ပကိဏ္းပိုင္းဘာသာဋီကာ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ ❆ စာမ်က္ႏွာ၁၇၅-၁၇၆ သမၸယုတၱာ ယထာေယာဂံ,ေတပညာသ သဘာဝေတာ၊ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ,ေတသံ ဒါနိ ယထာရဟံ။ ေဝဒနာေဟတုေတာ ကိစၥ-ဒြါရာလမၺနဝတၳဳေတာ၊ စိတၱဳပၸါဒဝေသေနဝ,သဂၤေဟာ နာမ နီယေတ။ အႏုသေနၶ။ ။ စိတၱံဟူေသာ ဥေဒၵ၏ အက်ယ္နိေဒၵသကို"တတၳ စိတၱံ တာဝ စတုဗၺိဓံ"စေသာ စိတ္ပိုင္းတစ္ပိုင္းလံုးျဖင့္လည္းေကာင္း,ေစတသိကံဟူေသာ ဥေဒၵသ၏ အက်ယ္နိေဒၵသကို ေစတသိက္ပိုင္းတစ္ပိုင္းလံုးျဖင့္လည္းေကာင္း ခ်ဲ ့ျပၿပီး၍,ယခုတစ္ဖန္စိတ္ကို ပဓာနထား၍ ႏွစ္ပါးစံုကိုပင္ ထပ္မံခ်ဲ ့ ့ျပရာ ပဋိနိေဒၵသကို အားထုတ္ေတာ္မူလိုရကား "သမၸယုတၱာ ယထာေယာဂံ"စသည္ကို မိန္႔သည္၊ ဤဂါထာဝယ္"ေတသံ ဒါနိ ယထာရဟံ"မွ ေတသံပုဒ္ကို သဂၤေဟာ၌ စပ္၍ "ထိုစိတ္ ေစတသိက္တို႔၏ သဂၤဟကို ေဆာင္ျပအံ့"ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာေၾကာင့္ "ယခု ျပလတၱံ ့ေသာ သဂၤဟသည္ စိတ္ ေစတသိက္ႏွစ္ပါးလံုးကို ျပေသာသဂၤဟ"ဟုဆိုသင့္ေပ၏၊ သို႔ေသာ္ စိတ္ကိုတိုက္႐ိုက္ျပလ်ွင္ယွဥ္ဖက္ျဖစ္ေသာေစတသိက္မ်ားကိုလည္း ျပၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ "တတၳ သုခသဟဂတံ ကုသလဝိပါကံ ကာယဝိညာဏေမကေမဝ"စသည္ျဖင့္စိတ္ကိုသာ တိုက္ရိုက္ ျပလတၱံ ့၊ ထို႔ေၾကာင့္ "စိတၱဳပၸါဒဝေသေနဝ နီယေတ"၌ ၌ စိတၱဳပၸါဒအရ စိတ္ကိုသာ ယူ၍, ဧဝသဒၵါျဖင့္ ေစတသိက္ကို ကန္႔သတ္သည္ဟု မွတ္ပါ။ ေဝဒနာ ၊ေပ၊ ဝတၳဳေတာ။ ။ "ေဝဒနာေဟတုေတာ"စေသာပုဒ္တို႔ကိုသဂၤေဟာ နာမ၌ စပ္၍"ေဝဒနာေတာ+သဂၤေဟာ ေဝဒနာသဂၤေဟာ,ေဟတုေတာ+သဂၤေဟာ ေဟတုသဂၤေဟာ"စေသာ ဝစနတၳကို သိပါ၊ [ေဝဒနာေတာ-ေဝဒနာအားျဖင့္၊ သဂၤေဟာ-စိတ္ ေစတသိက္ကို သၿဂၤ ိဳဟ္ေရတြက္ရာ ေရတြက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ စကားအေပါင္းသည္၊ ေဝဒနာသဂၤေဟာ-မည္၏။ ] ပကိဏၰကသဂၤဟ။ ။ သဂၤေဟာ နာမဟု နာမသဒၵါထည့္၍ျပသျဖင့္က်မ္း ဆရာကိုယ္တိုင္"ေဝဒနာသဂၤဟ, ေဟတုသဂၤဟ"စေသာ နာမည္ကိုမွည့္၍ ထိုေဝဒနာသဂၤဟစေသာ သဂၤဟ(၆)မ်ိဳးကိုေရာႁပြမ္းထားေသာေၾကာင့္ "ဣတိ အဘိဓမၼတၳသဂၤေဟ ပကိဏၰကသဂၤဟဝိဘာေဂါ နာမ တတိေယာ ပရိေစၦေဒါ"ဟု ပကိဏၰကသဂၤဟနာမည္ျဖင့္ နိဂံုးအုပ္ထားသည္၊ အခ်ိဳ႕ကား စိတ္ပိုင္းသည္စိတ္အတြက္ကိုသာျပေသာသုဒၶသဂၤဟ, ေစတသိက္ပိုင္းလည္း ေစတသိက္ကိုသာျပလိုရင္းျဖစ္ေသာ သုဒၶသဂၤဟျဖစ္၏၊ ဤအပိုင္းကား စိတ္ ေစတသိက္ႏွစ္ပါးစံုကိုေရာႁပြမ္း၍ျပေသာေၾကာင့္ ေဝဒနာသဂၤဟစေသာ သဂၤဟငယ္ တစ္ခုတစ္ခုကိုပင္ ပကိဏၰကသဂၤဟဟုလည္းေကာင္း, မိႆကသဂၤဟဟုလည္းေကာင္းေခၚႏိုင္သည္ဟုယူၾက၏၊ ထိုဆရာတို႔ အယူသည္ အ႐ွင္အႏု႐ုဒၶါ စီရင္အပ္ေသာ နာမ႐ူပပရိေစၦဒက်မ္း၌(စိတ္ေစတသိက္၏အျခားမဲ့မဟုတ္) ဤ သၿဂၤ ိဳဟ္က သမုစၥယသဂၤဟႏွင့္ အလားတူသဂၤဟကိုျပၿပီးေနာက္- " ဣေတာပရံ ကိစၥေတာ စ, ဒြါရာ လမၺနဝတၳဳေတာ၊ဘူမိပုဂၢလေတာ ဌာနာ ၊ေပ၊သံခိပိတြာန နိယ်ေတ" ဟု ပဋိ ညာဉ္ျပဳၿပီးလ်ွင္, ထိုကိစၥ ဒြါရ အာရံု ဝတၳဳ ဘံု ပုဂၢိဳလ္စသည္တို႔ျဖင့္ေရာႁပြမ္း၍ျပရာအခန္းကို နိဂံုးအုပ္ရာ၌ "ဣတိ နာမ႐ူပပရိေစၦေဒ ပကိဏၰက ဝိဘာေဂါ နာမ စတုေတၳာ ပရိေစၦေဒါ"ဟု နိဂံုးအုပ္ပံုႏွင့္ဆန္႔က်င္၏၊"ထို၌ စိတ္ ေစတသိက္ ႏွစ္ပါးလံုးကိုေရာႁပြမ္း၍ျပသည္မဟုတ္, ကိစၥ ဒြါရစသည္တို႔ျဖင့္ ေရာႁပြမ္း၍ျပေသာေၾကာင့့္"ပကိဏၰက"ဟု နာမည္တပ္သည္"ဟူလို။ ယထာရဟံ နီယေတ။ ။ "ေဆာင္ျပထိုက္သလိုေဆာင္ျပအံ့"ဟူေသာစကားအရ ေဝဒနာသဂၤဟ၌ သုခေဝဒနာျဖင့္ ေဆာင္ျပထိုက္ေသာတရားတို႔ကို"သုခ သဟဂတံ ကုသလဝိပါကံ ကာယဝိညာဏေမကေမဝ"စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း,ေဟတုသဂၤဟ၌ ဟိတ္ျဖင့္ေဆာင္ျပထိုက္ေသာတရားတို႔ကို"အ႒ာရသာေဟတုက စိတၱာနိ နာမ ၊ေပ၊ ဧကသတၱတိ စိတၱာနိ သေဟတုကာေနဝ"စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း,ထိုက္သလိုေဆာင္ျပပံုကိုသိပါ၊ အခ်ိဳ႕ကား-ေဟတုသဂၤဟဝယ္ အဟိတ္စိတ္မ်ား,ဒြါရသဂၤဟဝယ္ ဒြါရဝိမုတ္စိတ္မ်ား,ဝတၳဳသဂၤဟဝယ္ အ႐ူပဝိပါက္စိတ္မ်ားသည္ ေဆာင္ျပျခင္းငွါမထိုက္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ယထာရဟံဆိုေၾကာင္းကို ဖြင့္ျပၾက၏၊ စိတ္ပိုင္း၌ ဉာဏ္အျပားျဖင့္ ေရတြက္ရာဝယ္ဉာဏ္ႏွင့့္ယွဥ္မယွဥ္ ႏွစ္ပါးစံုကိုေရတြက္ခဲ့သလို, ဤ၌လည္း ဟိတ္အျပားအားျဖင့္ ေဆာင္ျပရာဝယ္ ဟိတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ သဟိတ္စိတ္,မယွဥ္ေသာ အဟိတ္စိတ္, စသည္ျဖင့္ေရတြက္ေကာင္းေသာေၾကာင့္ ထိုစကားကိုစဥ္းစားၾကပါ။ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★ ★