူစြမ္း ျပၾကေစ။
ငရဲရွိတယ္, တိစၧာန္ရွိတယ္, ျပိတၱာရွိတယ္, လူနံု လူမြဲ လူဆင္းရဲ ရွိတယ္, ေသရဦးမယ္ သတိထား။
သံေဝဂဝတၳဳ ရွစ္ပါး
အမိဝမ္းေခါင္း, ဆယ္လေညာင္းမွ်, ေအာင္းခဲ့ရေခ်, တည္သေႏၶႏွင့္, လူ႔ေျပလူ႔ရြာ, ေရာက္ျပန္ပါလည္း, အို နာ ေသေရး, ဒုကၡေဘးေၾကာင့္, စိတ္ေအးကိုယ္ခိုင္, မေနႏိုင္ခဲ့, ဆိုင္ဆိုင္ဒုကၡ, ခံျပီးမွလည္း, မ်ားလွပါယ္ရြာ, ေရာက္ၾကရွာ၏။
အတီတာေရွး, ဤဝဋ္ေဘးႏွင့္, ေနာင္ေရး နာဂါတ္, ဒုကၡထပ္လိမ့္, မျပတ္ခုခါ, ျဖစ္တံုးမွာလည္း, အစာရွာရ, ထိုဒုကၡေၾကာင့္, ေန႔ညမဟူ, ကိုယ္စိတ္ပူ၍, သူသူငါငါ, မသက္သာသည္, ရွစ္ျဖာသံေဝ ရေၾကာင္းတည္း။
မီး ၁၁-ပါး
သူသူငါငါ, ျဖစ္ေလရာဝယ္, ဦးစြာႀကိဳဆီး, ဇာတိမီးက, အျပီးပံုေသ, ေလာင္ျမိဳက္ေလ၏။
မေသြတစ္သီး, ဇရာမီးလည္း, အျပီးေနာက္မွာ, ကပ္လ်က္ပါ၏။
မကြာေစရ, မရဏဟု, တစ္ဘဝဖ်က္ဆီး, ေလာင္သည့္မီးလည္း, ျငီးျငီးေျပာင္ေျပာင္, အျမဲေလာင္၏။
ေလာင္ပံုေလာင္အား, မထင္ရွားပဲ, ႏုထြားျပိဳျမစ္, အရြယ္ျဖစ္ေသာ္, အခ်စ္ရာဂ, မီးေတြထ၍, ေဒါသထန္ျပင္း, ေမာဟညႇဥ္း၏။
မကင္းႏိုင္ေအာင္, ထို႔ေနာက္ေနာင္လည္း, ေတာက္ေလာင္ဖိစီး, ေသာကမီးေၾကာင့္, ဝမ္းနည္းဖြယ္ေတြ, အေထြေထြႏွင့္, ပရိေဒဝ, ငိုေၾကြးၾကဖို႔, ဒုကၡလည္းထပ္, ေဒါမနသ္ႏွင့္, ဆက္စပ္မကြာ, ဥပါယာသ, လြန္ျပင္းပ်၍, သက္မွ်မရွဴ, တက္ေအာင္ပူသည္,---ဆူဆူဆယ့္တစ္ မီးေတာက္တည္း။
အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱ, လကၡဏာေရး ၃-ပါး
အိုအိုလူမ်ား, သတိထားေလာ့, သြားဆဲကာလ, ခါသမယဝယ္, ပထမေျခလွမ္း, ရုပ္နာမ္တန္းတို႔, လွမ္း ဒုတိယ, မေရာက္ၾကဘူး၊
ဒုတိယလွမ္း, ရုပ္နာမ္တန္းလည္း, လွမ္း တတိယ, မေရာက္ၾကပင္၊
တစ္လွမ္းတြင္လည္း, ေျမႇာက္စဥ္တစ္မ်ိဳး, ေရွ႔တိုးတစ္ဖံု, လြန္ပံုတစ္ဝ, ေအာက္ခ်တစ္ခင္း, ထိျခင္းတေလြ႔, ဖိနင္းေစ့ေအာင္, တေရြ႔ေရြ႔ျမန္း, အခန္းခန္း၌, ေျခလွမ္းပိုင္းျခား, စိတ္ေျခာက္ပါးဝယ္, သြယ္သြယ္နာမ္တန္း, ရုပ္အတန္းတို႔, ႏွမ္းအိုးခင္းထက္, ႏွမ္းေတြက်က္သို႔, ျဖစ္ပ်က္ေနရ, အနိစၥသည္, ဒုကၡ-အနတၱခ်ည္းသာတည္း။
ဆရာေတာ့္ အဓိ႒ာန္
ဗုဒၶျမတ္စြာ ေလာင္းလ်ာတုန္းက, ေနာက္ဆံုးအထိ ပါရမီ။
လူနတ္မ်ားစြာ ခ်မ္းသာေရးမို႔, အသက္ေပးလို႔ ျဖည့္ခဲ့သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာ ဘာသာအတြက္မို႔, ငါပါအသက္ ဆံုးေစမည္။
ေနာက္မဆုတ္ေပါင္ ခုလိုေတြးလို႔, ကုသိုလ္ေရးမို႔ ႀကိဳးစားမည္။
( ဒို႔လဲ ႀကိဳးစားမည္ )
(၁)။ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္၏ အစြမ္းသံုးပါး-
၁။ သိရန္မွန္က, မက်န္ရေအာင္, လံုးဝစံုလင္, အကုန္ျမင္, သဗၺဥ္ဉာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၂။ သိသည့္တရား, မ်ားအျပား၌, ေဟာထားစဖြယ္, နည္းသြယ္သြယ္ကို, ျခယ္လွယ္စံုလင္, အကုန္ျမင္, သဗၺဥ္ဉာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၃။ ကၽြတ္ထိုက္ၾကေပ, မ်ားေဝေန၏, ဣေျႏၵစရိုက္, သူ႔အႀကိဳက္ကို, ႏႈိက္ခၽြတ္စံုလင္, အကုန္ျမင္, သဗၺဥ္ဉာဏ္ေတာ္ အစြမ္းတည္း။
၄။ ဉာဏ္ေတာ္စြမ္းပကား, ဤသံုးပါးေၾကာင့္, အမ်ားေဝေန, ကၽြတ္လြတ္ေစဖို႔, မေနမနား, သက္ေတာ္အားျဖင့္, ႀကီးမားေလဘိ, ရွစ္ဆယ္ျပည့္၍, ပရိနိဗၺာန္, စံသည့္တိုင္ေအာင္, သယ္ယူေဆာင္, ဘုန္းေခါင္ ငါတို႔ ဘုရားတည္း။
(ဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူရျခင္း၏ ရလာဘ္)
ဘုရားရွင္ေတာ္, မပြင့္ေပၚလွ်င္, လူေတာ္အမ်ား, စိတ္ေကာင္းထားလည္း, ဤကားကုသိုလ္, အကုသိုလ္ႏွင့္, ထိုထိုဘံုဘဝ, မသိရ, မ်ားလွ အျပစ္ေတြ။
ဘုရားရွင္ေတာ္, ပြင့္ထြန္းေပၚ၍, ေဟာေဖာ္ညႊန္ၾကား, ျမတ္တရားေၾကာင့္, ဤကားကုသုိလ္, အကုသိုလ္ႏွင့္, ထိုထိုဘံုဘဝ, သိၾကရ, မ်ားလွ ေက်းဇူးေတြ။
ေက်းဇူးေတာ္ရင္, ဘုရားရွင္ကို, ေန႔စဥ္မျပတ္, ေက်းဇူးဆပ္ဖို႔, အျမတ္ရတနာ, သာသနာ၏, ႏွစ္ျဖာဝန္ထမ္း, လြန္ႀကိဳးပမ္း, လူစြမ္း ျပၾကေစ။
ငရဲရွိတယ္, တိစၧာန္ရွိတယ္, ျပိတၱာရွိတယ္, လူနံု လူမြဲ လူဆင္းရဲ ရွိတယ္, ေသရဦးမယ္ သတိထား။
သံေဝဂဝတၳဳ ရွစ္ပါး
အမိဝမ္းေခါင္း, ဆယ္လေညာင္းမွ်, ေအာင္းခဲ့ရေခ်, တည္သေႏၶႏွင့္, လူ႔ေျပလူ႔ရြာ, ေရာက္ျပန္ပါလည္း, အို နာ ေသေရး, ဒုကၡေဘးေၾကာင့္, စိတ္ေအးကိုယ္ခိုင္, မေနႏိုင္ခဲ့, ဆိုင္ဆိုင္ဒုကၡ, ခံျပီးမွလည္း, မ်ားလွပါယ္ရြာ, ေရာက္ၾကရွာ၏။
အတီတာေရွး, ဤဝဋ္ေဘးႏွင့္, ေနာင္ေရး နာဂါတ္, ဒုကၡထပ္လိမ့္, မျပတ္ခုခါ, ျဖစ္တံုးမွာလည္း, အစာရွာရ, ထိုဒုကၡေၾကာင့္, ေန႔ညမဟူ, ကိုယ္စိတ္ပူ၍, သူသူငါငါ, မသက္သာသည္, ရွစ္ျဖာသံေဝ ရေၾကာင္းတည္း။
မီး ၁၁-ပါး
သူသူငါငါ, ျဖစ္ေလရာဝယ္, ဦးစြာႀကိဳဆီး, ဇာတိမီးက, အျပီးပံုေသ, ေလာင္ျမိဳက္ေလ၏။
မေသြတစ္သီး, ဇရာမီးလည္း, အျပီးေနာက္မွာ, ကပ္လ်က္ပါ၏။
မကြာေစရ, မရဏဟု, တစ္ဘဝဖ်က္ဆီး, ေလာင္သည့္မီးလည္း, ျငီးျငီးေျပာင္ေျပာင္, အျမဲေလာင္၏။
ေလာင္ပံုေလာင္အား, မထင္ရွားပဲ, ႏုထြားျပိဳျမစ္, အရြယ္ျဖစ္ေသာ္, အခ်စ္ရာဂ, မီးေတြထ၍, ေဒါသထန္ျပင္း, ေမာဟညႇဥ္း၏။
မကင္းႏိုင္ေအာင္, ထို႔ေနာက္ေနာင္လည္း, ေတာက္ေလာင္ဖိစီး, ေသာကမီးေၾကာင့္, ဝမ္းနည္းဖြယ္ေတြ, အေထြေထြႏွင့္, ပရိေဒဝ, ငိုေၾကြးၾကဖို႔, ဒုကၡလည္းထပ္, ေဒါမနသ္ႏွင့္, ဆက္စပ္မကြာ, ဥပါယာသ, လြန္ျပင္းပ်၍, သက္မွ်မရွဴ, တက္ေအာင္ပူသည္,---ဆူဆူဆယ့္တစ္ မီးေတာက္တည္း။
အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱ, လကၡဏာေရး ၃-ပါး
အိုအိုလူမ်ား, သတိထားေလာ့, သြားဆဲကာလ, ခါသမယဝယ္, ပထမေျခလွမ္း, ရုပ္နာမ္တန္းတို႔, လွမ္း ဒုတိယ, မေရာက္ၾကဘူး၊
ဒုတိယလွမ္း, ရုပ္နာမ္တန္းလည္း, လွမ္း တတိယ, မေရာက္ၾကပင္၊
တစ္လွမ္းတြင္လည္း, ေျမႇာက္စဥ္တစ္မ်ိဳး, ေရွ႔တိုးတစ္ဖံု, လြန္ပံုတစ္ဝ, ေအာက္ခ်တစ္ခင္း, ထိျခင္းတေလြ႔, ဖိနင္းေစ့ေအာင္, တေရြ႔ေရြ႔ျမန္း, အခန္းခန္း၌, ေျခလွမ္းပိုင္းျခား, စိတ္ေျခာက္ပါးဝယ္, သြယ္သြယ္နာမ္တန္း, ရုပ္အတန္းတို႔, ႏွမ္းအိုးခင္းထက္, ႏွမ္းေတြက်က္သို႔, ျဖစ္ပ်က္ေနရ, အနိစၥသည္, ဒုကၡ-အနတၱခ်ည္းသာတည္း။
ဆရာေတာ့္ အဓိ႒ာန္
ဗုဒၶျမတ္စြာ ေလာင္းလ်ာတုန္းက, ေနာက္ဆံုးအထိ ပါရမီ။
လူနတ္မ်ားစြာ ခ်မ္းသာေရးမို႔, အသက္ေပးလို႔ ျဖည့္ခဲ့သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာ ဘာသာအတြက္မို႔, ငါပါအသက္ ဆံုးေစမည္။
ေနာက္မဆုတ္ေပါင္ ခုလိုေတြးလို႔, ကုသိုလ္ေရးမို႔ ႀကိဳးစားမည္။
( ဒို႔လဲ ႀကိဳးစားမည္ )
ပဥၥာရံု
ပဥၥာရံု
------
႐ုပ္ကလပ္တခုသည္ ေျပာျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေသးငယ္၏။
ပကတိမ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ေသာ microscope ျဖင့္သာျမင္ႏိုင္ေသာ ပိုးေကာင္ကေလးမ်ား တြင္ ကမၼဇ စိတၱဇ အာဟာရဇ ဥတုဇ ႐ုပ္ကလပ္အစုအေဝး
ႀကီးေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ ပါဝင္၏။ သို႔ပါလ်က္လည္း ပကတိမ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ႐ူပါရံုသည္ စကၡဳပသာဒ သို႔ ထင္လာရာ၌ ႐ူပါရံုတခု
တည္း မထင္ႏိုင္။ သိဝိကုဗၺဟန နည္းအားျဖင့္ ႐ူပါရံု အမ်ားေပါင္းစုမိမွ ထင္လာႏိုင္သည္။ ထမ္းစင္ကို ထမ္းရာ၌ လူတစ္ေယာက္တည္း မထမ္းႏိုင္ အမ်ားေပါင္းမွ ထမ္းႏိုင္သကဲ့သို႔ ႐ူပါရံု အမ်ားေပါင္းမိမွ ထင္လာႏိုင္သည္။
သၿဂိဳဟ္ ဘာသာဋီကာ။
------
႐ုပ္ကလပ္တခုသည္ ေျပာျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေသးငယ္၏။
ပကတိမ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ေသာ microscope ျဖင့္သာျမင္ႏိုင္ေသာ ပိုးေကာင္ကေလးမ်ား တြင္ ကမၼဇ စိတၱဇ အာဟာရဇ ဥတုဇ ႐ုပ္ကလပ္အစုအေဝး
ႀကီးေတြ ေျမာက္မ်ားစြာ ပါဝင္၏။ သို႔ပါလ်က္လည္း ပကတိမ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ ။
ထို႔ေၾကာင့္ ႐ူပါရံုသည္ စကၡဳပသာဒ သို႔ ထင္လာရာ၌ ႐ူပါရံုတခု
တည္း မထင္ႏိုင္။ သိဝိကုဗၺဟန နည္းအားျဖင့္ ႐ူပါရံု အမ်ားေပါင္းစုမိမွ ထင္လာႏိုင္သည္။ ထမ္းစင္ကို ထမ္းရာ၌ လူတစ္ေယာက္တည္း မထမ္းႏိုင္ အမ်ားေပါင္းမွ ထမ္းႏိုင္သကဲ့သို႔ ႐ူပါရံု အမ်ားေပါင္းမိမွ ထင္လာႏိုင္သည္။
သၿဂိဳဟ္ ဘာသာဋီကာ။
Subscribe to:
Posts (Atom)